Communicatie is altijd - en is nog steeds - een belangrijk onderdeel van de uitwisseling tussen twee mensen. Niet elk gesprek is echter een echte dialoog. Wat kenmerkt een goed gesprek en wat zijn de voorwaarden ervoor? De Amerikaanse taalkundigen George Lakoff en Mark Johnson beschrijven een echte dialoog, dat wil zeggen een uitwisseling tussen twee mensen, als volgt: “Laten we ons een cultuur voorstellen waarin argumenten worden gezien als dansen en de deelnemers als dansers, en het doel is om te dansen in een evenwichtige, op een esthetische manier. " Nietzsche had dit ook erkend: "Alleen met twee begint de waarheid."
Monoloog versus dialoog
Alleen als we gesprekken verweven, alleen dan betreden we het rijk van kennis. Alleen dan creëren we een gedeelde realiteit. Echte communicatie gericht op begrip is dus in de eerste plaats een kwestie van innerlijke houding. Deze innerlijke houding kan beter worden begrepen als we het woordpaar “monoloog - dialoog” beschouwen. Monoloog betekent volgens het woord monoloog, dialoog betekent onderlinge communicatie, of nog beter: dialoog tussen twee mensen.
Niemand kent de hele waarheid
De innerlijke, dialogische houding betekent hier: het standpunt van de ander beter begrijpen door aandachtig te luisteren. Zoals Max Frisch zegt: "Elke poging om te communiceren kan alleen slagen met de goede wil van de ander." Begrip is een epistemologisch probleem, maar bovenal een emotioneel-psychisch probleem dat veel te maken heeft met willen begrijpen. Een echt dialogische houding veronderstelt ook dat het individu slechts een deel van de werkelijkheid kan waarnemen.
Het betekent het fundamentele verschil tussen twee mensen erkennen in hun perceptie en evaluatie van wat 'echt' is, en dit het startpunt van het gesprek maken. De bijdrage van de ander aan het gesprek is dan vanuit deze houding een kans - alhoewel of juist omdat het niet overeenkomt met de eigen kijk op de dingen - een verrijking.
Tips voor het leiden van een gesprek in een dialoog
- Aan de andere kant, om zo te zeggen, “een gast te zijn” en heel bewust door hem verrijkt te worden.
- Laat de ander ervaren dat hij zijn perspectieven kan presenteren, dat hij wordt gehoord, dat hij niet wordt tegengesproken.
- Stel meer vragen dan antwoorden klaar te hebben.
- Openheid voor alternatieve handelwijzen. Misschien is er naast alternatief A en B ook een mogelijkheid C.
- Probeer de ander er niet van te overtuigen dat alleen jij gelijk hebt.
Het doel van een dialoog
Het lijdt geen twijfel dat bij het zoeken naar manieren om conflicten en problemen creatief op te lossen, een eenzijdige positie een groot struikelblok is. De meeste mensen willen zekerheid en waarheid. Wat we echter nodig hebben, is consensus in afwijkende meningen. Maar wanneer weet je nu zeker dat het gesprek een echte dialoog was? Als je anders uit het gesprek komt dan dat je erin ging. Omdat dat is waar de dialoog om draait: iedereen wint en wordt verrijkt.
