Kort overzicht
- Symptomen: Kleine puisten/blaren, kleine, roodbruine mijtkanaaltjes op warme delen van het lichaam (tussen vingers en tenen, binnenranden van de voeten, okselgebied, rond de tepelhofjes, penisschacht, anale regio), ernstige jeuk, brandend gevoel (intensivering 's nachts) allergie-achtige huiduitslag
- Behandeling: uitwendig aangebrachte insecticiden (behandeling voor het hele lichaam), indien nodig tabletten
- Oorzaken en risicofactoren: Verspreiding van bepaalde mijten in de huid en een daaropvolgende immuunreactie; immunodeficiëntie en immuuncompromitterende ziekten verhogen het risico op ziekten; infectie via langdurig, intensief lichamelijk contact
- Onderzoeken en diagnose: Microscopisch onderzoek van de huid, lijm- en zelden inkttest
- Prognose: Meestal zeer snel en betrouwbaar behandelingssucces, huidirritaties kunnen langer aanhouden; geen immuniteit, herhaalde infecties mogelijk
- Preventie: Geen preventieve maatregelen mogelijk; gelijktijdige behandeling van alle contactpersonen van de besmette persoon vermindert het risico op infectie
Wat is schurft?
Schurft is een huidziekte die de mensheid sinds mensenheugenis heeft geplaagd. De term betekent “krabben” en beschrijft dus al het probleem: de getroffenen ervaren een bijna ondraaglijke jeuk en krabben zich daarom voortdurend.
De vrouwelijke schurftmijten bereiken een grootte van 0.3 tot 0.5 millimeter en zijn daardoor met het blote oog nog net als een stipje te zien. De mannetjes daarentegen zijn kleiner en niet meer zichtbaar. Een vrouwtje bereikt een leeftijd van vier tot zes weken en legt vanaf de tweede levensweek maximaal vier eieren per dag.
Buiten de gastheer, bijvoorbeeld op meubels, overleven de mijten maximaal twee dagen. Bij ongunstige omstandigheden (warme temperaturen, lage luchtvochtigheid) sterven ze al na enkele uren.
Hoe manifesteert schurft zich?
Hoewel de symptomen van schurft typisch zijn, herkennen de getroffenen ze vaak niet en verwarren ze met allergieën of andere ziekten. Dit komt deels doordat schurft de laatste jaren vrij zeldzaam is geworden. Maar ook in de geïndustrialiseerde landen van de wereld is het nu weer in opkomst.
Symptomen van de huid
De reactie van het menselijke immuunsysteem op de schurftmijten is meestal de trigger voor de belangrijkste symptomen. Jeuk is het klassieke symptoom van schurft en krabben heeft de ziekte zijn naam gegeven. De volgende symptomen treffen vooral de huid:
- Ernstige jeuk (jeuk) en/of lichte verbranding van de huid
- Blaren en puisten, mogelijk ook knobbeltjes. De blaren zijn gevuld met vocht of etter, maar bevatten geen mijten. Ze komen alleen of in groepen voor.
- Korsten (na het barsten van de met vloeistof gevulde blaasjes)
Net als bij sommige andere huidziekten is de jeuk die gepaard gaat met schurft 's nachts in een warm bed meestal veel erger dan overdag.
Mijttunnels
De parasieten graven kleine tunnels in de bovenste laag van de huid, die verschijnen als bruinachtig roodachtige of grijsachtig witte, onregelmatig gebogen (“kommavormige”) lijnen van maximaal twee tot drie centimeter lang – de zogenaamde mijtengangen. Ze zijn meestal zichtbaar met het blote oog.
Soms zijn er ondanks een infectie met het blote oog geen kanaaltjes te zien. Bijvoorbeeld als ze bedekt zijn door andere huidsymptomen of als de huidskleur erg donker is.
Het aantal mijtengangen varieert afhankelijk van het stadium van de ziekte. Een verder gezond persoon heeft normaal gesproken niet meer dan elf tot twaalf mijtengangen, terwijl de huid van immuungecompromitteerde patiënten soms tienduizenden of zelfs miljoenen bevat (Scabies korstosa).
