ADHD: symptomen, oorzaken, therapie

ADHD: kort overzicht

• Symptomen: Aandachts- en concentratiestoornissen, hyperactiviteit (duidelijke rusteloosheid) en impulsiviteit. Afhankelijk van de ernst ook dromerigheid.
• Oorzaken en risicofactoren: Waarschijnlijk overwegend genetische, maar ongunstige omgevingsinvloeden als triggers.
• Therapie: Gedragstherapie, eventueel in combinatie met medicijnen (bijvoorbeeld methylfenidaat, atomoxetine). Opleiding van ouders.
• Effect van ADHD: Leer- of beroepsproblemen, gedragsproblemen, problemen in de omgang met anderen.
• Prognose: Blijft vaak bestaan ​​tot in de volwassenheid als ‘ADHD’ (zoals bij afnemende hyperactiviteit). Indien onbehandeld, dreigen ernstige gevolgen voor het beroeps- en privéleven.

ADHD: Symptomen

Volgens de ADHD-definitie gaat de stoornis gepaard met de volgende hoofdsymptomen:

• aandachts- en concentratiestoornissen
• duidelijke impulsiviteit
• extreme rusteloosheid (hyperactiviteit)

ADHD-symptomen – Drie subgroepen

De symptomen van ADHD kunnen in ernst variëren. Bovendien verschijnen niet alle symptomen altijd bij één patiënt. Over het algemeen zijn er drie subgroepen van ADHD:

• overwegend hyperactief-impulsief type: ‘onrustig’.
• Gemengd type: aandachtsstoornis en hyperactief

In extreme gevallen van ADHD kan er een afstands-/nabijheidsprobleem ontstaan. Dit betekent dat getroffen individuen geen passend evenwicht kunnen vinden tussen afstand en nabijheid tot hun omgeving.

Ofwel is de getroffen persoon buitensporig afstandelijk, trekt zich terug, praat vaak luid en met mentale sprongen.

Dienovereenkomstig kunnen getroffen personen ongevoelig of overdreven gevoelig overkomen voor buitenstaanders.

ADHD-symptomen per leeftijdsgroep

ADHD wordt beschouwd als een aangeboren aandoening die vóór het zesde jaar zichtbaar wordt. Het blijft vaak gedurende het hele leven bestaan. ADHD-symptomen manifesteren zich echter anders bij zuigelingen, peuters, adolescenten en volwassenen.

Vroege tekenen bij het kind

Baby's met een regulatiestoornis huilen vaak en lang, slapen slecht en zijn soms moeilijk te voeden. Ze zijn ook erg rusteloos en lijken vaak slecht gehumeurd. Sommige baby's die later in hun leven ADHD ontwikkelen, wijzen lichamelijk contact af.

Dergelijk gedrag kan echter geheel andere oorzaken hebben. Slechts ongeveer een derde van de baby's die dergelijk gedrag vertonen, krijgt later de diagnose ADHD.

ADHD-symptomen op jonge leeftijd

Sociale problemen: ADHD belast het kind en zijn ouders vaak in gelijke mate. Getroffen kinderen vinden het moeilijk om vrienden te maken vanwege hun storende gedrag. Ze hebben problemen met het maken van vriendschappen met andere kinderen.

Uitgesproken opstandige fase: De opstandige fase is ook ernstiger bij kinderen met ADHD dan bij andere kinderen. De getroffenen barstten vaak midden in gesprekken los. Sommigen stellen ook het geduld van hun ouders op de proef door voortdurend geluiden te maken.

Opvallende taalverwerving: De taalverwerving bij jonge kinderen met ADHD verloopt opvallend vroeg of vertraagd.

ADHD-symptomen op de basisschoolleeftijd.

De meest voorkomende ADHD-symptomen op deze leeftijd zijn:

• lage frustratietolerantie en driftbuien als dingen niet gaan zoals je wilt
• Ongepaste gezichtsuitdrukkingen en gebaren
• Overmatig praten en anderen onderbreken
• onhandigheid en frequente ongelukken tijdens het spelen
• een laag zelfbeeld
• kan moeite hebben met het volgen van regels (op school worden getroffen kinderen daarom vaak beschouwd als ‘onruststokers’ en ‘bederfsporten’)
• gemakkelijk afgeleid
• dyslexie of dyscalculie
• vaak slecht leesbaar schrift en chaotisch organisatiegedrag

Al deze symptomen maken basisschoolkinderen met ADHD vaak buitenstaanders.

