Tweecomponentenlijm is bij de meeste mensen bekend uit het dagelijkse leven. Hiermee kan een grote verscheidenheid aan zaken in een handomdraai en zeer stevig aan elkaar worden gelijmd. Maar ook in de tandheelkunde bestaan tweecomponentenlijmen.
Wat is een tweecomponentenlijm?
Tweecomponentenlijmen bestaan ook in de tandheelkunde. Tweecomponentenlijmen, ook wel tweecomponentenlijmen of 2K-lijmen genoemd, behoren tot de zogenaamde chemisch hardende lijmen (ook wel reactielijmen genoemd). Ook in de tandheelkunde lijken tweecomponentenlijmen in principe op de lijmen die we uit andere gebieden kennen - althans als het gaat om de pure lijmfunctie. Ook hier worden twee componenten gebruikt, die elk afzonderlijk op de verschillende te verlijmen delen worden aangebracht. Wanneer deze onderdelen uiteindelijk met elkaar zijn verbonden en de twee verschillende componenten bij elkaar komen, worden ze in een oogwenk verbonden - vaak binnen enkele seconden. In dit geval hebben we echter te maken met een lijm die speciaal is gemaakt voor gebruik in de mond Oppervlakte. Dit komt doordat de tweecomponentenlijm voor de tandheelkunde anders moet zijn dan de lijmen die bijvoorbeeld thuis worden gebruikt.
Vormen, typen en kwaliteiten
Net als bij gewone tweecomponentenlijmen zijn er ook verschillende soorten lijmen op het gebied van tandheelkundige lijmen. Deze verschillen niet zozeer in hun basissamenstelling, maar in hun werkingsmechanisme. Experts op het overkoepelende gebied van tweecomponentenlijmen spreken van polymerisatielijmen, bijvoorbeeld wanneer polymerisatie (de synthese die de stoffen met elkaar verbindt) op gang komt door een reactie met een katalysator. Polyadditielijmen daarentegen verwijzen naar samenstellingen die twee chemisch verschillende maar stoichiometrische en reactieve stoffen mengen. Deze combineren zich met elkaar wanneer ze met elkaar in contact komen. Polycondensatielijmen verwijzen daarentegen naar samenstellingen die reageren en aan elkaar hechten wanneer ze tegen elkaar worden gedrukt (bijvoorbeeld door condensaat moleculen Vanwege de verschillende samenstellingen en ook de verschillende voor- en nadelen, moet in geval van twijfel ook in de tandheelkunde worden beoordeeld welk type lijm en welke samenstelling in het individuele geval juist is. Hoewel er in de tandheelkunde echter ook verschillende soorten tweecomponentenlijmen zijn, wordt er tegenwoordig voornamelijk één type gebruikt omdat het zijn waarde vaak heeft bewezen. In de tandheelkunde wordt het cyanoacrylaat-lijmsysteem meestal gebruikt voor tweecomponentenlijmen. Hierbij wordt ook gebruik gemaakt van de polymerisatiereactie die optreedt wanneer het ingrediënt cyanoacrylaat reageert met het gebruikte adhesieve polymeer. Lijmen voor tandheelkundig gebruik zijn ook verkrijgbaar in verschillende viscositeiten en ook uithardingstijden. Dat wil zeggen, ze komen in dun, medium en dik vloeiend en ze harden min of meer snel uit, afhankelijk van het ontwerp.
Structuur en werkwijze
Tweecomponentenlijmen behoren tot de zogenaamde chemisch hardende lijmen, ook wel reactielijmen genoemd. Deze lijmen bestaan uit twee componenten die aan elkaar hechten wanneer ze met elkaar in contact komen. Hoe snel ze de verbinding vormen, hangt af van de afzonderlijke componenten. In de meeste gevallen is het hechtproces echter binnen enkele seconden volledig voltooid. In de regel bestaan 2K-lijmen uit een hars die als bindmiddel fungeert. Hiervoor worden meestal epoxyharsen of acrylaatharsen gebruikt. Hieraan is nu een katalysator toegevoegd, ook wel een verharder genoemd. Daarnaast kunnen stoffen worden toegevoegd om het uithardingsproces te versnellen of het resultaat te stabiliseren. Hier hangt het af van de samenstelling van de lijm. In principe mogen tweecomponentenlijmen voor de tandheelkunde niet significant verschillen van andere tweecomponentenlijmen. Om deze reden lijken de samenstellingen van de meeste kleefstoffen sterk op die van kleefstoffen die op andere gebieden worden gebruikt. Bovendien is het cyanoacrylaat-lijmsysteem niet alleen veel gevraagd in de tandheelkunde. De hier gebruikte lijmen moeten echter aan een aantal speciale eisen voldoen. Ze moeten bijvoorbeeld zo onschadelijk mogelijk zijn voor het menselijk lichaam. De tandprothese, gedeeltelijke prothese of iets dergelijks waarop de lijm is gebruikt, moet opnieuw in de mond zo snel mogelijk (soms zelfs direct na het verlijmen) zonder zorgen, maar niet alle lijmen voldoen aan deze eis. Sommige verontreinigende stoffen moeten eerst worden geneutraliseerd met speciale stoffen. Afhankelijk van het type vervuilende stof kan dit enkele minuten maar ook enkele uren duren.
Medische en gezondheidsvoordelen
Geschikte tweecomponentenlijmen kunnen in de tandheelkunde worden gebruikt voor het verlijmen van materialen zoals gips, keramiek, plastic of metaal, onder anderen. Tot dusverre zo goed, want dat kunnen ook andere lijmen, zoals gewone secondelijmen, die zijn ontwikkeld voor, of door hun aard, in de tandheelkunde kunnen worden gebruikt. Het grootste voordeel van de tweecomponentenlijm voor de tandheelkunde is echter het relatief lagere materiaalverbruik. Dit wordt bijvoorbeeld ondersteund door speciale applicators waarmee de twee componenten van de lijm zeer nauwkeurig kunnen worden aangebracht. Omdat het uithardingsproces van de 2-componentenlijm pas begint als de twee componenten samenkomen, kan de verantwoordelijke tandarts of tandtechnicus - in tegenstelling tot bij gewone snellijm - de nodige voorzichtigheid in acht nemen bij het aanbrengen van de lijm. Dit maakt het bijvoorbeeld mogelijk om te voorkomen dat de lijm op plaatsen komt waar dit niet hoort. Tegenwoordig is het mogelijk om heel gericht te voorkomen dat gaatjes worden gelijmd of dat de lijm zich in uitstulpingen verspreidt. In het geval van kunstgebitDit zou bijvoorbeeld een negatieve invloed hebben op de draagervaring van de patiënt. Bovendien geven sommige verbindingen een sterker en stabieler kleefresultaat dan gewone snellijmen, die ook in de tandheelkunde worden gebruikt.