Zelfs bij mensen met een gezond immuunsysteem zijn er soms enkele honderden mijtengalerijen, meestal ongeveer drie tot vier maanden na infectie. Na korte tijd neemt het aantal mijtengalerijen echter sterk af.
Persoonlijke hygiëne heeft slechts een kleine invloed op het aantal mijten. Slecht verzorgde mensen kunnen nog een paar mijten op hun huid hebben.
Waar verschijnen de symptomen van schurft?
- De gebieden tussen de vingers en tenen (interdigitale plooien) en de binnenranden van de voeten
- De polsen
- De okselgebieden
- De tepelhoven en de navel
- De schacht van de penis en het gebied rond de anus
De rug wordt zelden aangetast, het hoofd en de nek blijven meestal gespaard. Bij baby's en kleine kinderen komt de mijtenbesmetting echter soms ook voor op het gezicht, het harige hoofd en de hand- en voetzolen.
De typische schurftsymptomen zie je vooral daar waar de mijten zich bevinden. Soms gaan ze echter verder en beïnvloeden ze zelfs het hele lichaam. Dit laatste geldt vooral voor de huiduitslag (exantheem).
Speciale vormen van schurft en hun symptomen
Afhankelijk van de ernst en het type symptomen kan schurft worden onderverdeeld in bepaalde speciale vormen:
- Schurft bij pasgeborenen en zuigelingen
- Gecultiveerde schurft
- Nodulaire schurft
- Bulleuze schurft
- Schurft norvegica (crustosa), ook bekend als schorsschurft
Bij sommige bijzondere vormen van de ziekte variëren de genoemde schurftsymptomen of komen er andere bij.
Gecultiveerde schurft
Bij getroffenen die intensieve persoonlijke hygiëne toepassen, inclusief het gebruik van cosmetica, zijn de hierboven beschreven huidveranderingen vaak slechts zeer subtiel, wat de diagnose moeilijker maakt. Artsen spreken dan van een goed verzorgde schurft.
Nodulaire en bulleuze schurft
Als zich een bijzonder groot aantal kleinere en grotere blaren (vesiculae, bullae) vormen als onderdeel van de schurft, wordt dit bulleuze schurft genoemd. Deze vorm komt vaker voor bij kinderen.
Schurft norvegica (Schurft korstosa)
De hierboven genoemde schorsschurft (Scabies norvegica of S. korstosa) verschilt aanzienlijk van de normale variant van schurft door de massale mijtenplaag. Er is roodheid van de huid over het hele lichaam (erythrodermie) en de vorming van kleine en middelgrote schubben (psoriasiform beeld).
Op de handpalmen en voeten ontwikkelen zich dikke lagen van het hoornvlies (hyperkeratose). Bij voorkeur op de vingers, handrug, polsen en ellebogen blaffen tot 15 millimeter dikke vormen. Onder deze korstjes (die niet door gebarsten blaren worden veroorzaakt) ziet de huid er rood, glanzend en vochtig uit. De schors beperkt zich meestal tot een specifiek gebied, maar verspreidt zich soms naar de hoofdhuid, rug, oren en voetzolen.
Opgemerkt moet worden dat jeuk – het meest typische symptoom van schurft – vaak volledig afwezig is.
Hoe wordt schurft behandeld?
Het belangrijkste doel van de behandeling van schurft is het doden van de parasieten die de ziekte veroorzaken. Hiervoor zijn verschillende medicijnen beschikbaar, die allemaal rechtstreeks op de huid moeten worden aangebracht, met één uitzondering:
Permethrin: Het insecticide wordt als crème op het gehele oppervlak van het lichaam aangebracht. Volgens de richtlijnen is het het medicijn van eerste keuze. In gevallen waarin het niet effectief is of er tekenen zijn die het tegendeel bewijzen, zal de arts alternatieven gebruiken.
Crotamiton: Het medicijn wordt op de huid aangebracht als een lotion, crème, zalf of gel. Het wordt gebruikt wanneer behandeling met bijvoorbeeld permethrine niet mogelijk is.