Voor leraren zijn symptomen van ADHD, zoals het verstoren van de les en zeer snel afgeleid zijn, een uitdaging. Niet elk getroffen kind friemelt de hele tijd, maar alle kinderen met ADHD zijn buitengewoon.

ADHD-symptomen in de adolescentie

Bovendien vertonen adolescenten met ADHD de neiging risicovol gedrag te vertonen en voelen zij zich vaak aangetrokken tot gemarginaliseerde sociale groepen. Vaak spelen alcohol en drugs een rol. Velen lijden aan een laag zelfbeeld, en sommigen ervaren ernstige angstgevoelens en zelfs depressie.

Er zijn echter ook adolescenten bij wie de symptomen verbeteren: rusteloosheid en impulsiviteit nemen af.

ADHD-symptomen bij volwassenen

De nadruk ligt nu meestal op verstrooidheid, vergeetachtigheid of desorganisatie. Symptomen zoals impulsief gedrag en overhaaste acties zijn ook nog steeds aanwezig.

Het probleem is dat ADHD vaak niet wordt herkend op volwassen leeftijd. De klachten bestaan ​​dan al zo lang dat ze als onderdeel van de persoonlijkheid worden ervaren.

Vaak ontwikkelen zich bijkomende psychische aandoeningen, zoals depressie, angststoornissen, middelenmisbruik of verslavingen.

Als ze er echter in slagen de rijkdom aan ideeën die kenmerkend zijn voor ADHD te beheersen en te gebruiken, kunnen volwassenen met ADHD ook buitengewoon succesvol zijn in het leven.

Voor meer informatie over ADHD op volwassen leeftijd, zie de tekst ADHD Volwassenen.

Positieve symptomen: ADHD kan ook voordelen hebben

Ze hebben ook een goede toegang tot hun gevoelens en worden als zeer behulpzaam beschouwd. Hun rechtvaardigheidsgevoel is ook sterk.

Ondanks de vele problemen die mensen met ADHD hebben als gevolg van hun symptomen, vinden ze vaak geweldige manieren om ermee om te gaan.

Verschil ADHD – ADHD

ADS-kinderen vallen minder op dan hun hyperactieve leeftijdsgenoten. Bij hen wordt de aandoening dan ook vaak niet herkend. Maar ook op school hebben ze grote problemen. Bovendien zijn ze erg gevoelig en gemakkelijk beledigd.

ADHD en autisme

ADHD: oorzaken en risicofactoren

Het is nog niet precies duidelijk waarom sommige kinderen ADHD ontwikkelen. Zeker is dat de genetische samenstelling een grote invloed heeft. Daarnaast kunnen zwangerschaps- en geboortecomplicaties en omgevingsfactoren een rol spelen.

Het beslissende mechanisme bij de ontwikkeling van ADHD zijn organische veranderingen in de hersenen. Met een overeenkomstige genetische aanleg kunnen omgevingsfactoren dan de trigger worden voor ADHD.

Genetische oorzaken

Onderzoekers geloven dat genen een rol van 70 procent spelen in de ontwikkeling van ADHD. In veel gevallen lijden ook ouders, broers en zussen of andere familieleden aan ADHD.

Het risico op ADHD is aanzienlijk verhoogd, vooral voor jongens, als één ouder de stoornis heeft.

Signaleringsstoornis in het hoofd

Deze hersendelen zijn verantwoordelijk voor aandacht, uitvoering en planning, concentratie en perceptie. Bij ADHD is in deze hersengebieden de concentratie van speciale neurotransmitters, die nodig zijn voor de communicatie van de zenuwcellen, te laag.

Deze omvatten serotonine, dat de impulscontrole reguleert, en noradrenaline en dopamine, die belangrijk zijn voor aandacht, drive en motivatie.

Ontbrekende filters

Bij kinderen met ADHD/ADS filteren de hersenen onbelangrijke informatie onvoldoende uit. De hersenen van de getroffenen worden dan met te veel verschillende prikkels tegelijk geconfronteerd en raken daardoor overweldigd.

Als gevolg hiervan kunnen de getroffenen zich moeilijk concentreren. De ongefilterde stroom aan informatie maakt hen onrustig en gespannen. Als de leerkracht iets op het bord laat zien, wordt het kind al afgeleid door de geluiden van zijn klasgenoten.

