De plant komt oorspronkelijk uit Europa en Azië en is genaturaliseerd in Noord-Amerika. Wereldwijd is zeepkruid inmiddels een populaire tuinplant, maar de commerciële teelt vindt vooral in plaats China, Iran en Turkije. Ook de invoer van medicijnen is afkomstig uit deze landen.
Gebruik van kruidengeneeskunde
In kruidengeneeskundeworden de gedroogde wortels en wortelstokken van de plant (Saponariae rubrae radix) gebruikt. Minder vaak worden de bovengrondse delen van de plant gebruikt.
Kenmerken van zeepkruid
Zeepkruid is een vaste plant tot 80 cm hoog, die graag wil groeien langs rivieren en in schaarse oeverbossen. De onderstam heeft talrijke lange uitlopers.
De stengels dragen tegenoverliggende, langwerpige bladeren en lichtroze bloemen aan de uiteinden, die in pluimachtige bloeiwijzen zijn.
Waar komt de naam "zeepkruid" vandaan?
De geplette wortels ontwikkelen een dicht schuim wanneer ze worden ingewreven water, daarom werd zeepkruid ooit gebruikt als zeepvervanger en wasmiddel. De Latijnse naam "Saponaria" is afgeleid van "sapo", wat "zeep" betekent.
Zeepwortels als medicijn
Het medicijnmateriaal bestaat uit de ronde wortelstukken, ongeveer 3-10 mm dik. Deze zijn aan de buitenkant roodbruin, in doorsnede zie je de helderwitte schors en aan de binnenkant het citroengele houten lichaam.
Zeepwortel geeft geen bijzonder typische geur af. De smaak van het wortelmateriaal is eerst bitterzoet en verandert daarna in een krasserige smaak.
