Rondworm: infectie, overdracht en ziekten

Rondwormen zijn een van de parasieten. Ze vallen het menselijk lichaam binnen om zich ervan te voeden. Daarbij is hun doel niet om de getroffen gastheer te doden. Ze kunnen echter grote schade aanrichten en moeten daarom beslist worden behandeld.

Wat de rondworm?

Wereldwijd beschouwd, worden spoelwormen beschouwd als de meest voorkomende ziekteverwekker op het gebied van worminfecties. In dit opzicht worden vooral kinderen getroffen door de symptomen. Rondwormen maken deel uit van de nematodenfamilie. Ze zijn wijdverbreid in alle delen van de wereld en worden daarom ook in Duitse gebieden aangetroffen. Een mannelijke rondworm kan wel 25 centimeter lang worden, vrouwtjes soms wel 40 centimeter. Rondwormen kunnen zich niet alleen voeden met mensen. Andere organismen komen ook in twijfel. Alleen de reproductie vindt plaats in de uiteindelijke host. Elk type rondworm heeft een andere eindgastheer. Sommigen geven dus de voorkeur aan mensen, terwijl anderen zich voortplanten in honden, varkens of andere wezens. Bij mensen worden gewoonlijk wormen van het geslacht Ascaris lumbricoides gediagnosticeerd. Voor Ascaris lumbricoides zijn de mensen enerzijds de belangrijkste gastheer en anderzijds de laatste gastheer. Bovendien kunnen andere rondwormen in menselijke organismen overleven en lichamelijke symptomen veroorzaken.

Voorkomen, verspreiding en kenmerken

Infectie met Ascaris lumbricoides is wereldwijd de meest voorkomende wormziekte. Volgens deskundigen zouden ongeveer 760 miljoen tot 1.4 miljard mensen de ziekteverwekker dragen. Infecties komen vooral veel voor in Azië, Zuid-Amerika en Afrika. Vooral in sloppenwijken en op het platteland kunnen spoelwormen zich in grotere aantallen voortplanten. Kinderen die in dergelijke regio's wonen, hebben een kans van 90 procent om de ziekte op te lopen. In geïndustrialiseerde landen is de rondworm daarentegen vrij zeldzaam. Aangenomen wordt dat het door ongeveer een procent van de bevolking wordt gedragen. Sinds de jaren vijftig neemt het aantal gevallen van de ziekte in Centraal-Europa gestaag af. Een rondworm die geslachtsrijp is, leeft bij voorkeur in de dunne darm​ Het heeft een roze-gele kleur en is ongeveer zo dik als een potlood. Vrouwelijke spoelwormen slagen erin om tot 200,000 te produceren eieren een dag. De meeste worden via de ontlasting uit het organisme uitgescheiden. Voor een goede ontwikkeling is de rondworm eieren hebben een warme temperatuur nodig van ongeveer 30 graden. In dit geval is het eieren kan pas een andere persoon of dier infecteren nadat deze zich verder heeft ontwikkeld. De eieren rijpen niet in het menselijk lichaam. Daarom is directe infectie tussen mensen niet mogelijk. Pas na twee tot zes weken worden de eitjes besmettelijk. Ze kunnen voedsel of besmetten water, bijvoorbeeld als larven. Als het besmette voedsel wordt ingenomen, komen de larven uit in het organisme. Ze doorboren de muur van de dunne darm en uiteindelijk de lever via de aderen. Het pad van de rondworm leidt dan naar de longen. Tijdens het proces passeert het de rechterkant van de hart-​ Zodra de larven een leeftijd van ongeveer 7 dagen hebben bereikt, kunnen ze het vaatstelsel doorbreken en zich nestelen in de longblaasjes. Na het afstoten van hun huid, stijgen de rondwormen de luchtpijp op en triggeren de slikreflex van de gastheer in de keelholte, waardoor de gastheer de rondwormen naar de maag. Van de maag, de parasieten komen in de darm. Eenmaal in de dunne darm, blijven de wormen zich ontwikkelen totdat ze geslachtsrijp zijn. Een vrouwelijke spoelworm begint na 2 tot 3 maanden eitjes te produceren. In totaal kan zo'n worm tot 18 maanden leven. Rondwormen komen vaker voor in regio's met slechte hygiënische omstandigheden. Vochtige bodems en hoge bevolking dichtheid het risico op rondwormen verhogen. Infectie treedt op nadat de eieren van een rondworm de mond​ Ze komen dus voornamelijk via besmet voedsel het lichaam binnen. Dit omvat bijvoorbeeld fruit en groenten die zijn bemest met uitwerpselen, ongekookte maaltijden, rauwe sla en drinken water​ Kinderen kunnen ook besmet raken door contact met aarde, speelgoed of stof.

Ziekten en kwalen

Rondwormen veranderen tijdens hun ontwikkeling van locatie in het menselijk lichaam. Op basis van symptomen is het meestal mogelijk om de locatie van de rondworm te bepalen. Kort na infectie zijn er meestal geen tekenen waarneembaar, hoewel de afweercellen al geactiveerd zijn. Als de worm de longen bereikt, komen toenemende symptomen vaak voor. Deze omvatten bijvoorbeeld verhoogde slijmproductie door de longen. Bij infectie hebben patiënten vaak last van een droge hoesten en verminderde luchtstroom. De bronchiën vertonen een geïrriteerde toestand. Soms doen aanvallen denken aan astma ontwikkelen, vergezeld van koorts​ Bij kinderen kunnen rondwormen in de longen ontstaan ontsteking met levensbedreigende gevolgen. In de darm zijn de symptomen voornamelijk afhankelijk van het aantal wormen. Individuele rondwormen zijn zelden merkbaar. Er zijn geïsoleerde gevallen van pijn in de buik en misselijkheid​ Als honderden wormen de darm koloniseren, hebben de getroffenen daar vaak last van constipatie, koliek pijn in de buik en braken​ Als er darmperforatie optreedt, is snelle medische actie noodzakelijk. Kinderen ontwikkelen symptomen meestal eerder omdat hun darmen veel smaller zijn dan die van een volwassen persoon. Omdat rondwormen de spijsvertering belemmeren, worden sommige voedingsstoffen niet of slechts in geringe mate door het organisme opgenomen. Daarom kunnen deficiëntieverschijnselen of gewichtsverlies optreden.