Milieu invloeden

Er wordt ook vermoed dat milieutoxines en voedselallergieën bijdragen aan ADHD en ADD. Alcohol en drugs tijdens de zwangerschap, evenals een gebrek aan zuurstof bij de geboorte, vroeggeboorte en een laag geboortegewicht verhogen ook het risico van een kind om ADHD te ontwikkelen.

De externe omstandigheden waarin een kind opgroeit, kunnen van invloed zijn op het beloop van de stoornis. Voorbeelden van ongunstige omstandigheden zijn onder meer.

• accommodatie in woningen
• krappe levensomstandigheden
• voortdurende ruzie tussen de ouders
• onvolledig gezin, d.w.z. opgroeien met slechts één ouder of helemaal zonder ouders
• geestesziekte van de ouders
• negatief opvoedingsgedrag van de ouders, vooral de moeder
• lawaai
• ontbrekende of niet transparante structuren
• gebrek aan lichaamsbeweging
• tijdsdruk
• hoge mediaconsumptie

ADHD: therapie

De volgende bouwstenen zijn van fundamenteel belang voor een succesvolle behandeling van ADHD bij kinderen:

• Opvoeding en begeleiding van de ouders, het kind/adolescent en de opvoeder of klasleraar
• Samenwerking met opvoeders en leerkrachten (kleuterschool, school)
• Oudertraining, betrokkenheid van het gezin (inclusief gezinstherapie) om de symptomen in de gezinsomgeving te verminderen
• Medicatie (meestal amfetaminen zoals methylfenidaat) om de symptomen op school, in de kleuterklas, in het gezin of in andere situaties te verminderen

Een combinatie van medicatie, gedragstherapie en oudertraining is zeer effectief gebleken. Welke componenten in individuele gevallen worden gebruikt of gecombineerd, hangt echter af van de leeftijd van het kind en de ernst van de ADHD.

ADHD-therapie afhankelijk van de leeftijd

Therapie in de kleuterklas

In de kleuterleeftijd ligt de nadruk vooral op het trainen van ouders en het informeren van de omgeving over de stoornis. Cognitieve therapie is op deze leeftijd nog niet mogelijk.

Deskundigen waarschuwen voor het behandelen van kleuters met ADHD-medicatie. Er is tot nu toe weinig ervaring met het gebruik van methylfenidaat bij kinderen jonger dan zes jaar. Het is onduidelijk hoe medicijnen zoals methylfenidaat de ontwikkeling van kinderen beïnvloeden. Sommige deskundigen vrezen dat ADHD-medicijnen de ontwikkeling van de hersenen kunnen schaden.

Therapie op school en in de adolescentieleeftijd

Een belangrijke eerste maatregel is de zogenaamde zelfinstructietraining. De kinderen geven zichzelf hun volgende stappen in een zelfinstructie.

Het motto ‘Eerst handelen, dan nadenken’ wordt daarmee omgedraaid naar ‘Eerst nadenken, dan handelen. Het vermogen om zichzelf concrete instructies te geven versterkt de zelfbeheersing en helpt het eigen gedrag te heroverwegen.

Zelfinstructie voor de behandeling van ADHD kun je in vijf stappen leren:

1. Het kind handelt volgens de zojuist van de leerkracht gehoorde instructies (externe gedragscontrole).
2. Het kind stuurt zijn gedrag door zijn eigen zelfinstructies met luid spreken (openlijke zelfinstructie).
3. Het kind fluistert de zelfinstructie (verborgen zelfinstructie).
4. Het kind leert zichzelf te sturen door de geïnternaliseerde zelfinstructie (heimelijke zelfinstructie) te oefenen.

Gedragstherapie voor ADHD

Gedragstherapie omvat het werken met de kinderen, hun ouders en ook met de school. De kinderen leren hun dagelijks leven te structureren en hun gedrag beter te beheersen. In veel gevallen is het zinvol dat een professionele hulpverlener de kinderen ook een tijdje op school ondersteunt.

