Hoornvlies (oog): structuur en functie

Wat is het hoornvlies (oog)?

Het hoornvlies van het oog is het doorschijnende, voorste deel van de buitenste huid van het oog. Het veel grotere deel van deze ooghuid is de sclera, die gezien kan worden als het witte deel van het oog.

Het hoornvlies is een plat uitsteeksel aan de voorkant van de oogbol. Net als een raam laat het licht het oog binnendringen. Door zijn natuurlijke kromming neemt het – samen met de kristallijne lens – het grootste deel van de breking van het licht in het oog over.

Terwijl het hoornvlies een deel van het licht dat erop valt als een bolle spiegel reflecteert, schijnt het oog. Na de dood vertroebelt het hoornvlies en wordt het dof en ondoorzichtig.

De naam cornea (oog) komt van het feit dat het hoornvlies zo hard is als de hoornvliessubstantie, maar extreem dun, zodat je er doorheen kunt kijken: in het midden is het hoornvlies slechts een halve millimeter dik, in het perifere gebied ongeveer één millimeter. De delen van het oog erachter, zoals de iris (iris), zijn er doorheen zichtbaar.

Het waterige vocht (binnen) en het traanvocht (buiten), die beide een hoog zoutgehalte hebben, houden het hoornvlies in een constante staat van zwelling – het heeft een watergehalte van slechts 76 procent.

De vijf lagen van het hoornvlies (oog)

Het hoornvlies (oog) bestaat uit vijf lagen. Van buiten naar binnen zijn dit dat wel

Voorste cornea-epitheel

De buitenste laag is het voorste hoornvliesepitheel, dat zonder duidelijke grens overgaat in het bindvlies. Het voorkomt dat ziektekiemen in het oog terechtkomen. In deze hoornvlieslaag eindigen ook de zenuwen van het hoornvlies – verwondingen aan het hoornvlies, zoals kleine krasjes (bijvoorbeeld door vingernagels), zijn daarom zeer pijnlijk.

Bowmans membraan

Het voorste hoornvliesepitheel wordt aan de binnenkant grenzend aan een celvrij glasmembraan, het zogenaamde Bowman-membraan. Het oppervlak is glad en vormt het basismembraan als overgang naar het voorste hoornvliesepitheel. In geval van letsel geneest het alleen met littekens – het is niet in staat tot regeneratie.

Stroma

De parallelle opstelling van de lamellen gemaakt van collageenvezelbundels maakt het stroma transparant. Als deze regeling echter wordt verstoord (bijvoorbeeld door een ontsteking of letsel), gaat de transparantie verloren. Er vormt zich een litteken en het zicht wordt wazig. Een hoornvliestransplantatie kan dan helpen.

Het membraan van Descemet

Het stroma wordt (naar binnen) gevolgd door een tweede Glaush-membraan, ook wel bekend als het membraan van Descemet of Demours-membraan. Het bestaat uit een eenvoudige cellaag, maar is vooral belangrijk voor de structuur van het hoornvlies. Het is zeer resistent en wordt in de loop van het leven steeds dikker. Dus zelfs als het hoornvlies van het oog gewond raakt of afsterft als gevolg van ziekte, blijft het membraan van Descemet meestal intact en voorkomt het dat het waterige vocht uit de voorste oogkamer stroomt.

Als het membraan van Descemet echter beschadigd raakt, stroomt er kamerwater uit en zwelt het hoornvlies van het oog op – met als resultaat dat het zijn transparantie verliest. Een dergelijke verwonding aan het membraan van Descemet zou genezen met littekens, zoals het geval is met het membraan van Bowman.

endotheel

Als laatste, binnenste laag scheidt een enkellaags endotheel het hoornvlies van het oog van de voorste oogkamer gevuld met kamerwater: de voorste zijde van de cellen grenst plat tegen het membraan van Descemet, terwijl de achterste zijde grenst aan de voorste oogkamer van het oog. oog. De endotheelcellen zijn nauw met elkaar verbonden door complexe verbindingen en zijn actief betrokken bij de stofwisseling van het oog.

Hoornvlies functie

Het hoornvlies van het oog is als een horlogeglas ingebed in de sclera (sclera) en is meer gebogen dan de omgeving. Het heeft een hoog brekingsvermogen van 43 dioptrie – het gehele visuele systeem heeft 60 dioptrie. Dit zeer hoge brekingsvermogen is te danken aan het waterige vocht erachter, dat ook een zeer brekingsvloeistof is.

Het hoornvlies is daarom verantwoordelijk voor het grootste deel van de breking van het licht in het oog, wat ertoe leidt dat de lichtstralen op het netvlies worden gefocusseerd.

Welke problemen kan het hoornvlies (oog) veroorzaken?

Er kunnen verschillende medische problemen optreden in het hoornvlies van het oog en het gezichtsvermogen verminderen. Deze omvatten bijvoorbeeld

  • Keratoconus: Het hoornvlies (oog) wordt in het midden geleidelijk vervormd tot een kegelvorm en wordt aan de randen dunner.
  • Troebelheid van het hoornvlies: dit kan het gevolg zijn van verwondingen (bijvoorbeeld vreemde voorwerpen die in het oog terechtkomen, brandwonden of chemische brandwonden). Ook een hoornvlieszweer (ulcus corneae) als gevolg van een hoornvliesontsteking kan het hoornvlies vertroebelen.
  • Sicca-syndroom (syndroom van Sjörgen): Bij deze auto-immuunziekte beschadigt het immuunsysteem onder meer de traanklieren, waardoor het hoornvlies van het oog uitdroogt.
  • Infecties: Bacteriën, virussen of schimmels kunnen het hoornvlies van het oog infecteren.