Benzylbenzoaat: Het actieve ingrediënt is zeer effectief tegen mijten en wordt naast permethrin en crotamiton beschouwd als het belangrijkste medicijn voor de behandeling van schurft.
Allethrin: Als behandeling met permethrin niet mogelijk is of als er complicaties optreden, gebruiken artsen de werkzame stof in combinatie met piperonylbutoxide als spray.
Ivermectine: In tegenstelling tot de andere medicijnen wordt dit medicijn in tabletvorm ingenomen en ook als anthelminticum gebruikt.
Tot een paar jaar geleden werd lindaan ook vaak gebruikt als alternatief voor permethrine, maar artsen vermijden het nu grotendeels omdat dit insecticide behoorlijk giftig is.
Volgens onderzoeken veroorzaken de medicijnen die vaak worden gebruikt om schurft te behandelen zeer zelden bijwerkingen zoals huiduitslag, diarree en hoofdpijn.
Allethrin kan leiden tot ernstige ademhalingscomplicaties bij patiënten met reeds bestaande bronchiale en longziekten en is daarom gewoonlijk niet geschikt voor de behandeling van schurft bij deze mensen.
Hoe de behandeling van schurft werkt
De genoemde actieve ingrediënten richten zich rechtstreeks op de mijten. Permethrin, crotamiton, benzylbenzoaat en allethrin worden na het aanbrengen in de huid opgenomen, verspreiden zich daar en doden de parasieten. De exacte toepassing varieert afhankelijk van de medicatie:
Bij permethrin is meestal één enkele toepassing voldoende, waarbij het gehele lichaamsoppervlak met de crème moet worden behandeld. Slijmvliezen en lichaamsopeningen moeten echter worden vermeden, omdat zich in deze gebieden geen mijten bevinden en het lichaam daar veel gevoeliger reageert op de werkzame stof. Ook het hoofd en dus ook de gezichtshuid moeten om deze redenen van de behandeling worden uitgesloten. Artsen adviseren om de permethrincrème 's avonds aan te brengen en de volgende ochtend (op zijn vroegst na acht uur) af te wassen met zeep.
Bij verder gezonde mensen zonder immunodeficiëntie is er na de eerste goede schurftbehandeling meestal geen risico op infectie voor anderen. Kinderen en volwassenen mogen na de eerste acht tot twaalf uur behandeling dus weer naar school of werken.
In Duitsland moet een arts altijd bevestigen of u weer aan het werk kunt en of de getroffen kinderen naar school of de crèche kunnen.
Het toedieningsregime voor allethrin en benzylbenzoaat is vergelijkbaar. In sommige gevallen moet het actieve ingrediënt echter meerdere keren worden aangebracht.
Bij ivermectine, dat als tablet wordt doorgeslikt, bereikt de stof de mijten als het ware ‘van binnenuit’. Ivermectine wordt tweemaal ingenomen met tussenpozen van acht dagen.
Algemene maatregelen voor de behandeling van schurft
Naast de daadwerkelijke behandeling met de genoemde medicijnen zijn er een aantal maatregelen die de behandeling van schurft ondersteunen en verdere infecties voorkomen:
- Het behandelend en ander contactpersoneel draagt handschoenen, in het geval van schorsschurft (Scabies korstosa) ook beschermende schorten.
- Zowel patiënten als personeel houden hun nagels kort en borstelen de gebieden onder de vingernagels grondig.
- Lokale anti-mijtproducten werken beter als ze ongeveer 60 minuten na een vol bad worden aangebracht.
- Trek na het afwassen van de medicatie geheel nieuwe kleding aan.
- Vermijd nauw lichamelijk contact met zieke mensen.
- Om te voorkomen dat de mijten zich overmatig vermenigvuldigen, is intensieve persoonlijke hygiëne belangrijk.
In principe moeten alle contactpersonen worden onderzocht op symptomen van schurft en indien nodig tegelijkertijd worden behandeld.
Kleding, beddengoed en andere voorwerpen waarmee de patiënt langdurig lichamelijk contact heeft gehad, moeten worden gewassen op een temperatuur van minimaal 60 °C.
