Hoe Perazine werkt
Perazine heeft een deprimerend, angststillend en antipsychotisch effect (dat wil zeggen tegen psychotische symptomen zoals wanen en hallucinaties). Bovendien vergemakkelijkt het actieve ingrediënt het inslapen en voorkomt het misselijkheid en braken (anti-emetisch effect).
Psychotische symptomen, agitatie en angst.
Perazine veroorzaakt deze effecten door bindingsplaatsen (receptoren) van zogenaamde neurotransmitters te blokkeren. Dit zijn boodschapperstoffen die verantwoordelijk zijn voor de signaaloverdracht tussen zenuwcellen.
Eén van deze boodschapperstoffen is dopamine. Volgens deskundigen gaat een verhoogde concentratie ervan in de hersenen gepaard met een verstoorde waarneming van de omgeving, waanvoorstellingen en hallucinaties.
Bij sommige psychische aandoeningen wordt overmatig dopamine dus voornamelijk in het limbisch systeem aangetroffen. Dit deel van de hersenen is verantwoordelijk voor emoties zoals angst en woede.
Perazine blokkeert zowel de bindingsplaatsen van dopamine als die van serotonine. Beide boodschapperstoffen kunnen dan niet aanmeren en hun effect uitoefenen. Dit normaliseert een onbalans van neurotransmitters in de hersenen. Perazine gaat dus toestanden van rusteloosheid, gevoelens zoals angst, wanen en hallucinaties tegen.
Misselijkheid en overgeven
Door ze te blokkeren, wordt voorkomen dat boodschapperstoffen zich binden die anders op deze manier misselijkheid en braken zouden veroorzaken.
Slaap
De blokkade van histaminereceptoren in de hersenen is de reden waarom perazine kan helpen bij slaapstoornissen. De neurotransmitter histamine beïnvloedt het slaap-waakritme en veroorzaakt waakzaamheid (het staat ook bekend om zijn betrokkenheid bij allergische reacties). Door de werking van histamine te remmen, helpt Perazine patiënten gemakkelijker in slaap te vallen.
Onbedoelde effecten
Het actieve ingrediënt blokkeert ook andere receptoren van endogene boodschapperstoffen. Deze omvatten muscarinereceptoren (bindingsplaatsen van acetylcholine) en alfa-1-adrenoceptoren (bindingsplaatsen van epinefrine en noradrenaline).
Blokkering van deze receptoren verklaart voornamelijk de ongewenste effecten van perazine. Lees hierover meer in de rubriek bijwerkingen!
Perazine: begin van actie
De effecten van perazine treden met verschillende snelheden op na het begin van de inname. Perazine heeft een onmiddellijk kalmerend, angststillend en depressief effect. Daarentegen duurt het gewoonlijk één tot drie weken voordat de psychotische symptomen verbeteren.
Wat zijn de bijwerkingen van Perazine?
Door dopaminereceptoren te blokkeren kan Perazine zogenaamde extrapiramidale motorische bijwerkingen veroorzaken:
Na langdurig gebruik zijn ernstigere extrapiramidale motorische stoornissen mogelijk. Er treden symptomen op die vergelijkbaar zijn met die van de ziekte van Parkinson. Artsen noemen dit Parkinsonoid:
Patiënten zijn wankel of vinden het moeilijk om nauwkeurig afgestemde bewegingen uit te voeren (bijvoorbeeld het dichtknopen van een overhemd). In ernstige gevallen kunnen de getroffenen nauwelijks stilzitten of kunnen sommige spiergroepen niet meer naar eigen inzicht controleren. Deze symptomen, die door artsen tardieve dyskinesie worden genoemd, kunnen ook pas optreden nadat de patiënt is gestopt met het gebruik van perazine.
Vertel het uw arts onmiddellijk als u bewegingsproblemen opmerkt. Hij of zij zal dan uw dosis Perazine verlagen of een medicijn voorschrijven om de symptomen te behandelen. Vroege dyskinesieën zijn doorgaans gemakkelijk te behandelen, terwijl tardieve dyskinesieën vaak onomkeerbaar zijn.
