Door middel van telecommunicatie, telegeneeskunde bruggen een bepaalde afstand tussen artsen en patiënten of behandelend artsen onderling voor diagnosedoeleinden en therapie Dit vergroot de beschikbaarheid van evidence-based therapieën, zo blijkt onlangs uit het symposium Telemedicine and Gezondheid Dienstenonderzoek.
Verhoogde efficiëntie dankzij digitalisering
Digitalisering bepaalt al de dagelijkse routine van veel medische praktijken. Talrijke oefenprocessen kunnen door middel van digitaal meer tijdwinst opleveren solutions, zoals administratieve taken zoals afsprakenbeheer. Ongeveer 60 procent van alle huisartsen maakt inmiddels gebruik van digitale afsprakenplanning. Ze maken vaak gebruik van externe dienstverleners die ergonomische softwareproducten en technisch bekwame ondersteuning bieden. Als gevolg hiervan hebben werknemers geen voorkennis nodig om te profiteren van meer efficiëntie in hun dagelijkse praktijk door passende solutions Telegeneeskunde is een ander voorbeeld van hoe digitale bouwstenen de medische praktijken van de toekomst efficiënter kunnen maken. Deskundigen zijn van mening dat telegeneeskundediensten in de toekomst bijzonder relevant zullen zijn in plattelandsgebieden. Anders dan in de stad zijn daar nog maar een paar specialisten beschikbaar. Telegeneeskunde solutions zou de kloof tussen stad en platteland kunnen dichten. De beschikbaarheid van specialisten zou bijvoorbeeld kunnen worden vergroot om een betere zorgsituatie te verzekeren voor patiënten die op het platteland wonen.
Betere uitwisseling via teleconsil
Nu al bieden veel specialisten in steden als Berlijn zich aan voor teleconsil. Dit houdt in dat artsen in realtime informatie over het netwerk uitwisselen om specifieke patiënten te behandelen, en ze hoeven niet in dezelfde kamer te zijn om dat te doen. In sommige landelijke ziekenhuizen zijn er geen neurologische afdelingen. Met name in dergelijke gevallen kan het zinvol zijn om teleconsultaties in te plannen. Waar geen deskundige ter plaatse is, evidence-based therapie kan in deze gevallen zonder kwaliteitsverlies worden vastgesteld. Het is ook aangetoond dat neurologische beoordeling van patiënten mogelijk is via videochats. Zoals de TEMPiS beroerte project heeft bewezen, teleconsultaties zelfs de ernstige late gevolgen van beroertes in een kliniek met wel tien procent kunnen verminderen.
Patiëntenzorg vergemakkelijken via viedeo-consulten
Naast een grotere beschikbaarheid van experts, maken telegeneeskundetoepassingen ook nieuwe behandelingsopties mogelijk. Met telemonitoring kunnen patiënten thuis worden gevolgd, bijvoorbeeld bij chronische aandoeningen die regelmatig medicatie-aanpassingen nodig hebben. Telegeneeskunde maakt het ook gemakkelijker om chronische aandoeningen te volgen. Dit is bijvoorbeeld het geval bij diabetici, die vanaf nu niet per se tijdrovende afspraken hoeven te maken bij de dokter om hun waarden te controleren. Volgens deskundigen zullen chronische ziekten in de toekomst in heel Duitsland toenemen. In tijden van demografische veranderingen wordt aangenomen dat de Duitse samenleving zal blijven verouderen. Hoe ouder de samenleving wordt, hoe meer chronisch ziek mensen zullen er zijn. Om tegen deze achtergrond de medische zorg landelijk te blijven bieden, zijn nieuwe concepten essentieel. Telemonitoring is zo'n concept en het zal moeilijk zijn om de toekomst zonder dit concept voor te stellen. Videoconsulten kunnen ook worden gebruikt om patiënten te onderzoeken die door mobiele beperkingen nauwelijks persoonlijk naar een doktersafspraak kunnen komen. Dergelijke gevallen zullen ook toenemen in een vergrijzende samenleving en vereisen een heroverweging van de manier waarop zorg wordt verleend. Voor sommige patiënten is het niet de afstand of het gebrek aan mobiliteit die hen ervan weerhoudt een specialist te zien, maar schaamte. Dit geldt bijvoorbeeld voor bezoeken aan de uroloog of gynaecoloog, die in sommige culturele kringen nog steeds over het algemeen worden afgekeurd. Ook hiervoor kunnen telegeneeskundige consulten een oplossing zijn. In dit opzicht kunnen consulten op afstand het voor jonge meisjes gemakkelijker maken om bijvoorbeeld naar de gynaecoloog te gaan, of kunnen vrouwen uit andere culturele groepen een relatief anoniem consult krijgen.
