Wat zijn de effecten van vrouwenmantel?
Vrouwenmantel (Alchemilla vulgaris sl) bevat tannines (waaronder ellagitannines), secundaire plantaardige stoffen zoals flavonoïden en bitterstoffen. Net als andere tanninehoudende planten uit de rozenfamilie heeft de medicinale plant samentrekkende effecten op de huid en slijmvliezen bij milde diarree en andere maag-darmklachten. Bovendien zijn voor de vrouwenmantel ontstekingsremmende en milde krampstillende effecten beschreven.
Daarom is het gebruik van de medicinale plant op basis van jarenlange ervaring medisch erkend voor de volgende klachten:
- niet-specifieke diarree
- gastro-intestinale klachten
- menstruatie pijn
Andere toepassingen
Wat doet vrouwenmantelthee nog meer? In de volksgeneeskunde wordt vrouwenmantel bijvoorbeeld gebruikt om hoest, wonden en ontstekingen van de slijmvliezen in mond en keel te behandelen (uitwendig als gorgelmiddel).
Soms kom je andere toepassingen tegen voor vrouwenmantelthee: vruchtbaarheidsbehandelingen en een onregelmatige menstruatiecyclus. Achtergrond is: Vrouwenmantel bevat fytohormonen die lijken op het geslachtshormoon progesteron. De plantenhormonen moeten zorgen voor een regelmatige cyclus en ovulatie. Er wordt ook gezegd dat het helpt bij het premenstrueel syndroom (PMS). Niets van dit alles is echter wetenschappelijk bewezen.
Sommige vrouwen drinken ook vrouwenmantelthee als ze een infectie met het humaan papillomavirus (HPV) of een laag uitstrijkje hebben. De Pap-test is een screeningstest voor baarmoederhalskanker. Ook hier is echter geen werkzaamheid bewezen.
Ook in de homeopathie wordt vrouwenmantel gebruikt: Alchemilla vulgaris zou kunnen helpen bij buikklachten.
Hoe wordt de vrouwenmantel gebruikt?
Er zijn verschillende manieren om vrouwenmantel te gebruiken.
Vrouwenmantel als huismiddeltje
Voor medicinaal gebruik wordt meestal de vrouwenmantel gekweekt. Er wordt gebruik gemaakt van de bovengrondse delen van de plant (bladeren, bloemen en stengels), het zogenaamde vrouwenmantelkruid (Alchemillae herba), verzameld en gedroogd tijdens de bloei. Er kan thee van worden bereid:
Giet 150 milliliter kokend water over één tot twee gram fijngehakt vrouwenmantelkruid en zeef na ongeveer tien minuten. Je kunt meerdere keren per dag tussen de maaltijden door een kopje vrouwenmantelthee drinken, waarbij de gemiddelde dagelijkse dosis vijf tot tien gram van het medicijn bedraagt.
Hoe lang kun je vrouwenmantelthee drinken? Overschrijd de periode van drie tot vier maanden niet, anders kan er door bijvoorbeeld de tannines en bitterstoffen leverschade ontstaan.
Je kunt ook een koudwaterextract maken: doe hiervoor drie theelepels vrouwenmantelkruid in een kopje koud water, laat alles vijf uur staan en zeef het dan. Traditioneel wordt een dergelijk extract uitwendig gebruikt bij bijvoorbeeld huidproblemen.
Huismiddeltjes op basis van geneeskrachtige planten hebben hun grenzen. Als uw klachten ondanks de behandeling langdurig aanhouden, niet verbeteren of zelfs verergeren, dient u altijd een arts te raadplegen.
Kant-en-klare preparaten met vrouwenmantel
Er zijn ook kant-en-klare preparaten met vrouwenmantel verkrijgbaar. Deze omvatten capsules, druppels of tincturen. Er zijn ook homeopathische bolletjes met Alchemilla vulgaris verkrijgbaar.
Ze worden gebruikt volgens de bijsluiter of de aanbevelingen van uw arts of apotheker.
Welke bijwerkingen kan vrouwenmantel veroorzaken?
Er zijn geen bijwerkingen bekend die verband houden met het gebruik van vrouwenmantel. Er zijn slechts enkele gevallen beschreven van leverschade veroorzaakt door de tannine-tanninestoffen in de damesmantel. Vrouwenmantel is in principe niet giftig.
Waar u op moet letten bij het gebruik van vrouwenmantel
- Langdurige en/of ernstige diarree kan gevaarlijk zijn en moet altijd door een arts worden onderzocht. Dit geldt vooral voor baby's, kinderen onder de twaalf en senioren.
- Tijdens zwangerschap en borstvoeding mag vrouwenmantel niet worden gebruikt vanwege onvoldoende bewijs van werkzaamheid en veiligheid.
Hoe vrouwenmantel en haar producten te verkrijgen
Vrouwenmantelthee en kant-en-klare preparaten zijn verkrijgbaar in apotheken en goed gevulde drogisterijen. Raadpleeg bij gebruik de betreffende bijsluiter en vraag uw arts of apotheker om advies.
Wat is vrouwenmantel?
Het soortencomplex Alchemilla vulgaris L. sl (gewone vrouwenmantel) omvat verschillende kleine soorten die moeilijk van elkaar te onderscheiden zijn en behoort tot de rozenfamilie (Rosaceae). De gewone vrouwenmantel komt oorspronkelijk voor op het hele noordelijk halfrond.
De meerjarige kruidachtige plant vormt scheuten van 30 tot 50 centimeter hoog. Kenmerkend zijn de basale bladeren met hun ronde niervormige, licht gevouwen blad, verdeeld in zeven tot negen lobben, getand aan de rand. De vorm van deze bladeren doet denken aan de mantel van Maria, de Moeder van God, op heiligenbeelden – vandaar de Duitse naam Frauenmantel. De zeer kleine groengele bloemen staan in veelbloemige bloeiwijzen.
