Wat is de darm?
De darm is het belangrijkste onderdeel van het spijsverteringsstelsel. Het begint bij de pylorus (maagpoort), leidt naar de anus en is verdeeld in de slankere dunne darm en de bredere dikke darm. Beide hebben verschillende secties.
Dunne darm
Het is van boven naar beneden verdeeld in de twaalfvingerige darm, jejunum en ileum. Meer hierover leest u in het artikel over de dunne darm.
Dikke darm
Het is van boven naar beneden verdeeld in de blindedarm (met appendix), colon en rectum (rectum met anus). Lees hierover meer in het artikel over de dikke darm.
Hoe lang is de darm in totaal?
De totale lengte van de darm bedraagt ongeveer acht meter. Vijf tot zes meter hiervan is de dunne darm en de rest is de dikke darm.
Wat is de functie van de darm?
Het meterslange spijsverteringskanaal is niet alleen verantwoordelijk voor de chemische afbraak van voedsel, de opname van voedselbestanddelen in het lichaam (opname) en de uitscheiding van voedselresten via de anus. Het fungeert ook als een barrière tegen ziekteverwekkers en speelt een belangrijke rol bij het reguleren van de waterbalans: de darm kan grote hoeveelheden vocht opnieuw opnemen en ook uitscheiden.
Functie van de dunne darm
Bijkomende klierafscheidingen, die afkomstig zijn uit de darmwand zelf, nemen deel aan de spijsvertering. Nadat het voedsel is afgebroken en verteerd in de mond en maag, worden de voedselbestanddelen door de dunne darm in kleine componenten afgebroken en in het bloed opgenomen:
Koolhydraten worden afgebroken tot eenvoudige suikers (monosachariden), eiwitten worden afgebroken tot de afzonderlijke aminozuren en vetten worden afgebroken tot glycerol en vrije vetzuren. Nadat ze in het bloed zijn opgenomen, worden deze voedingsstoffen eerst via de poortader naar de lever getransporteerd. Dit is het centrale stofwisselingsorgaan.
Ook andere stoffen worden op deze manier in het lichaam opgenomen, zoals vitamines en mineralen.
Functie van de dikke darm
Voedingsbestanddelen die het lichaam niet nodig heeft of niet kan gebruiken, komen in de dikke darm terecht. De spierwand duwt deze pulp met golfachtige (peristaltische) bewegingen door de afzonderlijke secties naar de uitgang (anus). Onderweg wordt de ontlasting (ontlasting) dikker door uitdroging. Slijm dat door de darmwand wordt afgescheiden, maakt het glad.
Het werk van de darmbacteriën produceert ook gassen en stoffen die de verdikte voedselpulp zijn kleur en geur geven. Deze ontlasting, die niet meer bruikbaar is, wordt uiteindelijk via de anus afgevoerd.
Afhankelijk van het soort voedsel dat wordt geconsumeerd, duurt het 33 tot 43 uur tussen inname en ontlasting.
Waar bevindt de darm zich?
Het vult bijna de gehele buikholte onder de maag. De twaalfvingerige darm bevindt zich in de bovenbuik direct onder de maag, het jejunum sluit linksboven aan en het ileum rechtsonder. De talrijke lussen van jejunum en ileum worden gezamenlijk het ingewikkelde twaalfvingerige darm genoemd. Het wordt als het ware omlijst door de dikke darm. Deze opent zich dan aan de onderkant naar buiten met de endeldarm en de anus.
Welke problemen kunnen de darmen veroorzaken?
Bij een zweer in de twaalfvingerige darm is een min of meer groot deel van het slijmvlies in de twaalfvingerige darm beschadigd. Daarnaast komt vaak een maagzweer (ulcus ventriculi) voor. Mannen worden vaker getroffen dan vrouwen. In de meeste gevallen is de oorzaak van de maagzweer een infectie met de “maagkiem” Helicobacter pylori.
Het prikkelbaredarmsyndroom (prikkelbare dikke darm) uit zich in chronische klachten zoals diarree en/of constipatie, winderigheid en buikpijn. Een organische oorzaak kan niet worden vastgesteld. De ziekte treft vooral vrouwen.
De ziekte van Crohn en colitis ulcerosa zijn chronische inflammatoire darmziekten (IBD). De ziekte van Crohn kan het gehele spijsverteringskanaal aantasten (van de mondholte tot de anus). Het ontstekingsproces bij colitis ulcerosa begint meestal in het rectum en verspreidt zich naar de dikke darm.
Bij mensen die last hebben van aambeien is een vaatkussentje in het anale kanaal abnormaal verwijd. Mogelijke symptomen zijn felrode bloedsporen op de ontlasting of toiletpapier, drukpijn, een brandend gevoel of jeuk in de anus. In vergevorderde stadia kan de ontlasting niet meer worden tegengehouden. Risicofactoren voor aambeien zijn onder meer herhaaldelijk krachtig persen tijdens de stoelgang, een vezelarm dieet, zwangerschap en zwak bindweefsel.
Diverticula zijn naar buiten gerichte uitsteeksels van de darmwand. Als zich meerdere divertikels naast elkaar vormen, noemen artsen dit diverticulose. De uitsteeksels kunnen ontstoken raken (diverticulitis). Soms barsten ze ook, waardoor de ontsteking zich kan uitbreiden naar het buikvlies. Diverticulitis wordt behandeld met antibiotica. Soms moeten de ontstoken divertikels ook operatief worden verwijderd.