Oudertraining voor ADHD

Een belangrijk onderdeel van ADHD-therapie is oudertraining. Om hun nakomelingen beter te ondersteunen, leren ouders een consistente maar liefdevolle opvoedingsstijl. Dit bevat:

het bieden van duidelijke structuren, die zich ondubbelzinnig uitdrukken

het eigen gedrag in overeenstemming brengen met instructies

het vermijden van afleiding van een taak die voorhanden is

feedback geven over de vraag of zij het gedrag van het kind positief of negatief vinden

Veel ouders zoeken ook hulp bij ouderinitiatieven. De uitwisseling met anderen helpt hen uit hun isolement en kan mogelijke schuldgevoelens verminderen. Vaak slagen ouders van kinderen met ADHD er alleen in dankzij de steun van de groepen om hun hyperactieve kind te accepteren zoals hij of zij is.

Medicatie voor ADHD

In minder ernstige gevallen mogen ADHD-kinderen alleen medicatie krijgen als gedragstherapie niet voldoende is.

Het is belangrijk op te merken dat medicatie ADHD niet kan genezen, maar wel de symptomen kan verlichten. Hiervoor moeten ze regelmatig worden ingenomen. Veel ADHD-patiënten gebruiken de medicatie jarenlang, soms zelfs tot in de volwassenheid.

ADHD-medicijnen mogen niet op eigen kracht worden stopgezet!

Methylfenidaat

Het meest gebruikte medicijn voor de behandeling van ADHD is methylfenidaat. Het is vooral bekend onder de handelsnamen Ritalin en Medikinet.

Methylfenidaat verhoogt de concentratie van de zenuwboodschapper dopamine in de hersenen. Dit speelt een cruciale rol bij het controleren van bewegingen, maar is ook belangrijk voor de mentale drive en het concentratievermogen.

Snel intredende werking: Methylfenidaat werkt snel. Gebruikers voelen al na een uur een duidelijk effect.

Individueel aangepaste dosering: Aan het begin van de therapie bepaalt de arts de laagste dosis methylfenidaat die effectief is voor de patiënt. Om dit te doen, begint u met een zeer lage dosis en verhoogt u deze langzaam volgens de instructies van de arts – totdat het gewenste effect is bereikt.

Voor ADHD-kinderen die de hele dag stabilisatie nodig hebben, zijn retardtabletten die één keer in de ochtend worden ingenomen geschikt. Ze geven het actieve ingrediënt de hele dag continu vrij. Regelmatige tabletinname wordt niet zo gemakkelijk vergeten. Slaapstoornissen komen ook minder vaak voor.

Bij correct gebruik onder medisch toezicht zijn de risico's van verdovende middelen of verslavende drugs laag. Bij misbruik kunnen ze echter de gezondheid in gevaar brengen – bijvoorbeeld wanneer methylfenidaat wordt ingenomen voor ‘hersendoping’ (dat wil zeggen om de hersenprestaties te verbeteren).

Atomoxetine

Een nieuwer middel dat wordt gebruikt om ADHD te behandelen is atomoxetine. Het werkt doorgaans iets minder goed dan methylfenidaat, maar biedt een alternatief.

In tegenstelling tot methylfenidaat valt atomoxetine niet onder de Narcoticawet. Het is goedgekeurd voor de behandeling van ADHD vanaf zes jaar.

Stof	Methylfenidaat	Atomoxetine
Actie modus	Beïnvloedt het dopaminemetabolisme in de hersenen, verhoogt de dopamineconcentratie	Beïnvloedt het metabolisme van noradrenaline (NA), NA wordt langzamer gereabsorbeerd in de cel en werkt dus langer
Werkzaamheid	Helpt in de meeste gevallen
Duur van de actie	1 tot 3 doses per dag, nieuwere preparaten met verlengde afgifte garanderen een werkingsduur van 6 of 12 uur	Continu effect gedurende de dag
Ervaring	Voor meer dan 50 jaar	Goedgekeurd in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland sinds de jaren 2000. Studie-ervaring sinds 1998
Bijwerkingen	In de beginfase gedurende 2-3 weken: – Hoofdpijn Veel voorkomend: Zelden:	Vooral in de beginfase: – Hoofdpijn Vaak: - Verminderde eetlust Af en toe: Zelden:
Late effecten	Late gevolgen zijn nog niet te voorzien
Gevaar voor verslaving	Bij correct gebruik geen verhoogd risico op verslaving; wordt zelfs verminderd bij ADHD (progressiestudies).	Geen gevaar voor verslaving
Contra-indicaties	– gelijktijdig gebruik van geneesmiddelen uit de MAO-remmergroep voor de behandeling van depressie, verhoogde intraoculaire druk (nauwekamerhoekglaucoom)
Recept	Voorschrift voor verdovende/verslavende medicijnen, voor reizen naar het buitenland is bevestiging van de behandelende arts vereist.	Normaal recept