Vooral aan het begin van de therapie hebben patiënten vaak last van het depressieve effect van perazine: vermoeidheid en slaperigheid treden op. Het depressieve effect kan sterker zijn, vooral bij oudere patiënten. Dit vergroot het risico op vallen.
Vermijd het besturen van voertuigen (zoals auto's) of het bedienen van machines, vooral tijdens de eerste paar dagen van de behandeling.
Een zeldzame maar gevaarlijke bijwerking van perazine is verlenging van de zogenaamde QT-tijd. Dit is een bepaalde tijdsperiode in de hartstroomcurve (ECG). Deze bijwerking kan leiden tot gevaarlijke hartritmestoornissen, bijvoorbeeld torsades de pointes-tachycardie, vooral bij patiënten met een hartaandoening.
Als u het gevoel heeft dat uw hartslag niet synchroon loopt tijdens de behandeling met Perazine, moet u onmiddellijk contact opnemen met een zorgverlener en u laten controleren.
Perazine kan anticholinergische bijwerkingen veroorzaken (door de werking van acetylcholine te remmen), vooral bij hogere doses. Vaak zijn dit onder meer een verstopte neus, een droge mond en verhoogde intraoculaire druk. Minder vaak ontwikkelen zich constipatie of problemen met plassen.
Dergelijke anticholinergische bijwerkingen komen vaak vaker voor, vooral bij oudere mensen. De reden is dat met het ouder worden zowel het aantal acetylcholinebindingsplaatsen in de hersenen als het aantal acetylcholineproducerende zenuwcellen afnemen.
Oudere mensen hebben dus over het algemeen een tekort aan acetylcholine. Als ze dan ook perazine slikken, dat de weinige overgebleven receptoren van de neurotransmitter blokkeert, kunnen de anticholinergische effecten toenemen.
De leverenzymspiegels in het bloed stijgen vaak tijdens de behandeling met perazine.
Perazine maakt de huid gevoeliger voor licht. Bescherm je huid daarom tegen UV-stralen, bijvoorbeeld met zonnebrandcrème en kleding met lange mouwen. Het is ook raadzaam om direct zonlicht en bruiningssessies te vermijden.
Antipsychotica zoals Perazine verhogen af en toe het risico op het maligne neuroleptic syndroom. Deze zeldzame maar levensbedreigende bijwerking vereist onmiddellijke medische aandacht! Mogelijke tekenen van maligne neuroleptisch syndroom zijn onder meer hoge koorts, stijve spieren en verminderd bewustzijn (zoals verwarring).
Voor aanvullende informatie over mogelijke ongewenste bijwerkingen, zie de bijsluiter van uw Perazine-medicatie. Neem contact op met uw arts of apotheker als u andere bijwerkingen opmerkt of vermoedt.
Wanneer wordt Perazine gebruikt?
Verschillende psychische aandoeningen zijn goedgekeurde toepassingen voor Perazine, zoals:
- Acute psychotische stoornissen met wanen, hallucinaties, denk- en egostoornissen.
- bewegingsstoornissen in de context van psychische aandoeningen (vooral overmatige bewegingen)
- chronische psychische stoornissen
- pathologisch verhoogde stemmingstoestanden en hevige emoties (manifest syndromen)
Af en toe schrijven artsen patiënten een lage dosis Perazine voor om te slapen, met name voor psychische aandoeningen die verband houden met slaapstoornissen. Ook dit is geen officiële indicatie voor Perazine. Andere actieve ingrediënten uit de groep van antipsychotica, zoals quetiapine, zijn in dit geval echter geschikter als slaapmiddel.
Het gebruik van antipsychotica zoals Perazine tegen depressie is niet gebruikelijk, maar wordt alleen in bepaalde gevallen overwogen – bijvoorbeeld wanneer depressieve mensen lijden aan aanhoudende slaapstoornissen of ook psychotische kenmerken vertonen (zoals wanen).
Hoe perazine correct gebruiken?
Perazine is verkrijgbaar in tabletvorm. Patiënten nemen ze ongekauwd in met voldoende vloeistof.
