Tinea corporis: Beschrijving
De term tinea (of dermatofytose) verwijst doorgaans naar een infectie van de huid, het haar en de nagels met draadvormige schimmels (dermatofyten). In het geval van tinea corporis (ringworm) tast de huidschimmel de rug, buik en borst aan, evenals de ledematen (met uitzondering van de handpalmen en voeten) – in principe alle behaarde delen van de huid. Ook het gezicht kan aangetast zijn (tinea faciei).
Typisch voor ringworm zijn schilferige, jeukende roodheid van de huid. Meestal is de infectie slechts oppervlakkig. Af en toe kan het zich echter verspreiden naar diepere lagen van de huid.
De ziekteverwekkers van tinea corporis worden rechtstreeks van persoon op persoon of via besmette voorwerpen overgedragen. De ziekteverwekkers van ringworm kunnen ook worden opgelopen door geïnfecteerde dieren.
Ringworm
Trichophyton-rubrum-syndroom
Een andere vorm van tinea corporis is het Trichophyton-rubrum-syndroom. Deze uitgebreide chronische infectie treft niet alleen de huid maar ook de nagels en kan vaak tientallen jaren aanhouden. Het komt snel terug nadat de therapie is voltooid. Omdat het Trichophyton rubrum-syndroom in families voorkomt, zit er waarschijnlijk een genetische aanleg achter.
Tokelau
Een andere bijzondere vorm van huidschimmel is Tinea imbricata, ook wel Tokelau genoemd (naar eilanden in de Stille Zuidzee), die alleen in de tropen voorkomt. De ziekte komt bijna uitsluitend voor onder gekleurde etnische groepen, zoals de eilandbewoners van de Zuidzee, Chinezen, Indiërs en Zuid-Amerikaanse Indianen, en is voor hen zeer besmettelijk. Dit suggereert een overeenkomstige genetische aanleg.
Tinea corporis: symptomen
Oppervlakkige tinea corporis
Als de infectie voornamelijk oppervlakkige huidlagen treft, ontwikkelen zich ontstekingsrode, licht schilferige, ronde huidvlekken rond de haarzakjes die door de schimmel zijn aangetast. Naarmate de infectie vordert, kunnen verschillende van dergelijke huidplekken samenvloeien en grootschalige landkaartvormen vormen. Er kunnen zich puisten ontwikkelen, vooral aan de randen van de plekken. Vanuit het midden zijn de huidvlekken bleek.
Diepe tinea corporis
Tinea corporis: oorzaken en risicofactoren
Tinea corporis wordt veroorzaakt door draadvormige schimmels (dermatofyten). Deze draadschimmels kunnen rechtstreeks van persoon op persoon worden overgedragen, indirect via besmette voorwerpen en grond, en door contact met besmette dieren (zoals katten, vee).
Verschillende soorten draadschimmels kunnen tinea corporis veroorzaken. De meest voorkomende veroorzaker in Centraal-Europa is Trichophyton rubrum. Van de andere draadschimmels zijn bijvoorbeeld T. mentagrophytes, Microsporum canis en Epidermophyton floccosum mogelijke veroorzakers van ringworm.
Er zijn enkele factoren die over het algemeen een huidschimmelinfectie bevorderen. Deze omvatten een warme, vochtige omgeving, bijvoorbeeld als gevolg van hevig zweten of zwemmen. Een verzwakt immuunsysteem bevordert ook schimmelinfecties zoals tinea corporis. De verzwakking van de afweer van het lichaam kan het gevolg zijn van een ernstige ziekte (zoals HIV) of veroorzaakt worden door medicatie (toediening van immunosuppressiva, bijvoorbeeld na een orgaantransplantatie).
Tinea corporis: onderzoeken en diagnose
Bij verdenking op tinea corporis kunt u terecht bij de huisarts of dermatoloog. Het eerste wat u moet doen is met u in gesprek gaan om uw medische voorgeschiedenis (anamnese) af te nemen. De arts zal u bijvoorbeeld vragen hoe lang uw klachten al bestaan, of er nog andere klachten zijn en of u onderliggende ziektes heeft.
In individuele gevallen wordt gebruik gemaakt van aanvullende onderzoeken, zoals inspectie van de huid met behulp van UV-licht (Wood Light Lamp). Onder dit licht kunnen bepaalde dermatofyten worden gedetecteerd.
Tinea corporis: behandeling
De behandeling van tinea corporis hangt af van de omvang van de infectie. In de meeste gevallen is de tinea corporis-infectie slechts oppervlakkig en niet erg uitgebreid, zodat externe (topische) behandeling voldoende is. Er worden bijvoorbeeld crèmes, oplossingen, gels of poeders met schimmelwerende actieve ingrediënten gebruikt, d.w.z. actieve ingrediënten die effectief zijn tegen schimmels, zoals miconazol, clotrimazol en terbinafine. De medicijnen worden gedurende meerdere weken toegepast – afhankelijk van de omvang van de tinea corporis.
Bij kinderen en zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven met tinea corporis zal de arts bijzonder voorzichtig zijn bij de keuze van de therapie, omdat deze patiëntengroepen sommige middelen mogelijk niet gebruiken.
Tinea corporis: verloop van de ziekte en prognose
Tinea corporis vereist, net als andere schimmelinfecties, veel geduld tijdens de therapie: schimmels zijn koppig, daarom moet men zeer consistent zijn in het gebruik van antischimmelmiddelen. De door de arts aanbevolen behandelingsduur moet strikt worden nageleefd. Als de therapie te vroeg wordt stopgezet, zal de tinea corporis in veel gevallen terugkeren.
