Kort overzicht
- Behandeling en preventie: goed tandenpoetsen, regelmatige zelfcontrole van het tandvlees, regelmatige tandartsbezoeken en mondhygiëne, correctie van slecht passende kunstgebitten, gezonde voeding, bijtspalk (voor nachtelijk tandenknarsen), eventueel verwijderen van tong-/lippiercing, tandvleestransplantatie (in ernstige gevallen).
- Symptomen: volumeverlies en terugtrekking van het tandvlees. De ernstniveaus variëren volgens Miller van klasse I (milde recessie, nog geen schade aan tandbed en bot) tot klasse IV (ernstige recessie met verlies van weefsel en bot, ernstige verkeerde uitlijning van de tanden).
- Gevolgen: blootliggende tandhalzen, tandhalscariës, pijn aan de tandhalzen bij aanraking en temperatuurprikkels, ontsteking van het tandbed (parodontitis), degeneratie van het kaakbot, tandverlies.
Tandvleesrecessie: wat te doen?
Het tandvlees (gingiva) is een speciaal onderdeel van het mondslijmvlies. Wanneer het tandvlees zich terugtrekt (gingivale atrofie), verliest het substantie en trekt het zich steeds meer terug uit de tanden. Als gevolg hiervan komen steeds meer onderliggende tanddelen bloot te liggen. Dit ziet er niet alleen lelijk uit, maar kan ook de tanden beschadigen. Om dit te voorkomen, moet u iets doen zodra de eerste tekenen van terugtrekking van het tandvlees verschijnen:
- Bestaande tandsteen moet u door een tandarts laten verwijderen.
- Als nachtelijk tandenknarsen (bruxisme) de reden is voor het terugtrekken van het tandvlees, moet u 's nachts een op maat gemaakte bijtspalk dragen. Dit voorkomt tandbeschadiging en is zacht voor het tandvlees.
- Een slecht passend kunstgebit moet u laten corrigeren, zodat het tandvlees niet verder terugtrekt.
Als de recessie niet te ver is gevorderd, kan het tandvlees zich weer opbouwen zodra de oorzaak is weggenomen. In vergevorderde stadia kan het tandvlees echter niet meer regenereren. In dit geval kan tandvleestransplantatie, waarbij weefsel uit het gehemelte naar de getroffen gebieden wordt getransplanteerd, de enige optie zijn.
Tandvleesrecessie: preventie
Met de juiste voeding kun je terugtrekkend tandvlees ook effectief voorkomen. Het is belangrijk dat het tandvlees wordt voorzien van alle noodzakelijke vitamines en andere voedingsstoffen. Vooral vitamine A en C en het sporenelement selenium zijn elementair voor sterk tandvlees.
Tandvleesrecessie: oorzaken
Kortom, terugtrekking van het tandvlees kan te wijten zijn aan gingivitis of andere oorzaken hebben. Meestal spelen verschillende factoren samen bij tandvleesrecessie.
Ontstekingsoorzaken voor terugtrekking van het tandvlees
Dagelijks tandenpoetsen helpt tegen zachte tandplak. Samen met individuele stoffen uit speeksel kan tandplak echter verharden tot tandsteen, dat niet meer met een normale tandenborstel te verwijderen is. Omdat zich nog meer bacteriën op het ruwe oppervlak van het tandsteen kunnen nestelen, waardoor het risico op gingivitis verder toeneemt, moet het tandsteen door een tandarts worden verwijderd.
Risicofactoren voor gingivitis
- Ook rokers en diabetici hebben vaker last van gingivitis, omdat hun tandvlees doorgaans minder goed van bloed wordt voorzien.
Niet-inflammatoire oorzaken van tandvleesrecessie
Als het tandvlees zich zonder ontsteking terugtrekt, wordt dit gingivale recessie genoemd. Het treedt meestal op wanneer het tandvlees wordt blootgesteld aan overmatige druk of tractie. Dit komt bijvoorbeeld voor door:
- Tandenknarsen (bruxisme): De druk die tijdens het nachtelijk tandenknarsen op de tanden wordt uitgeoefend, kan worden overgedragen op het tandvlees.
- Frenulum van de lippen en wangen te dicht bij de tand: Lip- en wangfrenulums zijn bindweefselplooien tussen de lip of wang en het tandvlees. Als ze te dicht bij de tand zitten, kan de sterke trekkracht die ze uitoefenen leiden tot terugtrekking van het tandvlees.
- Orthodontische maatregelen: Als de tanden naar voren schuiven, bijvoorbeeld door een beugelbehandeling, kan dit leiden tot afbraak van het buitenkaakbot en terugtrekken van het tandvlees.
- Predispositie: Bij sommige mensen is het tandvlees eigenlijk maar heel dun. Dan zijn zelfs zwakke triggers voldoende om het tandvlees terug te trekken.
Teruggetrokken tandvlees: symptomen
Bij gingivarecessie verliest het tandvlees volume en trekt het zich terug uit de tandhalzen. Afhankelijk van hoe uitgesproken de symptomen zijn, wordt er onderscheid gemaakt in verschillende gradaties van ernst.
Teruggetrokken tandvlees: graden van ernst
De mate van terugtrekking van het tandvlees kan worden bepaald met behulp van het Miller-beoordelingssysteem. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen vier klassen:
- Klasse II: Het tandvlees trekt zich terug naar de mucogingivale lijn. Tandbed en bot zijn intact.
- Klasse III: Terugtrekking van het tandvlees strekt zich uit tot de mucogingivale lijn. Er is al sprake van weefsel- en botverlies, wat resulteert in een lichte verkeerde uitlijning van de tanden.
- Klasse IV: Net als klasse III, maar er is al sprake van een ernstige verkeerde uitlijning van de tanden.
Tandvleesrecessie: gevolgen
Ook blootliggende tandhalzen zijn zeer gevoelig voor pijn: aanraking en temperatuurprikkels, bijvoorbeeld bij het eten van ijs of warme dranken, veroorzaken een onaangenaam trekgevoel aan de onbeschermde tandhalzen.
Tandvleesrecessie: wanneer moet u naar een arts?
Terugtrekking van het tandvlees kan worden gestopt als het vroeg genoeg wordt ontdekt. Het belangrijkste is om de triggers te identificeren en te elimineren. Het geoefende oog van een tandarts detecteert niet alleen tandvleesrecessie sneller dan een leek, maar ook de oorzaak ervan. Regelmatige routineonderzoeken door de tandarts zijn daarom van groot belang.
