Kort overzicht
- Typische symptomen: Een overbeet die behandeling behoeft, is te herkennen aan het feit dat de bovenste voortanden aanzienlijk uitsteken voorbij de onderste voortanden. De overbeet kan het kauwen, de uitspraak en het uiterlijk van het gezicht beïnvloeden.
- Oorzaken: Overbeten kunnen erfelijk zijn of worden veroorzaakt door gewoonten zoals duim- of speenzuigen, door tandverlies of verschillen in kaakgroei.
- Behandeling: De behandeling varieert afhankelijk van de ernst en de leeftijd van het individu. Orthodontische maatregelen zoals beugels, verwijderbare apparaten, functionele apparaten en tandextractie zijn mogelijk. In ernstige gevallen is kaakchirurgie soms noodzakelijk.
- Onderzoek: De diagnose van een overbeet vindt plaats in een tandartspraktijk. Het omvat een grondige anamnese, klinisch onderzoek, fotografische beelden, röntgenfoto's en tandheelkundige afdrukken.
- Prognose: De prognose hangt af van verschillende factoren: de ernst van de malocclusie, de leeftijd (kinderen, adolescenten of volwassenen), de gekozen behandelmethode en hoe consequent de getroffen persoon de therapie uitvoert en bijvoorbeeld verwijderbare beugels draagt. Een tijdige en passende behandeling verbetert de prognose en vermindert de kans op complicaties.
Overbeet: beschrijving
Bij een overbeet die behandeling behoeft, steken de bovenste voortanden te ver uit voorbij de onderste voortanden. Deze malocclusie kan optreden wanneer de verhouding tussen de boven- en onderkaak niet correct is: óf de bovenkaak is overontwikkeld ten opzichte van de onderkaak, óf de onderkaak is te zwak ontwikkeld. Soms zijn de boventanden ook te ver naar voren gegroeid ten opzichte van de ondertanden. In de tandheelkunde wordt een overbeet ook wel een “Hoekklasse II” of “Distale Beet” genoemd.
De Hoekclassificatie is een classificatiesysteem dat wordt gebruikt om tand- en kaakafwijkingen vast te leggen. Hoekklasse I beschrijft de onopvallende neutrale beet, waarbij de boven- en ondertanden correct in elkaar bijten.
Er zijn twee hoofdtypen overbeet: Bij een overjet staan de bovenste snijtanden te ver naar voren. Dit houdt in dat de horizontale spleet tussen de boven- en ondervoortanden wordt behandeld. Bij een overbeet bedekken de bovenste snijtanden de ondertanden te veel. In dit geval wordt de verticale positie van de boven- en ondertanden ten opzichte van elkaar behandeld. Dit wordt ook wel een diepe beet genoemd.
Overbeet: behandeling
Men behandelt de overbeet om verkeerde standen van tanden en kaken te corrigeren en mogelijke complicaties te voorkomen. Afhankelijk van de ernst van de overbeet en de leeftijd van de patiënt zijn er verschillende behandelmethoden beschikbaar:
Orthodontische behandeling: meestal wordt een overbeet behandeld met een beugel. Ze oefenen gerichte druk uit op de tanden en brengen ze geleidelijk in de juiste positie.
Uitneembare apparaten: In sommige gevallen worden verwijderbare orthodontische apparaten gebruikt om de tanden in de gewenste positie te brengen. Een veelvoorkomend voorbeeld zijn ‘aligners’, dit zijn doorzichtige spalkjes die op de tanden zitten.
Functionele apparaten: apparaten zoals een twin-block apparaat of een bionator beïnvloeden de groei en stand van de kaak en corrigeren zo de overbeet. Ze zijn bijzonder geschikt voor kinderen en adolescenten die nog in de groei zijn.
Tandextractie: als de kaak te klein is of de tanden te vol staan, is het soms nodig om een tand of zelfs meerdere tanden te trekken om de overbeet te corrigeren.
Kaakoperatie: Bij volwassenen of in ernstige gevallen is een kaakoperatie soms noodzakelijk. De chirurg verplaatst de kaak tijdens de operatie om de verkeerde uitlijning te corrigeren.
Overbeet: symptomen
Een overbeet heeft veel mogelijke gevolgen. De volgende symptomen zijn typerend voor de malocclusie en laten zien welke gevolgen een overbeet kan hebben. Als de overbeet niet wordt behandeld, kunnen er talloze complicaties optreden.
Merkbare tandpositie: De bovenste snijtanden overlappen de onderste snijtanden in merkbare mate. Deze overbeet is duidelijk te zien.
Moeite met kauwen: Een overbeet belemmert het correct samenkomen van de tanden tijdens het kauwen, waardoor problemen of pijn ontstaan.
Problemen met de uitspraak: In sommige gevallen interfereert een overbeet met de juiste uitspraak van woorden of veroorzaakt het geluidsvormingsstoornissen, zoals lispelen.
Schade aan tanden en tandvlees: Een onbehandelde overbeet zorgt er soms voor dat de onderste snijtanden het tandvlees direct achter de bovenste snijtanden raken, waardoor letsel of terugtrekking van het tandvlees ontstaat.
Tandvlees- en botproblemen: een overbeet veroorzaakt ernstige druk op het tandvlees en het kaakbot. Dit kan leiden tot tandvleesaandoeningen of botverlies.
