Kort overzicht
- Symptomen: Niet altijd aanwezig. Groenachtige, onaangenaam ruikende vaginale afscheiding, branderig gevoel bij het plassen, jeuk, pijn tijdens geslachtsgemeenschap, mogelijk afscheiding uit de mannelijke urethra
- Behandeling: Antibiotica uit de nitroimidazolgroep (meestal metronidazol)
- Oorzaken en risicofactoren: Eencellige ziekteverwekker Trichomonas vaginalis, seksueel overdraagbare aandoening, infectie door onbeschermd seksueel contact, zelden tijdens de bevalling
- Onderzoek en diagnose: Gynaecologisch of urologisch onderzoek, detectie van ziekteverwekkers uit uitstrijkje, microscopische detectie, kweek van ziekteverwekkers, PCR-test
- Verloop van de ziekte en prognose: Volledig te genezen met de juiste behandeling. Herinfectie is mogelijk.
- Preventie: Beschermde geslachtsgemeenschap (condooms), partnerbehandeling om herinfectie te voorkomen
Wat is een trichomoniasis-infectie?
Trichomoniasis of trichomonas-infectie is een infectie met de ziekteverwekker Trichomonas vaginalis. Dit is een parasiet die behoort tot de protozoa. Protozoa zijn eencellige organismen. Voorbeelden van andere protozoa zijn de malariapathogenen en de toxoplasmosepathogenen. Trichomonas vaginalis heeft een peerachtige vorm en heeft draadachtige structuren op het oppervlak die worden gebruikt voor voortbeweging.
Behalve de mens heeft Trichomonas vaginalis geen ander reservoir waar hij lang kan overleven. Buiten het menselijk lichaam sterft de parasiet meestal snel – met uitzondering van vochtige voorwerpen en water. Verontreinigd water is vanuit epidemiologisch oogpunt echter niet van grote betekenis.
De besmetting met Trichomonas vaginalis is grotendeels gebaseerd op schattingen, aangezien de ziekte niet aangifteplichtig is. Deskundigen gaan ervan uit dat jaarlijks 120 miljoen mensen wereldwijd besmet raken met Trichomonas. Het is een van de meest voorkomende seksueel overdraagbare aandoeningen. Trichomonas vaginalis verspreidt zich snel vanwege de frequente afwezigheid van symptomen bij geïnfecteerden.
Naast bacteriële vaginose en schimmelinfecties (candidiasis) van de vrouwelijke geslachtsorganen is trichomonasinfectie een van de meest voorkomende oorzaken van klachten in het vaginale gebied (vagina). Het is belangrijk dat een trichomonasinfectie in een vroeg stadium wordt opgespoord en behandeld.
Indien onbehandeld, kan de infectie tot complicaties tijdens de zwangerschap leiden. Bovendien vergemakkelijkt een bestaande trichomonas-infectie infectie met andere seksueel overdraagbare aandoeningen. Daarom bestaan er vaak meerdere seksueel overdraagbare aandoeningen tegelijkertijd.
Hoe manifesteert een trichomonas-infectie zich?
Vaginale afscheiding is een van de meest voorkomende symptomen van een Trichomonas vaginalis-infectie. De afscheiding is vaak stinkend, groen en schuimig. Bovendien is geslachtsgemeenschap vaak pijnlijk. Bij een trichomonas infectie zijn ook niet-specifieke buikklachten mogelijk.
Trichomonaden bij mannen veroorzaken zelden symptomen. De symptomen zijn niet-specifiek en manifesteren zich als ongemak bij het urineren en urethrale pijn. Soms is er ook een lichte afscheiding uit de urethra. In zeldzame gevallen is de eikel ontstoken. De intensiteit en ernst zijn meestal veel minder dan bij vrouwen.
Ook voor mannen is het raadzaam om een trichomonasinfectie te overwegen als zij overeenkomstige symptomen hebben.
Hoe wordt een trichomonas-infectie behandeld?
Standaard therapie
Antibiotica uit de nitroimidazolgroep worden gebruikt om een bewezen trichomonasinfectie te behandelen. Een enkele dosis van 2 gram van het antibioticum metronidazol is vrijwel altijd voldoende.
Als dit niet helpt, past de arts de dosis en de duur van de behandeling aan (meestal 500 milligram metronidazol tweemaal daags gedurende zeven dagen). Als dit nog steeds niet genoeg is, zal de arts de dosis gedurende zeven dagen verhogen tot 2 gram metronidazol per dag.
Lokale toediening van metronidazol in de vorm van een gel wordt niet aanbevolen, omdat klieren of andere gebieden die niet toegankelijk zijn voor lokale therapie vaak worden aangetast. Totdat de behandeling met trichomonas is voltooid, moeten de getroffenen zich seksueel onthouden, dwz geen geslachtsgemeenschap hebben.
Er is een grote kans op succesvol herstel als deze behandelingssuggesties worden gevolgd. In maximaal 20 procent van de gevallen is spontaan herstel mogelijk zonder behandeling met trichomoniasis. Tijdens de behandeling mag geen alcohol worden geconsumeerd – dit geldt tot 48 uur na inname van de laatste tablet.
