Kort overzicht
- Symptomen: Vaak asymptomatisch, mogelijk pijn, trekken of druk bij het aanspannen van de buikspieren. Plotselinge hevige pijn, misselijkheid en braken duiden op een mogelijk levensbedreigende beknelling van organen in de herniazak.
- Behandeling: geen behandeling bij kleine hernia’s zonder klachten, operatie bij grotere hernia’s of in geval van nood als organen bekneld raken
- Oorzaken en risicofactoren: Aangeboren of verworven zwakte van het bindweefsel, kleinere hernia's kunnen groter worden bij het tillen van zware lasten, bij hard drukken of hoesten; risicofactoren: zwaarlijvigheid, zwangerschap, hoge druk in de buik als gevolg van tumoren of waterretentie; loopt in gezinnen.
- Diagnose: palpatie van de buik met en zonder hoesten of persen, zelden aanvullend echografisch onderzoek
- Prognose: Bij kleine hernia’s doorgaans onschuldige ziekte zonder behandeling, bij grotere hernia’s na operatie goed te genezen met voldoende rust voor herstel
- Preventie: Vermijd risicofactoren zoals overgewicht, let op een goede tiltechniek bij het tillen van zware lasten
Wat is een epigastrische hernia?
Een hernia is aangeboren of later verworven. Epigastrische hernia komt voor bij kinderen en volwassenen, meestal tussen het borstbeen en de navel – soms op meerdere plaatsen tegelijk.
Epigastrische hernia onderscheidt zich van liesbreuk en de zogenaamde rectusdiastasis. Bij een liesbreuk, die voorkomt bij mannelijke zuigelingen en jonge kinderen, blijft er een verbinding tussen het scrotum en de buikholte bestaan als gevolg van de late migratie van de testikels naar het scrotum tijdens het eerste levensjaar. In sommige gevallen glijden organen in deze verbinding en wordt de aandoening inguinale hernia (liesbreuk) genoemd.
Bij rectus diastasis divergeren de linker en rechter strengen van de rechte buikspieren (sixpack, rectus abdominis spier). Dit resulteert in een gelijke verhoging van de middellijn (linea alba) tussen navel en borstbeen. Dit is geen hernia omdat er geen herniale zak is. Er bestaat een risico op beknelling van de ingewanden. Chirurgie is in de eerste plaats om esthetische redenen.
Epigastrische hernia: wat zijn de symptomen?
Een buikwandhernia veroorzaakt vaak geen ongemak of pijn. Toch is het raadzaam een arts te raadplegen voor verdere verduidelijking. Typische klachten van een buikwandhernia zijn meestal chronisch drukongemak in de bovenbuik of een brandend, pijn- of trekkend gevoel. Het ongemak wordt vaak erger bij het rechtop zitten, niezen of stoelgang.
Een grote buikwandhernia is vaak duidelijk zichtbaar en vaak psychologisch belastend voor de getroffenen.
Symptomen zoals plotselinge pijn in het gebied van de hernia geven aan dat buikorganen vastzitten in de herniazak. Het is mogelijk dat de bloedtoevoer naar het orgaan wordt onderbroken – wat levensbedreigend kan zijn. Raadpleeg in dit geval dringend een arts. Misselijkheid en braken zijn andere typische symptomen.
In geval van plotselinge hevige pijn in de buik met misselijkheid en braken, laat geen tijd voorbijgaan en waarschuw bij twijfel de medische hulpdiensten. Naast een hernia van de buikwand kunnen deze symptomen ook andere ernstige of levensbedreigende ziekten verbergen.
Bij een epigastrische hernia is er over het algemeen slechts een laag risico op beknelling van de buikorganen. Kleinere hernia's in de bovenbuik, die de meeste gevallen uitmaken, blijven meestal zonder symptomen. De arts raadt behandeling doorgaans alleen aan als er symptomen zijn en als organen vast komen te zitten in een grotere hernia, wat een medisch noodgeval is.
In dit geval verwijdert de chirurg tijdens de operatie de herniazak en verplaatst de inhoud van de herniazak terug naar de buik. Vaak gebruikt de chirurg plastic gaas om de buikwand te verstevigen en zo een nieuwe herniazak te voorkomen. Vaak is de hechting voldoende om de hernia op de lange termijn te sluiten.
Een opgesloten hernia is meestal een noodgeval en de medische hulpdiensten moeten worden gebeld.
Oorzaken en risicofactoren
Hoewel sommige kinderen worden geboren met de diagnose epigastrische hernia, komt dit meestal bij oudere mensen voor. Dit komt omdat de toenemende zwakte van het bindweefsel op oudere leeftijd hernia-aandoeningen bevordert. Ook bij mensen met overgewicht is het bindweefsel vaak verzwakt, waardoor er meer kans is op scheuren en hernia’s.
Tumoren of waterophoping in de buikholte bij sommige ziekten (een ‘dikke’ of ‘opgezwollen buik’) bevorderen ook buikwandhernia’s en andere hernia’s. Zwangere vrouwen worden ook vaker getroffen. Zwaar tillen, zwaar hoesten of duwen zijn factoren die een bestaande kleine hernia vaak vergroten.
Onderzoeken en diagnose
Als u vermoedt dat u aan een epigastrische hernia lijdt, kunt u het beste uw huisarts of gastro-enteroloog raadplegen. Hij of zij zal eerst met u proberen te praten (anamnese). Hierna volgt een lichamelijk onderzoek. De arts zal de patiënt vragen te hoesten of de buik aan te spannen om veranderingen te voelen. Door de verhoogde buikdruk is er meestal een uitstulping voelbaar. Deze uitpuilende herniazak onder druk bevestigt voor de arts de diagnose van een buikwandhernia.
Slechts in enkele gevallen is bovendien een echografisch onderzoek nodig.
Epigastrische hernia: verloop van de ziekte en prognose
Gedrag na een buikwandherniaoperatie
Een buikwandherniaoperatie (buikwandherniaoperatie) is meestal geen grote ingreep. Na de operatie moet de wond echter de tijd krijgen om rustig te genezen, zodat er geen nieuwe hernia's ontstaan.
Afhankelijk van de omvang van de geopereerde hernia raden artsen gewoonlijk aan om gedurende twee tot drie weken lichamelijke activiteit te vermijden. Tot drie maanden na de operatie raden artsen zwaar tillen af.
Ziekteverlof wordt doorgaans gegeven voor een periode van zeven tot veertien dagen, afhankelijk van de omvang van de operatie en het verloop ervan. Hoe lang u daadwerkelijk zonder werk bent na een buikwandherniaoperatie, hangt uiteraard af van de aard van de activiteit. Tot drie maanden daarna is zwaar lichamelijk werk niet mogelijk.
het voorkomen
Kortom, voor preventie is het zinvol om risicofactoren zoals ernstig overgewicht of zwaar tillen te vermijden. Passende tiltechnieken (“vanuit een gehurkte positie in plaats van een staande positie”) of buikgordels voor het tillen van zware lasten helpen ook.
