Kort overzicht
- Behandeling: Een gescheurde bicepspees (bicepspeesruptuur) wordt conservatief (zonder operatie) of operatief behandeld, afhankelijk van het type en de ernst van het letsel.
- Symptomen: Het eerste teken van een bicepspeesruptuur is krachtverlies bij het buigen van de arm. Andere symptomen zijn pijn, zwelling, blauwe plekken en vervorming van de spier (“Popeye-arm”).
- Beschrijving: Breuk van een of meer bicepspezen
- Oorzaken: Peesrupturen worden meestal veroorzaakt door overbelasting, bijvoorbeeld tijdens het sporten of bij een ongeval.
- Diagnose: Overleg met een arts, lichamelijk onderzoek (visuele diagnose, palpatie, röntgenfoto, echografie, MRI)
- Prognose: Er blijft vaak een zekere mate van krachtbeperking in de arm bestaan, maar de getroffenen worden doorgaans niet ernstig beperkt in hun dagelijkse bewegingen.
- Preventie: Warm uw spieren en gewrichten op vóór het sporten, vermijd schokkerige bewegingen en langdurige belasting van de armen, rook niet, laat verwondingen aan de bicepspezen genezen.
Hoe behandel je een bicepspeesruptuur?
Behandeling zonder operatie
De arts bepaalt samen met de patiënt de behandeling van een gescheurde bicepspees. Welke therapie wordt gebruikt, hangt af van de betreffende symptomen. Veel patiënten voelen zich in het dagelijks leven weinig beperkt, omdat de kracht in de arm meestal slechts in geringe mate beperkt is. Bij een ruptuur van de lange en korte bicepspees is een operatie in de meeste gevallen dus niet nodig.
In plaats daarvan behandelt de arts het met conservatieve maatregelen. Allereerst moet de aangedane arm enkele dagen geïmmobiliseerd worden met een schouder-armverband totdat de pijn afneemt. In de meeste gevallen zal de arts ook fysiotherapie voorschrijven waarbij de getroffen persoon verschillende bewegingsoefeningen leert om de arm te versterken en de mobiliteit ervan te behouden.
De arts schrijft pijnstillende, decongestivum- en ontstekingsremmende medicijnen voor, zoals de actieve ingrediënten ibuprofen of diclofenac, om de pijn te verlichten. Deze worden in de vorm van tabletten of capsules ingenomen of meerdere keren per dag als zalf of gel op de pijnlijke plek aangebracht.
In zeldzame gevallen zal de arts een operatie uitvoeren aan een ruptuur van de lange bicepspees, omdat sommige patiënten de resterende spieruitstulping (spieruitstulping op de onderarm, in de volksmond ook wel de “Popeye-arm” genoemd) cosmetisch onaangenaam vinden.
Chirurgie
Een gescheurde distale bicepspees wordt meestal operatief behandeld. Er zijn verschillende chirurgische ingrepen om de gescheurde pees weer aan het bot te bevestigen (reinsertie). Deze omvatten het hechten, bevestigen of verankeren aan het bot of het om het bot lussen.
Om permanent verlies van kracht en functie in de arm te voorkomen, moet zo snel mogelijk een operatie worden uitgevoerd.
Chirurgie voor ruptuur van de lange (en korte) bicepspees
Bij een ruptuur van de lange (en zeldzamer de korte) pees in het schoudergebied en vooral als er sprake is van ander letsel (bijvoorbeeld een scheur in de rotator cuff), voert de arts doorgaans een artroscopie uit.
Hiervoor brengt hij een endoscoop (bestaande uit een flexibele rubberen buis of een metalen buis met een lichtbron, lenzen en een camera) in de gewrichtsholte en verwijdert eerst de eventuele resterende peesresten uit het gewricht. Vervolgens bevestigt hij de afgescheurde pees onder het schoudergewricht aan het opperarmbeen (bijvoorbeeld met behulp van een boor en titanium ankersystemen) of hecht hij deze aan de korte bicepspees.
Als de distale (onderste) bicepspees, die dichtbij de elleboog ligt, gescheurd is, is een operatie meestal noodzakelijk. De chirurg bevestigt de pees aan de radius (radius), die samen met de ellepijp (ellepijp) de bovenarm met de onderarm verbindt, bijvoorbeeld door deze aan het bot te hechten of te verankeren.
Als de bicepspees ernstig beschadigd is en het niet meer mogelijk is deze aan elkaar te hechten, kan de arts deze vervangen door een pees van een andere spier (peestransplantatie).