Tandslijtage en tandbederf: De ongelijkmatige druk op de tanden leidt vaak tot verhoogde slijtage en een hoger risico op tandbederf.
Uiterlijk: Een overbeet beïnvloedt het uiterlijk van het gezicht. Getroffen mensen zijn ontevreden over hun eigen uiterlijk, wat het zelfvertrouwen en de kwaliteit van leven aantast.
Overbeet: oorzaken en risicofactoren
Een overbeet ontstaat door een combinatie van erfelijke (genetische) en verworven factoren. De belangrijkste oorzaken zijn:
Genetica: erfelijkheid speelt een belangrijke rol bij het ontstaan van een overbeet, omdat de grootte en vorm van de kaakbotten en tanden genetisch bepaald zijn. Als een ouder een overbeet heeft, is de kans groter dat een kind ook zo’n misvorming ontwikkelt.
Gewoonten: Bepaalde gewoonten, ‘gewoonten’ genoemd, dragen in de vroege kinderjaren bij aan de ontwikkeling van een overbeet, zoals langdurig zuigen op de duim, fopspeen of fles. Deze gewoonten oefenen druk uit op de groeiende tanden en kaak, waardoor een verkeerde uitlijning ontstaat.
Tongstoten: Wanneer de tong tijdens het slikken of spreken tegen de voortanden duwt, wordt er permanente druk op de tanden uitgeoefend. Hierdoor verschuiven ze naar voren.
Slechte mondhygiëne: slechte mondhygiëne, onregelmatige tandheelkundige controles en onvoldoende orthodontische zorg kunnen er ook voor zorgen dat tanden verschuiven of uit elkaar gaan staan. Dit draagt bij aan de ontwikkeling van malocclusies.
Verschillende kaakgroei: Als de kaken met verschillende snelheden groeien, ontstaat er een overbeet wanneer de bovenkaak verder uitsteekt dan de onderkaak.
Overbeet: onderzoek en diagnose
De diagnose van een overbeet begint met een grondig onderzoek. In een tandarts- of orthodontiepraktijk wordt de conditie van de tanden, het tandvlees en de kaak beoordeeld. Het diagnostische proces omvat verschillende stappen:
Medische geschiedenis: de tandarts of orthodontist verzamelt informatie over de medische en tandheelkundige geschiedenis van de patiënt, evenals mogelijke risicofactoren en symptomen die kunnen duiden op een overbeet.
Klinisch onderzoek: De tanden, het tandvlees en de kaken worden vervolgens onderzocht om tekenen van overbeet of andere tandheelkundige malocclusie te detecteren. Dit omvat het controleren van de occlusie, hoe de boven- en ondertanden elkaar ontmoeten en het meten van de mate van overbeet.
Foto's: Foto's kunnen worden gebruikt om het verloop van de behandeling te documenteren. Ze maken een nauwkeurigere beoordeling van de esthetische effecten van de overbeet mogelijk. Het gezicht wordt gefotografeerd met een neutrale en glimlachende uitdrukking.
Tandafdrukken: Met behulp van afdrukken wordt een nauwkeurig driedimensionaal model van de tandpositie verkregen. Dit model helpt bij het plannen van de juiste behandeling om de overbeet te corrigeren.
De verzamelde gegevens worden geanalyseerd om een individueel behandelplan op te stellen. Op deze manier is het mogelijk om de overbeet te corrigeren en latere complicaties te voorkomen.
Overbeet: verloop en prognose
De prognose hangt af van verschillende factoren: de ernst van de malocclusie, de leeftijd van de getroffen persoon en de behandelmethode. Over het algemeen verbeteren de resultaten wanneer de behandeling van overbeet vroeg begint en de patiënt nauw samenwerkt met de tandarts of orthodontist. Als een overbeet tijdig en professioneel wordt behandeld, kan de malocclusie met succes worden gecorrigeerd. Dit helpt het functioneren, de esthetiek en het algemene welzijn van kinderen en volwassenen te verbeteren.
Ernst: Milde gevallen van overbeet kunnen in kortere tijd en met minder complexe methoden worden behandeld. Voor meer uitgesproken malocclusies moet een langere behandelingsperiode worden verwacht, omdat de correctie complexer is.
Behandelmethode: De gekozen therapie beïnvloedt de prognose. Een individuele en professioneel uitgevoerde behandeling corrigeert de overbeet succesvol en verkleint de kans op complicaties.
Naleving: Naleving of therapietrouw verwijst naar de bereidheid van patiënten om de instructies van de arts op te volgen. Het consequent dragen van beugels of verwijderbare hulpmiddelen speelt een beslissende rol in het verloop van de behandeling. Een goede samenwerking tussen patiënt en arts vergroot de kans op succes.
Nazorg: Als de overbeet succesvol is gecorrigeerd, wordt dit gecontroleerd bij vervolgafspraken. Soms wordt aan de binnenkant van de tanden een zogenaamde retentiebeugel bevestigd. Dit is een dun metaaldraadje dat voorkomt dat de tanden weer gaan verschuiven, bijvoorbeeld als er geen beugel meer gedragen hoeft te worden. Op deze manier kunnen de resultaten permanent behouden blijven.
