In een vertrouwde omgeving speelt hij met zijn broers en zussen en ouders, lacht en ravotten. Komt er echter plotseling iemand langs, dan verandert het gedrag abrupt: opeens kan het kind geen woord meer uitbrengen, hij zwijgt, kijkt weg, sluit zich volledig af. Kent u dit ook van uw nageslacht? Uw kind kan worden getroffen door mutisme, een communicatiestoornis die volgens deskundigen 6,000 tot 10,000 mensen in Duitsland treft. Mutisme komt vooral veel voor in jeugd.
Frequentie van mutisme
Volgens een onderzoek uit 2001 is het aantal gevallen van selectief mutisme 7 kinderen per 1,000. Het fenomeen komt ongeveer twee keer zo vaak voor als autisme, waarmee mutisme niet zelden wordt verward.
De term is afgeleid van het Latijnse "mutus" dat "stom" betekent en beschrijft de aanhoudende, door angst veroorzaakte stilte van een persoon, die in de loop van de tijd intenser wordt en uiteindelijk nauwelijks naar believen kan worden gecontroleerd. Er is geen defect in de spraakorganen of gehoor als oorzaak.
Mutisme bij kinderen
Als kinderen in bepaalde situaties of jegens sommige mensen volledig stil worden, heeft dat niet altijd te maken met uitdagendheid, slecht fokken of tijdelijke verlegenheid, maar het kan tekenen zijn van een mutismesyndroom.
Ouders interpreteren kinderen met mutisme vaak verkeerd als verlegen of lusteloos: in de vertrouwde omgeving van familie, broers en zussen en goede vrienden praat de getroffen persoon normaal en ontspannen, maar zodra er zelfs maar een vermoeden bestaat dat iemand anders meeluistert of een derde ziet dat de mond beweegt, vervalt de mutist in stilte.
Oorzaken van mutisme
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen "totaal mutisme" - getroffen individuen spreken helemaal niet - en het veel vaker voorkomende "selectieve mutisme" (ook wel electief mutisme genoemd), wanneer getroffen individuen alleen zwijgen voor bepaalde mensen of in bepaalde situaties.
De diagnose is niet eenvoudig en mutisme wordt vaak niet herkend, verkeerd begrepen of genegeerd als een te behandelen syndroom. Als de communicatiestoornis echter vroegtijdig wordt ontdekt, is de kans op herstel groot.
Selectief mutisme is geen ziekte in strikte zin, maar een van de mogelijke symptomen van "sociale angst". Enkele van de belangrijkste oorzaken van selectief mutisme zijn:
-
Aangeboren (genetische) verlegenheid of remming van het kind.
-
intrafamiliale problemen
-
Spraakontwikkelingsstoornissen of spraakafwijkingen van het kind (hij zwijgt omdat hij zich schaamt voor zijn (onvolmaakte) stem / taal)
-
Angststoornissen, vooral 'sociale fobie' (willen verbergen, niet in het middelpunt van de belangstelling willen staan, angst voor onbekende mensen of situaties)