Parkinson verloopt meestal geleidelijk, daarom zijn de symptomen in het begin vaak niet-specifiek. Na verloop van tijd echter de karakteristieke tekenen van Parkinson dan meer uitgesproken worden. Typische symptomen zijn een vertraagde beweging (bradykinesie) en een gebrek aan beweging (hypokinese), dat zich kan uitstrekken tot immobiliteit (akinesis). Bovendien is er meestal spierstijfheid (rigor), posturale instabiliteit (posturale instabiliteit) en tremor (tremor). Echter, de rust tremor dat wordt vaak voor het eerst in verband gebracht met Parkinson komt niet noodzakelijkerwijs voor.
Ziekte van Parkinson: definitie
Voor alle symptomen van Parkinson zijn ze vaak geassocieerd met de ziekte, maar komen ze niet noodzakelijkerwijs voor. Ze kunnen ook aanzienlijk variëren in intensiteit van patiënt tot patiënt. Per definitie wordt gezegd dat Parkinson optreedt wanneer een bewegingsvertraging optreedt samen met een van de andere drie belangrijkste symptomen - tremor, strengheid en posturale instabiliteit.
Parkinson-symptomen in de vroege stadia
De symptomen die optreden in de vroege stadia van PD zijn meestal niet erg specifiek en lijken vaak op reumatische aandoeningen: er is bijvoorbeeld pijnlijke spanning in de schouders of armen, meestal aan één kant. Daarnaast reukstoornissen, slaapstoornissen en een algemeen gevoel van vermoeidheid evenals zweten en constipatie kan voorkomen. Depressieve stemmingen of persoonlijkheidsveranderingen kunnen ook de eerste tekenen zijn die wijzen op de ziekte van Parkinson. Als de ziekte verder vordert, worden de eerste bewegingsstoornissen merkbaar: fijne motoriek zoals tandenpoetsen, kammen haar of schrijven wordt steeds moeilijker voor de getroffenen. Na verloop van tijd wordt het schrijven kleiner en minder leesbaar. tevens de coördinatie van verschillende bewegingen veroorzaakt problemen voor Parkinson-patiënten. Het vertragen van de beweging verandert ook de gang van de getroffenen: stappen worden kleiner, de gang wordt schuifelend en het bovenlichaam wordt naar voren gebogen. In plaats van beide armen zwaait meestal slechts één arm tijdens het lopen, en na een tijdje stopt ook deze arm met zwaaien. Naast het veranderde looppatroon neemt ook de gezichtsuitdrukking in de loop van de tijd af (maskergezicht) en wordt het knipperen van de oogleden minder frequent. Vaak wordt de stem zachter. Een ander typisch kenmerk is een tremor in rust, die de armen veel meer treft dan de benen. De tremor is - zoals de naam suggereert - veel meer uitgesproken in rust dan tijdens beweging. Een rusttremor is voornamelijk typerend voor de ziekte van Parkinson, maar kan ook andere oorzaken hebben, zoals ziekten van de cerebellum.
Symptomen in vergevorderde stadia
In het vergevorderde stadium blijven bewegingsstoornissen toenemen: naast het typische symptoom van bewegingsvertraging treedt nu steeds meer uitgesproken spierstijfheid op, die wordt veroorzaakt door een verhoogde spierspanning. Door de spierstijfheid zijn snelle bewegingen zoals die optreden bij het afremmen van een beweging niet meer mogelijk. Een teken van spierstijfheid zijn bijvoorbeeld licht gebogen armen. Als de ziekte verder vordert, komen valpartijen ook vaker voor omdat de houding instabieler wordt. Zoals het vasthouden en positioneren reflexen verminderen, is het ook moeilijker om er een te houden evenwicht en om zichzelf te vangen in het geval van een val. In het gevorderde stadium wordt het trillen van de handen ook meer uitgesproken. Daarnaast kunnen ook de volgende symptomen optreden:
- Zwakte van de blaas
- Erectiestoornissen
- Moeite met slikken
- Speekselvloed verhogen
Naast lichamelijke symptomen veroorzaakt de ziekte van Parkinson vaak psychische symptomen: veel getroffenen lijden eraan Angst stoornissen or Depressie. Bij ongeveer 20 procent van de getroffenen komt het ook voor geheugen aandoeningen, die kunnen wijzen op het begin van Alzheimer ziekte of dementie.
Akinetische crisis
In de late stadia van de ziekte van Parkinson kan de patiënt binnen zeer korte tijd helemaal niet meer kunnen bewegen. Dit wordt een akinetische crisis genoemd. Meestal treedt dit symptoom binnen een paar dagen op. Aangezien de getroffen persoon op het laatst niet meer kan praten of slikken, moeten ze onmiddellijk naar een kliniek worden gebracht. Een akinetische crisis kan onder meer worden veroorzaakt door het stopzetten van de medicatie van dosis. Daarnaast kan het ook worden veroorzaakt door ernstige infecties, operaties en vochttekort. Daarom is het vooral belangrijk ervoor te zorgen dat Parkinson-patiënten altijd voldoende vocht binnenkrijgen.