Als wassen niet mogelijk is, volstaat het om de artikelen minimaal vier dagen droog en op kamertemperatuur (minimaal 20 °C) te bewaren. Als de schurftmijten bij een lagere temperatuur worden bewaard, blijven ze enkele weken besmettelijk.
Schurftmijten kunnen niet worden gedood door heet baden of in de sauna. Deze huismiddeltjes zijn niet geschikt om een jeukinfectie te behandelen, en heet badwater brengt ook het risico op brandwonden met zich mee.
Speciale gevallen van schurftbehandeling
Bepaalde omstandigheden vereisen een afwijking van de gebruikelijke behandeling tegen schurft, hoewel de gebruikte medicatie meestal dezelfde is.
Zwangere vrouwen, moeders die borstvoeding geven en kinderen
Alle beschikbare medicijnen tegen schurft zijn problematisch tijdens de zwangerschap. Artsen gebruiken ze daarom alleen als het absoluut noodzakelijk is en dan nog pas na het eerste trimester van de zwangerschap.
Als vrouwen die borstvoeding geven permethrin gebruiken – alleen onder medisch toezicht – moeten ze ook een paar dagen pauzeren van de borstvoeding, omdat het actieve ingrediënt in de moedermelk kan terechtkomen. Bij deze patiëntengroepen wordt de dosering doorgaans verlaagd, zodat minder van de werkzame stof in de bloedsomloop van het lichaam terechtkomt.
Ook pasgeborenen en kleine kinderen jonger dan drie jaar mogen alleen onder streng medisch toezicht met (een verlaagde dosis) permethrine worden behandeld. Het toepassingsschema is hetzelfde als bij volwassenen, maar het hoofd moet ook worden behandeld, met uitzondering van de gebieden rond de mond en de ogen. Breng de crème niet aan als het kind net een bad heeft gehad, omdat de verhoogde bloedtoevoer naar de huid ertoe kan leiden dat een kritische hoeveelheid van het actieve ingrediënt via de huid in het lichaam wordt opgenomen.
Crotamiton kan worden gebruikt als alternatief voor permethrine, vooral voor kinderen. Crotamiton wordt alleen met grote voorzichtigheid aan zwangere vrouwen gegeven. Artsen proberen meestal vooraf benzylbenzoaat.
Allethrin en ivermectine zijn niet goedgekeurd voor behandeling tijdens de zwangerschap.
Eerdere schade aan de huid
Bij grotere huidafwijkingen is het daarom belangrijk deze eerst te behandelen, bijvoorbeeld met corticosteroïden (cortisol), voordat de medicatie tegen schurftbehandeling wordt toegepast. Als dit niet mogelijk is, moet worden gekozen voor systemische therapie met ivermectine.
Schurft norvegica (S. korstosa)
Deze bijzondere vorm van schurft wordt gekenmerkt door een extreme mijtenplaag, meestal als gevolg van een immuundeficiëntie. Het aantal mijten kan in de miljoenen lopen en patiënten hebben last van de vorming van schors en dikke schubbenlagen op de huid. Artsen raden daarom aan om permethrine minimaal twee keer per tien tot veertien dagen te gebruiken en de therapie aan te vullen met ivermectine.
Het is raadzaam om de dikke schorslagen vooraf te verzachten met speciale stoffen (bijvoorbeeld crèmes die ureum bevatten) (keratolyse), zodat de werkzame stof beter in de huid wordt opgenomen. Een warm bad vóór de schurftbehandeling, bij voorkeur met olie, helpt de schubben los te maken. Zorg er echter voor dat het water niet te heet is, anders bestaat er gevaar voor verbranding.
Superinfecties
Bepaalde antibiotica worden gebruikt om superinfecties te behandelen, dat wil zeggen bij infectie met andere ziekteverwekkers (meestal schimmels of bacteriën).
Schurftbehandeling in gemeenschappelijke voorzieningen
- Alle bewoners of patiënten van de instelling, evenals personeel, familieleden en andere contactpersonen moeten worden getest op mogelijke infecties.
- Patiënten met schurft moeten geïsoleerd worden.