andere geneesmiddelen

ADHD-therapie op de computer – neurofeedback

Neurofeedback is een methode gebaseerd op gedragstherapie. Het leert je hoe je je eigen hersenactiviteiten positief kunt beïnvloeden. De methode kan worden toegepast bij kinderen ouder dan zes jaar en adolescenten, als andere, effectievere therapieën er niet door worden vertraagd of belemmerd.

Door zich te concentreren slaagt de patiënt erin zijn hersenactiviteit op een bepaald niveau te houden. Met een langere training kan het aangeleerde vermogen vervolgens worden toegepast in het dagelijks leven, op school of op het werk.

Voor veel kinderen en jongeren is neurofeedback een effectieve methode om de concentratie te vergroten. Het omvat minimaal 25 tot 30 sessies met beoordelingen van het succes door het kind/adolescent en de ouders.

Homeopathie bij ADHD-therapie

ADHD-dieet

De situatie is anders voor kinderen die zowel aan ADHD als aan een voedselintolerantie of -allergie lijden. In deze gevallen verbetert een allergeenarm dieet bij veel kinderen de symptomen van ADHD. Voeding kan dan een positieve bijdrage leveren. Naast de standaardbehandeling adviseren artsen daarom vaak een verandering in het dieet. Sommige voedingsmiddelen die vaak allergieën veroorzaken zijn bijvoorbeeld zuivelproducten, eieren, noten en kleur- en conserveermiddelen.

ADHD: verloop van de ziekte en prognose

Aandachtstekortstoornis, ook wel hyperkinetische stoornis genoemd, is soms moeilijk te onderscheiden van andere gedragsstoornissen. Daarom zijn er geen exacte cijfers over de frequentie van ADHD. Geschat wordt dat in Duitsland ongeveer vijf procent van de kinderen en adolescenten tussen de drie en zeventien jaar aan ADHD lijdt. Jongens worden vier keer vaker getroffen dan meisjes. Het verschil tussen de geslachten egaliseert weer naarmate de leeftijd stijgt.

ADHD onbehandeld – de gevolgen

Voor mensen met ADHD is de juiste diagnose en passende behandeling essentieel, anders krijgen zij ernstige problemen op school of op het werk, maar ook in het sociale contact.

• Sommigen slagen niet op school of leren een beroep dat niet aansluit bij hun mentale vermogens.
• Voor sommigen is het moeilijker om sociale relaties aan te gaan en te onderhouden.
• Het risico om in de adolescentie delinquent te worden is groter.

Mensen met ADHD lopen ook een hoog risico op het ontwikkelen van andere psychische stoornissen. Deze omvatten.

• Ontwikkelingsstoornissen
• Leerstoornissen
• Sociale gedragsstoornissen
• Ticstoornissen en het syndroom van Gilles de la Tourette
• Angststoornissen
• Depressie

Tot nu toe zijn er geen uitgebreide onderzoeken naar de prognose van ADHD. Het is belangrijk dat ADHD tijdig wordt herkend en behandeld. Professionele ondersteuning stelt kinderen in staat de basis te leggen voor hun professionele carrière.

Homeopathie voor ADHD

Er zijn ook alternatieve pogingen om ADHD te behandelen. Ze kunnen een aanvulling vormen op conventionele medische therapie.

De keuze aan homeopathische middelen die hier in aanmerking kunnen komen, is groot. Afhankelijk van de klachten gebruikt men bolletjes op basis van Kalium fosforicum (ter bevordering van het concentratievermogen) tot Zwavel (om te helpen bij impulsiviteit en overtollige energie).

Voeding voor ADHD

Het vermijden van kunstmatige kleurstoffen en andere voedseladditieven kan voor sommige ADHD-patiënten nuttig zijn. Met behulp van een voedsellogboek, waarin u ook eventuele ADHD-symptomen noteert, kunt u een bestaand verband met het dieet bevestigen of weerleggen.

Voedselallergie of -intolerantie

Sommige kinderen hebben zowel ADHD als een voedselintolerantie of -allergie. In deze gevallen verbetert een allergeenarm dieet vaak de symptomen van ADHD. Het individueel aangepaste dieet kan dan een positieve therapeutische bijdrage leveren.

