Verhoogde gamma-glutamyltransferase (Gamma-GT): oorzaken en betekenis

Gamma-GT licht verhoogd

Bij ongecompliceerde virale hepatitis, maar ook bij leververvetting en chronisch alcoholgebruik is het GGT-niveau verhoogd, maar slechts in geringe mate. Dit betekent dat de gemeten waarde niet boven de 120 U/l komt. Zelfs een verstopte lever, zoals optreedt in de context van zwakte van het rechterhart (rechterhartfalen), leidt gewoonlijk niet tot grote uitschieters in deze enzymwaarde. Hetzelfde geldt voor infectie met het Eppstein-Barr-virus, dat mononucleosis veroorzaakt (ook wel Pfeiffer-klierkoorts genoemd).

Ondanks de relatief kleine toename van gamma-GT vereisen de onderliggende ziekten een dringende behandeling en moeten ze worden gevolgd naarmate ze vorderen.

Gamma-GT matig verhoogd

Als chronisch alcoholisme heeft geleid tot leverschade zoals cirrose of alcoholgiftige hepatitis, wordt een verhoogde gamma-GT-waarde tot ongeveer 300 U/l gevonden. Soortgelijke bloedwaarden worden gevonden in de context van de volgende ziekten:

  • Chronische actieve hepatitis
  • Hepatocellulair carcinoom (meest voorkomende vorm van leverkanker)
  • Levermetastasen
  • acute of chronische pancreatitis (ontsteking van de alvleesklier)

Naast ziekte kan het langdurig innemen van bepaalde medicijnen er ook voor zorgen dat gamma-GT toeneemt. Deze omvatten bijvoorbeeld anticonvulsiva die worden gebruikt bij de behandeling van epilepsie (fenobarbital, fenytoïne, primidon en andere).

Gamma-GT sterk verhoogd

GGT-waarden boven 300 E/l bij volwassenen worden een ernstige verhoging genoemd. Dergelijke waarden komen vooral voor bij leverschade als gevolg van vergiftiging. Verantwoordelijke gifstoffen zijn bijvoorbeeld chemicaliën als tetrachloormethaan, benzeen of nitroverbindingen, maar ook schimmelgifstoffen zoals de α-amanitine van de knolbladschimmel. Leverschade in de context van galwegaandoeningen leidt ook tot een duidelijke toename van gamma-GT, bijvoorbeeld bij:

  • galstasis (cholestase)
  • ernstige ontsteking van de galblaas (cholecystitis) of ernstige ontsteking van de galwegen (cholangitis)

De therapiemaatregelen zijn afhankelijk van de mate van gamma-GT-verhoging en de onderliggende oorzaak.