- Alle patiënten en personen die contact hebben gehad met besmette personen moeten tegelijkertijd worden behandeld, ook als er geen symptomen zichtbaar zijn.
- De behandeling tegen schurft moet bij geïnfecteerde personen na een week worden herhaald.
- Beddengoed en ondergoed van alle bewoners/patiënten moeten worden verschoond en gereinigd.
- Personeel en familieleden moeten beschermende kleding dragen.
Terwijl artsen vroeger voornamelijk met permethrine behandelden in gemeenschapsinstellingen, gaat de trend nu meer richting behandeling met ivermectine. Waarnemingen hebben aangetoond dat massabehandeling van alle patiënten en contactpersonen met een enkele dosis ivermectine een goede kans op succes heeft en dat de terugvalpercentages het laagst zijn.
Bovendien is het innemen van ivermectine veel minder tijdrovend dan het aanbrengen van plaatselijke medicatie, waardoor de behandeling van schurft met dit actieve ingrediënt gemakkelijker uit te voeren is.
Welke complicaties zijn er?
Naast de genoemde symptomen veroorzaakt schurft soms extra complicaties. Een voorbeeld hiervan zijn zogenaamde superinfecties. Dit is de naam die wordt gegeven aan de extra infectie met andere ziekteverwekkers bij een reeds bestaande ziekte.
- Erysipelas: Deze ontsteking van de huid, ook bekend als erysipelas, treedt op binnen een scherp afgebakend deel van de huid en gaat vaak gepaard met koorts en koude rillingen.
- Ontsteking van de lymfevaten (lymfangitis) en ernstige zwelling van de lymfeklieren (lymfadenopathie)
- Reumatische koorts, soms ook een bepaalde vorm van nierontsteking (glomerulonefritis). Deze complicaties treden meestal enkele weken na infectie met groep A-streptokokken op, maar zijn over het algemeen zeldzaam.
Als bacteriën in de bloedbaan terechtkomen, bestaat er ook een risico op bloedvergiftiging (sepsis).
Een andere mogelijke complicatie van schurft is huiduitslag (eczeem) veroorzaakt door anti-mijtmedicijnen. De huid is rood en meestal gebarsten, wat in dit geval niet langer een gevolg is van de schurft, maar wordt veroorzaakt door de uitdrogende werking van de anti-mijtmedicatie. Patiënten ervaren een licht brandend en jeukend gevoel.
Omdat bepaalde zenuwvezels permanent worden geactiveerd door de constante jeuk tijdens de aanhoudende ziekte, kan er sprake zijn van sensibilisatie en herprogrammering van zenuwcellen in het ruggenmerg. De zenuwen worden nu als het ware permanent gestimuleerd en melden een aanhoudende jeuk, ook al is er geen trigger meer.
Hoe schurft zich ontwikkelt
Schurftmijten reproduceren zich op de menselijke huid. Na de paring sterven de mannetjes terwijl de vrouwtjes met hun krachtige monddelen kleine tunnels in de buitenste huidlaag (stratum corneum) boren. De mijten blijven enkele weken in deze tunnels, leggen er hun eitjes in en scheiden veel bolletjes uitwerpselen uit, die artsen ook wel scybala noemen. Na een paar dagen komen de eieren uit in larven, die na nog eens twee weken geslachtsrijp zijn. De cyclus begint helemaal opnieuw.
De mijten produceren geen gif en vallen het lichaam op geen enkele andere manier rechtstreeks aan. De holen die ze in de huid graven, veroorzaken geen pijn of jeuk. De klachten ontstaan alleen doordat het lichaamseigen afweersysteem reageert op de mijten en hun afvalproducten. Het lichaam activeert bepaalde cellen en boodschapperstoffen die zwelling, roodheid en jeuk veroorzaken. De aangetaste delen van de huid raken soms ontstoken en krabben irriteert de huid verder.
Omdat het na het eerste contact met de mijten enkele weken duurt voordat het lichaam de speciale ‘anti-mijt’-immuuncellen aanmaakt, treden de klachten pas na deze periode op.