Vervolgbehandeling
Na de operatie wordt de arm geïmmobiliseerd met behulp van een spalk of een functionele brace. Patiënten kunnen hun arm echter meestal na een korte periode van immobilisatie weer bewegen.
Als vervolgbehandeling wordt gebruik gemaakt van fysiotherapie en bewegingsoefeningen, die de patiënt dagelijks uitvoert. Deze bevorderen het genezingsproces, houden het arm- of schoudergewricht beweeglijk en versterken de spieren.
De belasting wordt geleidelijk verhoogd. Zwaardere belasting is doorgaans na ongeveer twaalf weken weer mogelijk. De bicepspees heeft deze tijd nodig om goed in te groeien en weer het volle gewicht te kunnen dragen.
Afspraken voor controles na de operatie zijn belangrijk om de voortgang van de genezing te monitoren.
Oefeningen
Na de operatie en immobilisatie van de arm wordt aanbevolen om uw biceps en andere armspieren te strekken en te versterken. De volgende oefeningen zullen je helpen het genezingsproces te ondersteunen:
Biceps strekken: Om uw biceps te strekken, brengt u uw armen gestrekt achter uw rug terwijl u staat. Houd de handpalmen op elkaar. Beweeg nu uw armen naar achteren en naar boven totdat u rek voelt. Houd deze positie tien seconden vast en herhaal de oefening ongeveer drie keer.
Versterk uw biceps: Om de bicepsspieren te versterken, strekt u uw armen zijwaarts uit. Hef nu uw armen gestrekt boven uw hoofd en laat ze weer zakken tot schouderhoogte. Herhaal de oefening ca. 20 keer. Om de belasting te vergroten, voert u de oefening later uit met gewichten in uw handen.
Flexibiliteit oefenen: Om de flexibiliteit van uw gewrichten te trainen, draait u elke arm afwisselend tien keer naar voren en vervolgens tien keer naar achteren. Om de onderste bicepspees te trainen, strek je je armen op schouderhoogte naar de zijkant. Buig en strek nu uw onderarm afwisselend, met de handpalmen naar boven gericht. Herhaal de oefening 20 keer.
Hoe herken je een bicepspeesscheur?
Symptomen van een ruptuur van de lange (en korte) bicepspees
Pijn is niet het belangrijkste symptoom van een ruptuur van de lange (en korte) bicepspees. In veel gevallen is er alleen sprake van een doffe, pijnlijke pijn. Wat echter opvalt is het (meestal slechts geringe) krachtverlies bij het buigen van de arm. Pijn in de schouder, die zonder behandeling vaak enkele maanden aanhoudt, is ook mogelijk. In sommige gevallen ontstaat er een blauwe plek (hematoom) en zwelling van de bovenarm.
Bovendien verschuift de bicepsspier vaak naar beneden en vormt een herkenbare bal wanneer de lange pees scheurt. De resulterende spieruitstulping op de onderarm (ook bekend als Popeye-syndroom of Popeye-arm) is vaak niet pijnlijk, maar vaak cosmetisch onaangenaam voor de getroffenen.
Als de bicepspees alleen gescheurd is, ontstaat er soms pijn bij het draaien van de bovenarm en bij het strekken van de armen boven het hoofd.
Symptomen van een ruptuur van de distale bicepspees
Als de distale bicepspees gescheurd is, is er sprake van een acute stekende pijn die vaak gepaard gaat met een zweepslagend geluid. Dit wordt meestal gevolgd door pijn tijdens bepaalde bewegingen van de onderarm, zoals schroef- en tilbewegingen. Deze pijn verdwijnt vaak niet, zelfs niet als de getroffen persoon de arm laat rusten.
Als de distale bicepspees scheurt, steekt de bicepsspier ook naar boven uit en niet naar beneden zoals bij een ruptuur van de lange bicepspees.
Wat is een bicepspeesruptuur?
Een bicepspeesruptuur (ook wel bicepspeesscheur genoemd) is een scheur in een of meer pezen van de bicepsspier (medisch: biceps brachii-spier, in de volksmond bekend als ‘biceps’). Vooral tijdens het sporten (bijvoorbeeld gewichtheffen) wordt de bicepsspier meestal aan hoge belastingen blootgesteld. Overbelasting kan dus leiden tot een gescheurde pees. De lange bicepspees is bijzonder gevoelig, terwijl de korte of distale (bij de elleboog) pees minder vaak voorkomt.
Anatomie van de biceps
De biceps brachii-spier (Latijn voor ‘tweekoppige armbuigspier’) is een van de bovenarmspieren. Het bevindt zich aan de voorkant van de bovenarm, tussen het schoudergewricht en de radius. Samen met de brachialis-spier is hij verantwoordelijk voor het buigen van de onderarm bij het ellebooggewricht.