Volgens de laatste bevindingen kan de toediening van omega-3- en omega-6-vetzuren niet worden aanbevolen voor de behandeling van ADHD bij kinderen of adolescenten, noch bij volwassenen.

ADHD: diagnose

ADHD kan zich op verschillende manieren uiten. Dit maakt de diagnose moeilijker. Niet alle tekenen van de aandoening zijn altijd aanwezig. Bovendien zijn ADHD-symptomen vaak moeilijk te onderscheiden van bij de leeftijd passend gedrag.

Diagnostische criteria voor ADHD

Voor de diagnose ADHD moet aan bepaalde criteria volgens het ICD-10 classificatiesysteem worden voldaan. Kenmerkend voor ADHD is een ongebruikelijke mate van onoplettendheid, hyperactiviteit en impulsiviteit.

Bij een ADHD-diagnose zijn kinderen alleen maar onoplettend, maar niet hyperactief of impulsief.

Criterium onoplettendheid

• let niet goed op details en maak geen onzorgvuldige fouten
• moeite hebben zich gedurende langere tijd te concentreren
• lijken vaak niet te luisteren als ze rechtstreeks worden aangesproken
• voeren instructies vaak niet volledig uit of maken taken niet af
• moeite hebben om taken en activiteiten op een geplande manier uit te voeren
• vermijden of weigeren vaak taken die aanhoudende concentratie vereisen
• verliezen vaak dingen zoals speelgoed of huiswerkboeken
• worden gemakkelijk afgeleid door niet-essentiële prikkels

Criterium Hyperactiviteit, Impulsiviteit

Daarnaast manifesteert ADHD zich in ten minste zes van de volgende ADHD-typische hyperactiviteit-impulsiviteitssymptomen. Deze komen ook voor gedurende minimaal zes maanden en zijn niet te wijten aan een bij de leeftijd passende ontwikkelingsfase. Degenen die getroffen zijn

• wiebelen of kronkelen in de stoel
• heeft een hekel aan zitten en verlaat vaak de stoel, zelfs als zitten wordt verwacht
• rennen vaak overal rond of klimmen omhoog, zelfs in ongepaste situaties
• zijn meestal erg luid tijdens het spelen
• praat vaak overdreven
• Vaak flappen ze antwoorden eruit voordat de vragen volledig zijn gesteld
• hebben vaak moeite met wachten op hun beurt om iets te zeggen
• onderbreekt of stoort vaak anderen tijdens gesprekken of spelletjes

Bij kinderen met ADHD worden deze symptomen doorgaans vóór de leeftijd van zeven jaar waargenomen. De signalen komen niet alleen thuis of alleen op school voor, maar in minstens twee verschillende omgevingen.

vragenlijsten

Om ADHD te identificeren gebruiken specialisten speciale vragenlijsten waarmee op gestructureerde wijze verschillende ADHD-typische gedragingen kunnen worden vastgelegd.

Belangrijk hierbij zijn gedragsafwijkingen en eigenaardigheden die van invloed zijn op het leren, presteren of later het beroep. Verdere onderwerpen zijn de gezinssituatie en ziekten in het gezin.

Vooral voor volwassen patiënten zijn ook vragen over nicotine, alcohol, drugsgebruik en psychiatrische stoornissen relevant.

Voorbereiding op het doktersbezoek

Ouders kunnen zich op de volgende manier voorbereiden op het doktersbezoek, waarbij een mogelijke ADHD bij hun kind opgehelderd moet worden:

• Praat met de verzorgers van uw kind (bijvoorbeeld grootouders, verzorgers op de crèche, school of buitenschoolse opvang) over zijn of haar gedrag.

Interviewen van ouders, verzorgers en leerkrachten.

Voor een ADHD-diagnose bij kinderen vraagt ​​de specialist ouders en andere verzorgers naar de sociale, leer-, prestatie- en persoonlijkheidsstructuur van het kind. De volgende vragen kunnen deel uitmaken van het eerste gesprek:

• Kan uw kind zich lange tijd op één activiteit concentreren?
• Onderbreekt uw kind vaak of praat hij veel?
• Is uw kind snel afgeleid?