Risicofactoren
Schurft komt in sommige groepen vaker voor dan in de algemene bevolking. Deze omvatten:
- Kinderen, omdat ze veel lichamelijk contact met elkaar hebben en het immuunsysteem van het kind nog niet zo goed ontwikkeld is als dat van volwassenen.
- Ouderen, vooral als ze al bestaande aandoeningen hebben en in verzorgingshuizen wonen. Hun immuunsysteem is ook vaak verzwakt.
- Mensen met een verminderde jeukwaarneming, zoals mensen met het syndroom van Down (trisomie 21) en diabetici.
- Dementie bevordert ook vaak schurft.
Er zijn ook enkele ziekten waarbij schurft relatief vaak voorkomt. Een verzwakt immuunsysteem is over het algemeen een risicofactor. Hierdoor worden bijvoorbeeld beïnvloed
- Patiënten die chemotherapie ondergaan
- HIV-positieve mensen
- Leukemiepatiënten
Zelfs lichaamstherapie met cortisol verhoogt in ongunstige gevallen het risico op schurft.
Hygiëne speelt slechts een ondergeschikte rol.
Waar kun je schurft oplopen?
Infectieziekten zijn besmettelijk, en dit geldt ook voor schurft. In het geval van schurft spreken artsen ook van ‘besmetting’ in verband met ‘besmetting’ of ‘infectie’, een term die een kolonisatie van het lichaam met parasieten beschrijft.
Typische transmissieroutes zijn bijvoorbeeld
- Samen slapen in hetzelfde bed
- Persoonlijke verzorging van kleine kinderen door ouders of van zieke mensen door zorgverleners
- Strelen en knuffelen
- Samen spelen
In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, spelen besmette voorwerpen een kleinere rol als infectieroute. Dit komt doordat mijten bij kamertemperatuur binnen enkele uren hun besmettelijkheid verliezen. Toch is besmetting nog steeds mogelijk via bijvoorbeeld besmette vloerbedekking, gedeeld beddengoed, kleding of handdoeken. Ook meubels of medische instrumenten waarmee de patiënt in aanraking is gekomen, moeten altijd grondig worden gereinigd.
Persoonlijke hygiëne speelt slechts een ondergeschikte rol
Volgens recente onderzoeken is persoonlijke hygiëne echter veel minder belangrijk dan verwacht. Het risico op infectie kan zelfs bij intensieve persoonlijke hygiëne nauwelijks worden verminderd. Persoonlijke hygiëne speelt echter wel een rol bij de ernst van schurft. Hoe slechter de persoonlijke hygiëne, hoe meer mijten er op de huid zitten.
Kort contact, zoals handen schudden, is over het algemeen niet voldoende om besmet te raken met schurft. Niettemin moet lichamelijk contact met besmette personen zonder beschermende kleding indien mogelijk volledig worden vermeden.
Let op bij schorsschurft
Hoe meer mijten, hoe groter het risico op infectie. Elke huidschilfer die iemand met Scabies norvegica afwerpt, is bedekt met wel enkele duizenden mijten. Dit maakt het des te belangrijker om besmette personen te isoleren en beschermende kleding te dragen bij de omgang met hen en in hun omgeving.
Incubatietijd van enkele weken
De incubatietijd van schurft bedraagt doorgaans enkele weken: de typische schurftsymptomen verschijnen daarom pas twee tot vijf weken na de eerste infectie. Bij herinfectie verschijnen echter al na enkele dagen tekenen van de ziekte. Schurft kan gewoonlijk niet volledig worden genezen zonder behandeling, hoewel er gevallen van spontane genezing zijn beschreven.
Moet schurft gemeld worden?
Volgens de Wet Infectiebescherming moet schurft worden gemeld als deze uitbreekt in gemeenschappelijke voorzieningen. Deze omvatten bijvoorbeeld
- kleuterscholen
- bejaarden- en kindertehuizen
- scholen
- Vluchtelingenopvangplaatsen, huizen voor asielzoekers
Zodra de directie van de inrichting kennis krijgt van een schurftbesmetting, moet zij dit melden aan de verantwoordelijke gezondheidsautoriteit en tevens de persoonsgegevens van de besmette perso(o)n(en) doorgeven. Er bestaat geen algemene verplichting om individuele gevallen te melden, maar wel als er twee of meer gevallen zijn met een vermoedelijk verband.