Hoe ontstaat een bicepspeesscheur?
Oorzaken van een ruptuur van de lange en korte bicepspees
Tranen van de lange bicepspees worden meestal veroorzaakt door lichte verwondingen aan de pees (klein trauma) die optreden als gevolg van langdurige belasting tijdens sport of lichamelijk werk. Een ruptuur van de lange bicepspees ontstaat meestal als de pees al beschadigd is. In dit geval kunnen zelfs alledaagse bewegingen een traan veroorzaken.
Er wordt een hoge mechanische belasting uitgeoefend op de bicepsspier, vooral tijdens het sporten. Een ruptuur van de lange bicepspees komt daarom vaak niet alleen voor, maar in combinatie met een blessure aan andere zachte weefsels van de schouder (bijvoorbeeld de rotator cuff).
Oorzaken van een scheur in de distale bicepspees
Een scheur in de distale (onderste) bicepspees wordt vaak veroorzaakt door schokkerige bewegingen zonder veel kracht. Het scheurt meestal acuut na directe schade. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer de getroffen persoon een zwaar voorwerp optilt of vangt (zoals bij gewichtheffen of handbal).
Overbelasting of overstrekking van de bicepspees tijdens sporten zoals boulderen (klimmen op spronghoogte) zorgt in sommige gevallen ook voor een scheuring van de bicepspees. Ook vallen of een directe klap (bijvoorbeeld bij een ongeval) leiden vaak tot een scheuring van de distale bicepspees.
Wie wordt in het bijzonder getroffen?
Breuken in de bicepspees worden ook bevorderd door doping (het gebruik van anabole steroïden) of cortisone-injecties in de spier. Rokers hebben ook een verhoogd risico op bicepspeesrupturen.
Hoe stelt de dokter de diagnose?
Bij vermoeden van een ruptuur van de bicepspees verwijst de huisarts de patiënt doorgaans door naar een orthopedisch specialist.
De arts voert eerst een uitgebreid consult (medische geschiedenis) uit over de symptomen en de mogelijke oorzaak van het letsel. Dit geeft de arts een eerste indicatie of er sprake is van een bicepspeesruptuur.
Hierna volgt een lichamelijk onderzoek. Hij zal het getroffen gebied onderzoeken en palperen. In de meeste gevallen zal de orthopeed snel herkennen dat de pees is gescheurd door de typische vervorming van de bicepsspier (bijvoorbeeld de zogenaamde “popeye-arm”) (visuele diagnose).
Om een scheurtje in de distale bicepspees uit te sluiten, voert de arts de zogenaamde haaktest uit. Om dit te doen, drukt de patiënt met de gebogen onderarm tegen de hand van de arts. Vervolgens voelt de arts met de wijsvinger in de gebogen arm of de aangespannen pees ter hoogte van de elleboog voelbaar is.
Als u na een blessure aanhoudende pijn in uw bovenarm of elleboog heeft en pijn die uitstraalt naar uw schouder, raadpleeg dan zo snel mogelijk een arts.
Wat is de prognose?
Met of zonder operatie: na een ruptuur van de bicepspees kan er sprake zijn van krachtvermindering bij het buigen en naar buiten draaien van de onderarm. Vroegtijdige medische behandeling is daarom erg belangrijk. In de meeste gevallen hoeven de getroffenen na een succesvolle behandeling echter geen ernstige bewegingsbeperkingen in het dagelijks leven te verwachten.
Zelfs met de modernste chirurgische ingrepen is het voor patiënten niet altijd mogelijk om de volledige kracht in hun arm terug te krijgen voor sport of werk. In de meeste gevallen zijn de bicepspezen en de spieren echter in staat om de eisen van het dagelijks leven te weerstaan.
Ook complicaties na de operatie zoals bloedingen, infecties, wondgenezingsstoornissen, trombose, vaat- of zenuwbeschadigingen komen zelden voor.
Hoe kan een bicepspeesruptuur worden voorkomen?
Om schade aan de bicepspezen te voorkomen, is het raadzaam om op een aantal zaken te letten:
- Warm uw spieren en gewrichten op met geschikte oefeningen vóór het sporten en lichamelijk werk.
- Beweeg uw armen niet schokkerig en oefen geen langdurige spanning uit op uw armspieren en gewrichten.
- Laat ontstekingen en verwondingen aan de bicepspees genezen. Vraag uw arts wanneer u uw arm weer kunt belasten en vraag een fysiotherapeut om u geschikte oefeningen te laten zien.
- Niet roken.
