Kort overzicht
- Beschrijving: gevaarlijke ziekteverwekker die vooral wijdverspreid is in Centraal-Afrika. Vergelijkbaar met het Ebola-virus.
- Symptomen: bijv. griepachtige symptomen, diarree, braken, interne en externe bloedingen, mogelijk tekenen van shock (bijv. koud zweet, malaise)
- Vaccinatie: Tot nu toe is er geen vaccinatie goedgekeurd, maar er wordt momenteel onderzoek naar gedaan.
- Behandeling: Alleen behandeling van symptomen mogelijk, bijvoorbeeld met infusies ter compensatie van water- en zoutverlies.
- Prognose: Hoog sterftecijfer (tot 88 procent); genezing mogelijk, vooral bij vroege behandeling
- Infectie: via uitstrijkje (bijvoorbeeld contact met geïnfecteerd sperma, braaksel, bloed of besmet beddengoed)
- Onderzoek en diagnose: Diagnose bijvoorbeeld via detectie van het virale genetische materiaal (met behulp van RT-PCR-test); verdere onderzoeken, bijvoorbeeld om inwendige bloedingen op te helderen
Wat is het Marburg-virus?
Het Marburg-virus is een ziekteverwekker met een vergelijkbare structuur als het Ebola-virus. Het komt vooral voor in Centraal-Afrika en veroorzaakt Marburg-koorts (Marburg-koorts).
Dit is een zeldzame maar ernstige infectieziekte die zeer vaak tot de dood leidt. Genezing is echter mogelijk, vooral bij tijdige behandeling.
Net als Ebola-koorts en knokkelkoorts behoort Marburg-koorts tot de (virale) hemorragische koortsen. Dit zijn ernstige koortsachtige infectieziekten die gepaard gaan met bloedingen.
Verplichte melding
In Duitsland en Oostenrijk moeten alle vermoedelijke gevallen, ziekten en sterfgevallen veroorzaakt door het Marburg-virus worden gemeld aan de gezondheidsautoriteiten, samen met de namen van de getroffenen.
In Zwitserland moeten alle vermoedelijke gevallen en positieve en negatieve laboratoriumbevindingen met naam worden gerapporteerd.
Welke symptomen veroorzaakt het Marburg-virus?
Infectie met het Marburg-virus – Marburg-koorts – manifesteert zich aanvankelijk met ernstige griepachtige symptomen:
De getroffenen krijgen plotseling koorts, koude rillingen en hevige spierpijn. Hoofdpijn en keelpijn kunnen ook voorkomen.
De getroffenen ontwikkelen ook diarree, braken, misselijkheid en buikpijn.
Een infectie met het Marburg-virus is gevaarlijk vanwege de bloeding die ongeveer een week na het begin van de symptomen ontstaat. Inwendige bloedingen in de maag, darmen en longen spelen een bijzonder belangrijke rol. Bloedingen in de mond, ogen en huid komen ook voor.
Door het bloedverlies is er namelijk niet meer voldoende bloed beschikbaar voor de bloedsomloop. Het lichaam probeert daarom bloed te ‘sparen’: het voorziet voornamelijk het midden van het lichaam en het hoofd. Om dit te doen, vermindert het de bloedtoevoer naar de ledematen.
Als gevolg van de inwendige bloedingen kunnen vitale organen gelijktijdig of snel achter elkaar uitvallen (bijvoorbeeld nieren, longen). Dergelijk multi-orgaanfalen is vaak fataal.
Bestaat er een vaccin tegen het Marburg-virus?
Er bestaat momenteel geen vaccin tegen het Marburg-virus. Onderzoekers zijn echter al enkele jaren op zoek naar een effectief vaccin.
Een kandidaat-vaccin wordt momenteel getest en heeft goed gepresteerd in de eerste testfase. Of en wanneer het officieel zal worden goedgekeurd als vaccin tegen de ernstige infectieziekte, kan niet worden voorspeld. Goedkeuring wordt echter niet in de nabije toekomst verwacht.
Hoe wordt Marburg-koorts behandeld?
Tot op heden bestaat er geen medicijn tegen het Marburg-virus zelf – met andere woorden, er is geen manier om de oorzaken van de gevaarlijke Marburg-koorts te behandelen.
Artsen kunnen echter de symptomen van de infectieziekte verlichten (symptomatische therapie). Bovenal is het belangrijk om de water- en elektrolytenbalans van de patiënt te herstellen:
Afhankelijk van de vereisten kunnen ook andere therapeutische maatregelen nuttig zijn. Artsen kunnen bijvoorbeeld kalmerende middelen (sedativa) toedienen aan hun ernstig zieke patiënten.
Vanwege het hoge infectierisico moet het medisch personeel volledige beschermende uitrusting dragen bij de zorg voor patiënten met Marburg-koorts.
Hoe dodelijk is het Marburg-virus?
Het sterftecijfer bij een infectie met het Marburgvirus is vrij hoog: 24 tot 88 procent. De dood treedt gewoonlijk acht tot negen dagen na het begin van de symptomen op.
De kansen op herstel nemen toe als besmette personen in een vroeg stadium medische behandeling krijgen.
Hoe wordt het Marburg-virus overgedragen?
Het Marburg-virus is zeer besmettelijk! Geïnfecteerde mensen kunnen het via een uitstrijkje op gezonde mensen overdragen: zij scheiden de ziekteverwekker uit via lichaamsafscheidingen zoals speeksel, bloed, braaksel, sperma, urine en ontlasting. Gezonde mensen kunnen besmet raken door contact met dergelijke uitscheidingsproducten.
Dit kan bijvoorbeeld gebeuren als ze een open wond of het besmette beddengoed van de patiënt aanraken en vervolgens hun mond of neus aanraken.
Na infectie duurt het twee tot 21 dagen voordat de eerste symptomen van de ziekte verschijnen (incubatietijd).
Hoe kan een Marburg-virusinfectie worden vastgesteld?
Om de ernstige infectieziekte Marburg-koorts betrouwbaar te kunnen diagnosticeren, moeten artsen het Marburg-virus in patiëntenmonsters (bijvoorbeeld bloed) detecteren.
Hiervoor wordt vaak een zogenaamde RT-PCR-test (afkorting voor reverse transcriptase polymerase chain reaction) gebruikt. Hierdoor kunnen zelfs de kleinste fragmenten van het genetisch materiaal van de ziekteverwekker worden gedetecteerd.
Het Marburg-virus kan echter ook indirect in patiëntenmonsters worden gedetecteerd: geïnfecteerde mensen produceren een week na infectie specifieke antilichamen (immunoglobulinen) tegen de ziekteverwekker. Deze zijn in het bloed aantoonbaar.
Er zijn ook andere manieren om Marburg-koorts te diagnosticeren. Directe detectie is bijvoorbeeld mogelijk als het Marburgvirus met een elektronenmicroscoop in patiëntenmonsters kan worden gedetecteerd of uit celculturen kan worden geïsoleerd.
Omdat het Marburg-virus zeer besmettelijk is, mogen alleen zwaarbeveiligde laboratoria dergelijke tests uitvoeren.
Verdere onderzoeken
Met behulp van verdere tests kunnen artsen meer te weten komen over de toestand van de patiënt.
De therapie is gebaseerd op deze onderzoeksresultaten.