Is het verbod op consulten op afstand niet meer van toepassing?
Tot iets meer dan twee jaar geleden was telegeneeskunde bijna ondenkbaar. De reden hiervoor was het verbod op behandeling op afstand dat destijds in heel Duitsland gold. Tot 2018 was in de regel vastgelegd in artikel 7 (4) van de MBO dat artsen behandeling en advies niet “uitsluitend via print en communicatiemedia” mogen geven. " Inmiddels is deze regel versoepeld. Zo is het in individuele gevallen zelfs toegestaan om voorheen volstrekt onbekende patiënten via telegeneeskunde te adviseren, zolang dit vanuit het oogpunt van een arts gerechtvaardigd is. Met deze innovatie zal de medische beroepsgroep voortaan de verantwoordelijkheid dragen om van geval tot geval te beslissen of louter behandeling op afstand toelaatbaar is. Ondanks versoepelingen van de paragraaf, wordt telegeneeskunde nog steeds niet algemeen gebruikt. Veel artsen klagen over de hoge kosten die gepaard gaan met de technische implementatie van deze concepten. Gezondheid verzekeringsmaatschappijen gaan ondertussen hun eigen weg. In Zwitserland is de volksgezondheid Verzekeringsmaatschappij Swica wil dat haar polishouders zichzelf in de toekomst onderzoeken met een daarvoor ontworpen diagnoseapparaat. De op deze manier verzamelde gegevens worden eerst via een app naar de gespecialiseerde medewerkers van de verzekeringsmaatschappij gestuurd. Als er een medische noodzaak is, starten de experts een online consult. Critici van het nieuwe concept klagen dat patiënten dergelijke onderzoeken alleen op amateuristische wijze kunnen uitvoeren en wijzen ook op bezorgdheid over gegevensbescherming. Desalniettemin gaan de Duitse zorgverzekeraars nu in dezelfde richting als Swica.
De communicatie tussen arts en patiënt blijft onvervangbaar
Ondanks de vele mogelijkheden die telegeneeskunde biedt, correspondeert maatregelen zal de directe arts-patiëntcommunicatie in Duitsland in de toekomst waarschijnlijk niet volledig vervangen. Volgens experts zullen ze eerder worden gebruikt als een aanvullen om communicatie mogelijk te maken, zelfs als deze anders zou worden weggelaten. Op deze manier kunnen artsen in de toekomst voor een groter aantal patiënten zorgen en tegelijkertijd geld en moeite besparen. Naast betere zorg kunnen patiënten verbeteringen in hun kwaliteit van leven verwachten, met name door gemakkelijk overleg en Grensverkeer in hun eigen huis. De toename van de vraag naar consultatie en zorg als gevolg van demografische veranderingen zal in de toekomst in ieder geval beter kunnen worden beheerst door telegeneeskunde. Daarnaast biedt telegeneeskunde nieuwe kansen voor gespecialiseerde gebieden zoals ruimtevaart. Het ISS maakt bijvoorbeeld al lang gebruik van telemedische diagnostische en behandelingsprocedures voor astronauten. Dit kan bij medische noodgevallen in de ruimte de kans op ernstige complicaties verkleinen. Zeker als de astronauten van tevoren een training hebben gehad. In de toekomst zal een dergelijke opleiding niet alleen een rol spelen in de ruimtevaartsector: zodat patiënten binnenkort kunnen genieten van alle voordelen van telegeneeskunde, zullen ook zij profiteren van medische basiskennis. Als gevolg hiervan zouden ze in de toekomst de rol van leek kunnen verlaten en zouden ze zelf meer betrokken worden bij hun diagnose en behandeling. Hoe beter het individu de medische contexten kent, des te passender is de beslissing voor behandeling op afstand. Dit zou de situatie voor overbelaste artsen kunnen verlichten. Pas als het echt nodig is, moeten ze nog hun kostbare tijd investeren in één-op-één consulten.
