Hoe methadon werkt
Methadon wordt gebruikt als pijnstiller en bij de behandeling van heroïneverslaving. Als een door de mens gemaakt opioïde bemiddelt het zijn pijnstillende, ontwenningsremmende, hoestirritatie-dempende en kalmerende effecten via zogenaamde opiaatreceptoren.
Methadon als heroïnevervanger
In dit geval draaien de gedachten van de persoon alleen maar om het verkrijgen van het medicijn, en treden beven, zweten en misselijkheid op. Om dit verlangen te stoppen, wordt het synthetische opioïde methadon gebruikt als onderdeel van substitutietherapie.
Het bindt zich aan dezelfde aanhechtingsplaatsen (receptoren) als heroïne, maar blokkeert deze voor langere tijd en stroomt langzamer door, waardoor de typische euforie zoals bij het gebruik van de drug niet optreedt. Het fysieke verlangen wordt op dat moment bevredigd.
Methadon als pijnstiller
Naast de verslavingszorg wordt “levo-methadon” (bepaalde vorm van methadon) ook gebruikt bij pijntherapie vanwege de sterke pijnstillende werking.
Opname, afbraak en uitscheiding
Bij substitutietherapie wordt methadon in de vorm van een siroop of tabletten doorgeslikt. De werkzame stof wordt vrijwel volledig in de darm opgenomen (ongeveer 80 procent) en bereikt langzaam en continu het centrale zenuwstelsel.
Bij de behandeling van pijn kan de werkzame stof levomethadon ook rechtstreeks in de bloedbaan worden geïnjecteerd. Het effect treedt dan sneller op. De uitscheiding vindt dan ook via de nieren plaats.
Wanneer wordt methadon gebruikt?
Bovendien wordt de pijnstillende werking van levomethadon ingezet bij zeer hevige pijn, bijvoorbeeld bij de behandeling van kanker.
Hoe methadon wordt gebruikt
Bij substitutietherapie wordt methadon eenmaal daags ingenomen. In eerste instantie is het noodzakelijk om het medicijn dagelijks door te slikken onder toezicht van een arts of apotheker.
Onder bepaalde voorwaarden kunnen patiënten na enige tijd in therapie onder voorbehoud hun wekelijkse voorraad methadon mee naar huis nemen.
Wat zijn de bijwerkingen van methadon?
Vaak voorkomende bijwerkingen van methadon zijn:
- Ontwikkeling van verslaving
- Constipatie
- Verdoving
- Ademhalingsproblemen
- Lage bloeddruk
- Ontwikkeling van tolerantie
- Zweten
- Vermindering van het aantal leerlingen
- Jeuk
- problemen met plassen
Een zeldzame bijwerking is verlenging van de zogenaamde QT-tijd (een stukje in het ECG), waardoor hartritmestoornissen kunnen optreden. Deze bijwerking is meer uitgesproken bij methadon dan bij levomethadon.
Waar moet bij het gebruik van methadon rekening mee worden gehouden?
Methadon mag niet worden ingenomen door:
- gelijktijdig gebruik van monoamineoxidaseremmers (MAO-remmers).
- patiënten met ademhalingsdepressie
- tijdens een acute astma-aanval
- Congenitaal of verworven lange-QT-syndroom (afwijking in de elektrische geleiding van het hart)
Interacties met andere geneesmiddelen
Andere medicijnen die ook het centrale zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg) beïnvloeden, kunnen de effecten en bijwerkingen van methadon versterken. Deze omvatten kalmerende middelen, slaappillen, antidepressiva en antipsychotica. Dit geldt vooral in combinatie met alcohol.
Methadon en vele andere werkzame stoffen worden via dezelfde afbraakroute uit het lichaam geëlimineerd. Bij gelijktijdig gebruik kan er dus sprake zijn van wederzijdse invloed op de werking en bijwerkingen.
Dit geldt bijvoorbeeld voor itraconazol (tegen schimmelinfecties), ritonavir (tegen HIV), verapamil (tegen hartritmestoornissen), carbamazepine (tegen convulsies), rifampicine (tegen bacteriële ziekten) en sint-janskruidextract (tegen depressieve stemmingen). ).
Verplaatsbaarheid en bediening van machines
Methadon schaadt het reactievermogen. Tijdens de behandeling met de werkzame stof moet daarom actieve deelname aan het wegverkeer en het bedienen van zware machines worden vermeden. Dit geldt vooral in combinatie met alcohol.
Leeftijdsbeperking
Zwangerschap en borstvoeding
Methadon wordt al tientallen jaren gebruikt bij substitutietherapie voor zwangere vrouwen. Er is dan ook veel ervaring met de werkzame stof. Opioïdenafhankelijke zwangere vrouwen krijgen intensieve interdisciplinaire zorg.
Methadon heeft geen teratogeen effect, maar na de geboorte zijn ontwenningsverschijnselen mogelijk bij het kind. De bevalling vindt daarom bij voorkeur plaats in een kliniek met neonatologie.
Onder bepaalde omstandigheden mogen moeders die methadontherapie ondergaan hun kinderen borstvoeding geven. Ook in deze situatie worden moeder en kind idealiter nauwlettend gevolgd door een arts.
Zo krijgt u medicijnen met methadon
Sinds wanneer is methadon bekend?
Methadon werd voor het eerst in 1939 in Duitsland gesynthetiseerd door Max Bockmühl en Gustav Ehrhart. Kort daarna werd het goedgekeurd als pijnstiller. Pas veel later werd het gebruik ervan als “substituut” voor heroïneverslaving toegevoegd.
Andere interessante feiten over methadon
Methadon bij kankertherapie
Tot nu toe zijn alleen resultaten van kankercellen in laboratoriumtests en enkele dierproeven beschikbaar. Op dit moment lopen de eerste onderzoeken met menselijke proefpersonen.
Deskundigen adviseren het tot nader order niet routinematig voor te schrijven aan kankerpatiënten – vooral omdat methadon in sommige gevallen gevaarlijke bijwerkingen kan hebben.
Methadon – problemen met gebruik
Recente bevindingen hebben aangetoond dat het stoppen van methadon behoorlijk moeilijk is. Dit wordt nog verergerd door het frequente misbruik van de stof. De substantie wordt tijdens de vervanging uitgerekt met siroop om de viscositeit te verhogen en intraveneus gebruik moeilijker te maken.
Toch wordt methadon op de zwarte markt verhandeld en door veel verslaafden geïnjecteerd. Mogelijke gevolgen zijn ontstekingen op de injectieplaats, die kunnen leiden tot amputatie van de arm.