Afbouwen in en uit de therapie
In de regel begint de therapie met lage doses van het actieve ingrediënt. Artsen verhogen deze doses vervolgens langzaam totdat er voldoende effect is bereikt tegen de bestaande symptomen. Op deze manier kan voor elke patiënt de kleinste effectieve dosis Perazine worden gevonden.
Om de therapie na langdurig gebruik te beëindigen, is de procedure ook langzaam (“creeping out”): de arts verlaagt de dosis in kleine stappen. Hierdoor kan het lichaam langzaam van de werkzame stof afkomen en kunnen ontwenningsverschijnselen worden vermeden.
Perazine: Dosering
Over het algemeen nemen patiënten met een acute psychische aandoening in het begin 50 tot 150 milligram Perazine. Als de dosis niet voldoende is, verhogen artsen de hoeveelheid tot maximaal 500 milligram Perazine.
Nadat de acute fase van de psychische aandoening is verdwenen, schrijven artsen maximaal 300 milligram Perazine per dag voor om een terugval van de ziekte te voorkomen (onderhoudstherapie). Als de patiënt in het ziekenhuis wordt opgenomen, worden soms hogere doseringen gegeven (tot 1000 milligram per dag).
Voor patiënten met een chronische psychische aandoening bedraagt de dosering van perazine doorgaans 75 tot 600 milligram per dag.
Sommige patiënten krijgen van artsen een lagere dosis voorgeschreven. Dit geldt bijvoorbeeld voor mensen met een verminderde leverfunctie (langzamere afbraak van perazine) en voor ouderen (die doorgaans gevoeliger zijn voor de werkzame stof).
Andere belangrijke informatie over Perazine
Antipsychotica zoals Perazine leiden doorgaans niet tot afhankelijkheid, zelfs niet na langdurig gebruik. Omdat ze echter soms ernstige bijwerkingen kunnen veroorzaken, moeten patiënten er strikt op letten dat ze de antipsychotica precies zoals voorgeschreven innemen.
Degenen die Perazine misbruiken (bijvoorbeeld als medicijn en zonder een bestaande psychische aandoening) zijn meestal moe, ongelukkig of in een slecht humeur.
Na een overdosis is er dus slechts een kort tijdsbestek waarin u de maag van de getroffen persoon kunt spoelen en zo de ingeslikte tabletten eruit kunt halen voordat de werkzame stof wordt opgenomen.
Neem Perazine alleen in als uw zorgverlener dit aan u heeft voorgeschreven. Houd u aan de voorgeschreven dosering en gebruik en verhoog de dosis niet op eigen houtje.
Wanneer mag u Perazine niet gebruiken?
Perazine-medicatie mag niet worden ingenomen onder de volgende omstandigheden:
- Overgevoeligheid voor de werkzame stof perazine of andere ingrediënten van het medicijn.
- overgevoeligheid voor andere antipsychotica, vooral die met een vergelijkbare structuur als perazine (bijv. middelen van het fenothiazine-type)
- ernstige schade aan de bloedcellen of het beenmerg
In bepaalde gevallen moeten artsen zorgvuldig overwegen of zij perazine aan patiënten kunnen toedienen. Bijvoorbeeld:
- als een antipsychoticum al eerder een kwaadaardig neuroleptic syndroom heeft veroorzaakt
- @ in gevallen van acute intoxicatie met alcohol of centraal depressieve medicijnen (bijv. antidepressiva, slaappillen of opioïde pijnstillers)
- bij tumoren waarvan de groei wordt bevorderd door prolactine (bijv. borstkanker)
- als de bloeddruk sterk afwijkt van normale waarden (hoge bloeddruk of lage bloeddruk)
- als er een voorgeschiedenis is van epileptische aanvallen of epilepsie
- bij gelijktijdig gebruik van bepaalde medicijnen (lees meer in de rubriek Interacties!)
