Fenylbutazon: effecten, toepassingen, bijwerkingen

Hoe fenylbutazon werkt

Fenylbutazon remt de vorming van prostaglandinen. Deze weefselhormonen zijn aanzienlijk betrokken bij de ontwikkeling van pijn, koorts en ontstekingsreacties.

Het actieve ingrediënt blokkeert enzymen die essentieel zijn voor de synthese van prostaglandinen (cyclo-oxygenasen, kortweg COX). Op deze manier heeft fenylbutazon pijnstillende (analgetische), antipyretische (antipyretische) en ontstekingsremmende (antiflogistische) effecten.

Absorptie, afbraak en uitscheiding

Na orale inname wordt het medicijn snel en volledig vanuit het maagdarmkanaal in het bloed opgenomen. In de lever wordt het gedeeltelijk afgebroken tot oxyfenbutazon, dat ook ontstekingsremmend werkt.

Het actieve ingrediënt en de afbraakproducten ervan worden voornamelijk via de nieren in de urine uitgescheiden.

Fenylbutazon blijft heel lang in het lichaam aanwezig. Slechts ongeveer 50 tot 100 uur na inname wordt de helft ervan weer uitgescheiden (halfwaardetijd).

Wanneer wordt fenylbutazon gebruikt?

  • acute aanvallen van jicht
  • acute aanvallen van reumatoïde artritis
  • acute aanvallen van de ziekte van Bechterew (spondylitis ankylopoetica)

Hoe fenylbutazon wordt gebruikt

Fenylbutazon was vroeger verkrijgbaar in de vorm van tabletten, omhulde tabletten, zetpillen en oplossingen (voor injectie). In de tussentijd is in Duitsland alleen een kant-en-klaar preparaat voor injectie verkrijgbaar.

De dosering wordt bepaald door de arts. De gebruikelijke dosis is een enkele injectie van 400 milligram fenylbutazon. In uitzonderlijke gevallen van langdurig gebruik worden regelmatige controles van het bloedbeeld aanbevolen.

Fenylbutazon moet zo kort mogelijk worden gebruikt.

Wat zijn de bijwerkingen van fenylbutazon?

Bijwerkingen komen vaak voor. Ongeveer 20 tot 30 procent van de patiënten ontwikkelt bijwerkingen op het medicijn. Hiertoe behoren stoornissen van de bloedvorming, zoals een tekort aan witte bloedcellen (leukocyten) en een zeer ernstige vermindering van de leukocytensubgroep van granulocyten.

Omdat de toediening van het actieve ingrediënt ook water en keukenzout in het lichaam vasthoudt, treden weefselzwelling (oedeem) en gewichtstoename op. Lever- en nierschade ontstaat ook in geïsoleerde gevallen.

Sommige patiënten hebben ook een allergische reactie op de werkzame stof, die zich bijvoorbeeld kan uiten in huidklachten en astma-aanvallen.

Waar moet bij het gebruik van fenylbutazon rekening mee worden gehouden?

Contra-indicaties

Fenylbutazon mag niet worden gebruikt bij:

  • bekende overgevoeligheid voor de werkzame stof, andere pyrazolonen of voor één van de andere bestanddelen van het geneesmiddel.
  • overgevoeligheid voor NSAID’s (zoals acetylsalicylzuur, ibuprofen en diclofenac)
  • onverklaarde of actieve bloeding
  • twee of meer gastro-intestinale bloedingen in het verleden
  • algemene bloedingsneiging
  • lever- of nierfunctiestoornissen
  • ernstig hartfalen (congestief hartfalen)

Interacties met andere geneesmiddelen

Fenylbutazon en andere medicijnen kunnen een wisselwerking hebben als ze tegelijkertijd worden gebruikt.

Fenylbutazon versterkt ook het bloedsuikerverlagende effect van insuline en orale diabetesmedicatie, evenals het anticoagulerende effect van anticoagulantia.

Bovendien verstoort fenylbutazon de uitscheiding van methotrexaat (een middel dat wordt gebruikt bij kanker en na transplantaties), waardoor toxische hoeveelheden ervan zich in het lichaam kunnen ophopen.

Leeftijdsbeperking

Fenylbutazon mag niet worden gebruikt bij kinderen en adolescenten jonger dan 18 jaar.

Zwangerschap en borstvoeding

Omdat fenylbutazon zo'n breed scala aan bijwerkingen kan hebben en omdat er beter verdragen alternatieven beschikbaar zijn, mag het actieve ingrediënt niet tijdens de zwangerschap worden gebruikt.

De werkzame stof gaat over in de moedermelk en mag volgens de specialistische informatie niet worden gebruikt tijdens de borstvoeding.

Hoe u medicijnen kunt verkrijgen met fenylbutazon

Fenylbutazon is in Duitsland op recept verkrijgbaar. In Oostenrijk en Zwitserland zijn er geen geneesmiddelen voor menselijk gebruik meer geregistreerd met de werkzame stof. Geneesmiddelen voor dieren worden niet beïnvloed.