Het optreden van schurft
In sommige regio's van ontwikkelingslanden is tot 30 procent van de bevolking besmet met schurft. In Centraal-Europa komt schurft daarentegen minder vaak voor; Maar ook hier komen uitbraken voor, vooral in gemeenschappelijke voorzieningen zoals bejaardentehuizen, kinderdagverblijven of ziekenhuizen.
In ongunstige gevallen ontwikkelen zich hier zelfs endemische ziekten, d.w.z. chronische aandoeningen, waarbij binnen het beperkte gebied herhaalde infecties optreden. Dit soort probleemgevallen zijn dan moeilijk en kostbaar om aan te pakken.
Artsen schatten het totale aantal mensen dat wereldwijd met schurft is geïnfecteerd op ongeveer 300 miljoen, hoewel er geen gegevens zijn voor individuele landen omdat er niet overal een verplichte rapportageverplichting bestaat, vooral niet voor individuele gevallen buiten de gemeenschapsvoorzieningen.
Hoe wordt schurft gediagnosticeerd?
Schurft is niet altijd gemakkelijk te herkennen, ondanks de doorgaans uitgesproken symptomen. De mijtengangen, die tot een centimeter lang zijn en op kleine komma’s lijken, zijn vaak opengekrabd of bedekt door andere huidklachten. Ze zijn over het algemeen moeilijk of onmogelijk te zien op donkere huidtypes.
Als schurft wordt vermoed, moet dit worden bevestigd door mijten of hun larven of mijtproducten op te sporen. Hiervoor zijn verschillende diagnostische mogelijkheden:
Een mogelijk alternatief voor curettage is gereflecteerde lichtmicroscopie. Als een mijtenkanaal duidelijk zichtbaar is, kijkt de arts ernaar met een speciale microscoop of een sterk vergrotend vergrootglas en kan hij de mijten mogelijk direct herkennen.
Diagnose met een dermatoscoop is gevoeliger. Hier zoekt de arts naar een bruinachtige driehoekige vorm, de kop en het borstschild of de voorste twee poten van de vrouwelijke mijt.
Een andere methode is de plakbandtest of tapescheur. De arts plakt een transparant plakband stevig op de vermoedelijk besmette delen van het lichaam, trekt het abrupt los en onderzoekt het vervolgens onder een microscoop.
Een van de oudste methoden is de inkttest (holinkttest). Waar de arts vermoedt dat mijten zich ingraven, druppelt hij inkt op de huid en verwijdert de overtollige vloeistof met een alcoholdoekje. Op plaatsen waar daadwerkelijk mijtenholen aanwezig zijn, dringt de inkt door en wordt een onregelmatige zwarte lijn. Er is echter geen wetenschappelijk bewijs over hoe specifiek of gevoelig deze methode is.
Hoe lang duurt het om te genezen?
Anders kunnen de mijten, met de juiste en consistente behandeling, binnen een paar dagen worden gedood met behulp van een crème of medicatie.
De symptomen van schurft, vooral de jeuk, blijven echter vaak enkele weken aanhouden. Het genezingsproces duurt vaak langdurig, vooral als de huid van de getroffen persoon extra schade heeft opgelopen als gevolg van uitdroging en intensief krabben.
Herhaalde schurftinfecties vormen een bijzonder probleem in gemeenschappelijke voorzieningen. Een strikte behandeling is een uiterst tijdrovende onderneming, omdat alle patiënten, maar ook de naaste omgeving of alle contactpersonen erbij betrokken moeten worden.
Kan schurft worden voorkomen?
Er zijn eigenlijk geen maatregelen die een infectie met schurftmijten op betrouwbare wijze kunnen voorkomen. Wel is het belangrijk dat ook alle contactpersonen worden onderzocht en behandeld om verspreiding van de infectie te voorkomen en de kans op herinfectie te verkleinen.