Deze geneesmiddelinteracties kunnen optreden bij Perazine
Sommige geneesmiddelen hebben vergelijkbare effecten als Perazine. De effecten en bijwerkingen kunnen dan duidelijker merkbaar worden. Dergelijke medicijnen omvatten:
- centraal depressieve medicijnen: slaappillen en opioïde pijnstillers versterken het onderdrukkende effect van Perazine, mogelijk ook op de ademhaling (ademhalingsdepressie)!
- Antihypertensiva: In combinatie met Perazine daalt de bloeddruk nog verder. Mogelijke gevolgen zijn duizeligheid.
- anticholinergische geneesmiddelen: ze versterken de anticholinergische bijwerkingen van perazine (bijv. constipatie). Voorbeelden hiervan zijn medicijnen tegen de ziekte van Parkinson.
- Lithium: Het medicijn kan helpen bij een bipolaire stoornis. Het verhoogt echter de extrapiramidale motorische bijwerkingen, zoals bewegingsstoornissen.
- QT-tijdverlengende geneesmiddelen: In combinatie met perazine neemt het risico op hartritmestoornissen toe. Voorbeelden hiervan zijn macrolide-antibiotica (zoals erytromycine) en sommige antimalariamiddelen.
Het gelijktijdige gebruik van dergelijke geneesmiddelen met perazine wordt zorgvuldig afgewogen door medische professionals.
Vermijd alcohol tijdens de behandeling met Perazine!
Perazine kan de hoeveelheid werkzame bestanddelen van andere geneesmiddelen in het bloed verhogen. Dit geldt bijvoorbeeld voor clozapine (gebruikt bij de behandeling van schizofrenie) en tricyclische antidepressiva (zoals amitriptyline). De arts verlaagt vervolgens de dosis om een overdosis te voorkomen.
Sommige medicijnen beïnvloeden het enzym dat perazine in het lichaam afbreekt. Oestrogenen, zoals die in de anticonceptiepil zitten, kunnen bijvoorbeeld het enzym remmen. Als gevolg hiervan wordt perazine langzamer afgebroken, waardoor de effecten en bijwerkingen toenemen.
Omgekeerd verhoogt tabaksrook de afbraak van perazine bij zware rokers. Het is dan mogelijk dat de ingenomen dosis niet langer voldoende is om de symptomen adequaat te verlichten.
Vertel uw arts en apotheker welke andere geneesmiddelen of voedingssupplementen u gebruikt. Dit omvat zowel vrij verkrijgbare als kruidenpreparaten. Zie de bijsluiter van uw Perazine-medicatie voor meer informatie over geneesmiddelinteracties.
Perazine bij kinderen: waar moet rekening mee worden gehouden?
Het gebruik van Perazine bij kinderen en adolescenten jonger dan 16 jaar is niet voldoende onderzocht. Daarom mag het geneesmiddel niet bij deze patiëntengroep worden gebruikt.
Perazine tijdens zwangerschap en borstvoeding
Het gebruik van Perazine tijdens zwangerschap en borstvoeding is weinig onderzocht.
Als zwangere vrouwen tegen het einde van de zwangerschap perazine gebruiken, kan het kind na de geboorte zogenaamde extrapiramidale symptomen en/of ontwenningsverschijnselen vertonen. Deze kunnen bestaan uit trillingen, stijve of slappe spieren, slaperigheid, rusteloosheid, kortademigheid of problemen met het geven van borstvoeding.
Perazine gaat over in de moedermelk. Patiënten die borstvoeding geven mogen Perazine niet gebruiken. Als het absoluut noodzakelijk is om het te gebruiken, zullen artsen van geval tot geval beslissen of een vrouw vooraf moet afslanken.
Als u Perazine gebruikt en zwanger (wilt) worden, dient u contact op te nemen met uw arts. Mogelijk moet u overstappen op een geschikter medicijn, zoals quetiapine.
Hoe u medicijnen kunt krijgen met perazine
Er zijn momenteel geen perazinegeneesmiddelen geregistreerd in Oostenrijk en Zwitserland.
In Duitsland zijn medicijnen met perazine op recept verkrijgbaar. Patiënten kunnen ze op doktersvoorschrift verkrijgen bij de apotheek.