Leraren kunnen waardevolle informatie verstrekken over de intellectuele prestaties en het aandachtsgedrag van de jonge patiënt. Schoolschriften geven ook aanwijzingen voor een mogelijke stoornis op basis van volgorde, begeleiding, schrijven en verdeeldheid. Rapportkaarten documenteren academische prestaties.

Gesprek met het kind

Omdat dit zeer gevoelige kwesties zijn, kan het voor ouders nuttig zijn om dergelijke onderwerpen vóór het doktersbezoek met hun kind te bespreken.

Lichamelijke onderzoeken

De arts onderzoekt de motorische coördinatie van het kind en beoordeelt zijn of haar gedrag tijdens het onderzoek. Om dit te doen observeert hij of zij het vermogen van het kind om samen te werken, gebaren, gezichtsuitdrukkingen, spraak en vocalisaties.

Gedragsobservatie

Tijdens het gesprek en de onderzoeken observeert de arts het kind en let op gedragsafwijkingen.

Soms helpen video-opnamen om de diagnose ADHD te bevestigen. Met behulp van dergelijke opnames kunnen medische professionals achteraf aan ouders aantonen dat hun kind afwijkingen heeft in gezichtsuitdrukkingen, gebaren en lichaamstaal, of dat de aandacht verslapt.

Daarnaast laten de opnames de reactie van de ouders zien in de omgang met het kind.

Differentiatie van ADHD van andere stoornissen

Het is belangrijk om ADHD te onderscheiden van andere problemen met vergelijkbare symptomen. Op psychologisch vlak kan dit bijvoorbeeld een verminderde intelligentie of dyslexie zijn. Een obsessief-compulsieve stoornis kan ook ADHD-achtige hyperactiviteit veroorzaken.

Veel verkeerde diagnoses

Deskundigen zijn van mening dat ADHD bij kinderen vaak vroegtijdig wordt gediagnosticeerd. Niet elk bijzonder actief of levendig kind heeft ADHD. Sommige kinderen krijgen simpelweg niet genoeg beweging om hun energie eruit te krijgen.

Anderen hebben meer terugtrekkings- en herstelmomenten nodig dan andere kinderen en zijn daardoor overenthousiast. In dat geval zijn veranderingen in levensstijl vaak voldoende om de situatie te verlichten.

ADHD: Hoogbegaafdheid is zeldzaam

Als kinderen op school niet slagen, is dat niet noodzakelijkerwijs te wijten aan een gebrek aan intelligentie. Sommige kinderen met ADHD hebben een bovengemiddelde intelligentie en hebben toch grote moeite in de klas. De combinatie “ADHD + hoogbegaafdheid” komt echter eerder zelden voor.

Kinderen worden als hoogbegaafd beschouwd als ze op een intelligentietest boven de 130 scoren. Dergelijke kinderen worden meestal gekenmerkt door een bijzonder goed concentratievermogen, wat bij ADHD niet bestaat.

ADHD: verloop van de ziekte en prognose

ADHD is geen stoornis die zomaar ‘uitgroeit’. Bij sommige kinderen verdwijnen de symptomen in de loop van de jaren, maar bij ongeveer 60 procent blijven ze hun hele leven bestaan.

Overigens: ADHD heeft geen effect op de levensverwachting. Dit komt overeen met dat van mensen zonder ADHD.

ADHD-prognose – gevolgen zonder behandeling

Voor mensen met ADHD is de juiste diagnose en passende behandeling essentieel, anders kunnen ze ernstige problemen krijgen op school of op het werk, maar ook in het sociale contact.

• Sommigen slagen niet op school of leren een beroep dat niet aansluit bij hun mentale vermogens.
• Het risico op delinquentie tijdens de adolescentie is groter bij ADHD.
• Ze hebben een grotere kans op ongelukken, ook op ernstige.
• Mensen met ADHD lopen ook een hoog risico op het ontwikkelen van andere psychische stoornissen. Deze omvatten
• Ontwikkelingsstoornissen
• Leerstoornissen
• Sociale gedragsstoornissen

• Ticstoornissen en het Tourette-syndroom
• Angststoornissen
• Depressie

Tot nu toe zijn er geen uitgebreide onderzoeken naar de prognose van ADHD. Het is belangrijk dat ADHD tijdig wordt herkend en behandeld. Professionele ondersteuning stelt kinderen in staat de basis te leggen voor hun professionele carrière.