Behandeling van de partner
Vaak is de reden voor een nieuwe infectie niet noodzakelijkerwijs het falen van de therapie, maar een herinfectie door de partner. Als er een trichomonasinfectie wordt vastgesteld, moet daarom altijd ook de partner worden behandeld. De partner krijgt dezelfde behandeling als de getroffen persoon.
Behandeling tijdens de zwangerschap
De arts mag metronidazol niet zonder zorgvuldige overweging gebruiken tijdens een bestaande zwangerschap. Vooral in het eerste trimester van de zwangerschap weegt de arts de aanvraag zorgvuldig af. Er zijn een aantal onderzoeken naar het gebruik van metronidazol, waarvan de meeste geen indicatie geven van eventuele negatieve gevolgen van de behandeling voor zwangere vrouwen.
Wat zijn de oorzaken en risicofactoren voor een trichomonas-infectie?
Trichomonas-infectie is een van de zogenaamde seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA's). Dit betekent dat infectie met trichomonaden in vrijwel alle gevallen plaatsvindt tijdens geslachtsgemeenschap. Dit betekent dat de infectie meestal beperkt blijft tot de vagina en de lagere urinewegen.
Trichomonaden worden echter ook overgedragen via contact met besmettelijke lichaamsvloeistoffen, bijvoorbeeld tijdens het aaien of via gedeelde handdoeken. Omdat de meerderheid van de besmette mensen geen symptomen vertoont, vindt overdracht vaak onbewust plaats.
Wanneer Trichomonas vaginalis zich aan lichaamscellen hecht, veroorzaakt de ziekteverwekker een ontstekingsreactie. De protozoa scheiden oplosbare stoffen uit die de cellen beschadigen.
Tijdens de bevalling bestaat het risico dat een besmette moeder de trichomonasinfectie op haar kind overdraagt. Dit gebeurt echter slechts in twee tot 17 procent van de gevallen.
Infectie van prepuberale meisjes is zeldzaam. Als er bij een kind een infectie met Trichomonas optreedt, is dit een mogelijke indicatie voor seksueel misbruik.
Risicofactoren
Statistisch gezien komen trichomonasinfecties vaker voor bij mensen met een lage sociaal-economische status, wisselende seksuele partners en slechte hygiëne. Mensen die getroffen zijn door andere seksueel overdraagbare aandoeningen hebben vaak ook een bestaande trichomonasinfectie. Omgekeerd maakt trichomoniasis mensen vatbaarder voor HIV-infectie.
Hoe diagnosticeert de arts een trichomoniasisinfectie?
De specialisten voor een trichomoniasisinfectie zijn een gynaecoloog of uroloog. Tijdens het eerste onderzoek zal de arts onder meer de volgende vragen stellen:
- Heeft u bekende infecties van het urogenitale gebied?
- Heeft u ongewone afscheiding uit de vagina/penis opgemerkt?
- Heeft u pijn bij het plassen of tijdens geslachtsgemeenschap?
- Heeft u onlangs vaak wisselende seksuele partners gehad?
In eerste instantie worden de geslachtsorganen en, indien mogelijk, de urinewegen onderzocht. Zwelling, roodheid en andere tekenen van ontsteking zijn de eerste aanwijzingen voor een bestaande infectie. Een gedetailleerd onderzoek van de vrouwelijke geslachtsorganen door middel van colposcopie, met behulp van een speciale microscoop, onthult verdere tekenen van ontsteking en irritatie. Bij maximaal 15 procent van de besmette vrouwen is het onderzoek onopvallend.
Trichomonaden kunnen ook worden gekleurd voor onderzoek onder de microscoop, maar dit vereist ervaring. De beste manier om de infectie op te sporen is echter door de trichomonaden te kweken uit secreties of urine. Er is ook een moleculair biologische methode (PCR) waarmee het DNA van de ziekteverwekker kan worden gedetecteerd.
Als trichomoniasis wordt gediagnosticeerd, is het raadzaam om tegelijkertijd te controleren op andere bestaande seksueel overdraagbare aandoeningen, vooral HIV. Ook is het belangrijk om te vragen naar andere seksuele contacten om eventueel partners te kunnen behandelen.
Kan een trichomoniasisinfectie worden genezen?
Trichomoniasis is goed te behandelen en behoort daarom tot de groep van geneesbare seksueel overdraagbare aandoeningen. Omdat trichomonaden echter vaak geen symptomen veroorzaken, blijft de ziekte lange tijd onopgemerkt. Er bestaat ook de mogelijkheid dat de ziekte in deze periode geneest.
Een onbehandelde trichomonasinfectie kan invloed hebben op het verloop van een zwangerschap. Belangrijke complicaties zijn vroeggeboorte en een laag geboortegewicht. In zeldzame gevallen leidt een trichomonas-infectie tot opstijgende ontsteking van de eileiders.
Als de infectie zich verspreidt naar de urinewegen van een man, kan in sommige gevallen een prostaatontsteking ontstaan.
Hoe kan een trichomonas-infectie worden voorkomen?
Om uzelf tegen een trichomonasinfectie te beschermen, moet u tijdens geslachtsgemeenschap een condoom gebruiken. Goede intieme hygiëne is de basis van effectieve infectiepreventie. Zelfs als een trichomonasinfectie normaal gesproken niet optreedt tijdens het baden, is het raadzaam om daarna snel droge kleding aan te trekken.
