De puberteit is een tijd die de meeste ouders ervaren met horror en adolescenten met onzekerheid. Tijdens deze fase moeten beide partijen leren omgaan met conflicten en evenwicht grenzen met vrijheid. Ouders moeten leren om tegelijkertijd los te laten en hun kinderen te blijven ondersteunen.
Conflicten zijn noodzakelijk
Maar in tegenstelling tot hoe de meesten zich voelen, is de puberteit meer dan slechts een enkele crisis. Als fase van ontwikkeling en onthechting, met een groeiend gevoel van kritiek op de omgeving en volwassenen, ontstaan veelvuldige - en vooral noodzakelijke - conflicten. De relatie tussen ouder en kind is opnieuw gedefinieerd, met een onzekere uitkomst, maar zeker niet hopeloos. Alleen: er zijn geen patentgeneesmiddelen, want zo uniek als mensen zijn als kinderen, zo is hun ontwikkeling tot volwassenen.
Bescherming in de grot
Annika is 13 jaar oud. Als je haar af en toe op straat tegenkomt, ziet ze er grimmig uit. Haar gezicht is vol puistjes, ze heeft haar geverfd haar pikzwart, en, volgens haar moeder, zij squats uitsluitend in haar sombere kamer - vrij typisch gedrag van adolescenten. Een van Duitslands bekendste onderwijsexperts, Jan-Uwe Rogge, gebruikt de kreeft graag als voorbeeld om de puberteit uit te leggen: “Het is het enige dier dat de puberteit doormaakt. Het is het enige dier dat de puberteit doormaakt: eerst groeit het vlees en daarna de schaal. Om te overleven trekt de kreeft zich terug in diepe donkere grotten op de zeebodem. Hier, in de diepte, het vlees en het schild groeien En dit voorbeeld heeft veel te maken met Annika en andere adolescenten. “Een puber tussen 10 en 13 jaar krijgt een dunne huid, is kwetsbaar, verliest het schild en om te overleven verdwijnt haar kreeft in zijn hol. Deze grot wordt een kinderkamer genoemd. Een kinderkamer is als een grot. Het is er zorgvuldig tegen verzegeld zuurstof invloeden van buitenaf. In de grot heerst de zogenaamde verstrooiingsorde. " De puberteit komt van het Latijnse ‘pubertas’ en betekent ‘mannelijkheid’. Dit verwijst naar de fysieke en mentaal-emotionele ontwikkelingsfase van een persoon tussen de kindertijd en de volwassenheid. Op onze breedtegraden is dit tussen de 10 en 18 jaar voor meisjes en tussen de 12 en 20 jaar voor jongens. Deze levensfase begint wanneer de hypofyse stuurt een signaal naar het lichaam om bepaalde te produceren hormonen Tijdens de puberteit treedt seksuele volwassenheid op.
Ruzie: communicatie is moeilijk, maar belangrijk
Daniel, bijna 14, heeft er een hekel aan als ouders urenlang over een onderwerp praten. "Het gebabbel is vervelend, maar als dat niet zo was, en je gaf niet om mij en ik mocht alles doen, dan zou dat ook niet goed zijn." Zo beschrijft hij zijn relatie met zijn ouders, Hans en Ellen (beiden 46). Ze ervaren voor het eerst hoe hun zoon opgroeit. Ze aarzelen tussen woede en begrip, vrijgevigheid en strengheid, maar ze maken ruzie - of liever discussiëren - met Daniël, waarbij ze tonen dat ze af en toe een compromis willen sluiten. En elke dag proberen ze het opnieuw, met wisselend succes, omdat Daniel de regels zelden ziet. 'Probeer gewoon je puberteit niet te plezieren. Het is onmogelijk. “, Zegt Jan-Uwe Rogge. Want om onafhankelijk en zelfredzaam te worden, moeten jongeren zich losmaken van hun ouders als belangrijkste verzorgers. Dit leidt bijvoorbeeld tot blijk gegeven van onverschilligheid, tot het kleineren van ouders als nutteloos of onbekwaam. Opstandigheid en rebellie tegen eerdere normen komen voor en worden volgens psychologen als gezond en normaal beschouwd. Volgens studies vinden meisjes elke 1.5 dag een discussie van vijftien minuten met de moeder en bij jongens elke vier dagen zes minuten. Ruzie maken, het moet duidelijk zijn, vooral voor gestreste ouders, is noodzakelijk voor onthechting. Psychologen beweren zelfs dat ontwikkelingen met weinig conflicten eerder reden tot bezorgdheid zijn dan ontwikkelingen met veel conflicten. Het is de taak van de ouders om bereid te blijven praten en dus ondersteuning bieden. Deskundigen adviseren overigens korte en precieze gesprekken zonder ‘woordcascades’ (Rogge), waarin duidelijke intenties moeten worden geformuleerd.
Koorddansen tussen grenzen stellen en paternalisme
Het kunnen discussiëren met volwassenen is ook een van de vele kansen die nodig zijn voor ontwikkeling om grenzen te verkennen. Onderwijskundigen zijn het erover eens dat grenzen, samen met regels en afspraken, in deze fase een absolute must zijn - of het nu gaat om hulp in het huis, vaste tijden om thuis te komen of opruimen. Buitensporige tolerantie en lakse regels bieden ook geen basis voor wrijving of conflict, met het gevolg dat de puber op zoek gaat naar andere provocaties; de lijst met horrorscenario's voor veel ouders omvat dan schoolfalen, alcohol, drugs or roken Het klinkt misschien wat ouderwets, maar regels en dus grenzen, zolang ze realistisch zijn afgesproken en voor alle partijen hanteerbaar, bieden oriëntatie en ondersteuning. Het tegenovergestelde van regels is echter paternalisme, straffen en verboden, waarop jonge mensen met uitdagendheid en zelfs agressie reageren - en ouders bereiken niets.
De "magische zak" - omgaan met regelovertredingen
Makkelijker gezegd dan gedaan, zeggen ouders - en terecht. Omdat regelovertredingen veel voorkomen bij pubers. Ze negeren is riskant, omdat ouders dan onbetrouwbaar worden en grenzen verliezen deugdelijkheid, en grensovertredingen nemen toe. In ieder geval moeten adolescenten zich bewust zijn van de gevolgen van het overtreden van de regels, zoals in het voorbeeld van de "toverzak". In zijn boek “Pubertät - Loslassen und Haltgeben” beschrijft Jan-Uwe Rogge hoe een moeder omgaat met de schoenenchaos van haar puberende zonen: als de schoenen na twee verzoeken niet worden opgeborgen, verdwijnen in een "magische zak", een simpele zak, goed verstopt, voor een week. Dit gaat door totdat de zoons geen schoenen meer hebben en met kousen naar school moeten. Let wel, de moeder was consistent genoeg om dit door te maken en kreeg uiteindelijk inzicht op dit ene punt.
