Hiatale hernia: symptomen, therapie

Kort overzicht

• Symptomen: Symptomen zijn afhankelijk van het specifieke type hiatale hernia en komen niet in alle gevallen voor.
• Behandeling: Axiale hernia's vereisen meestal geen operatie. Voor de andere hiatale hernia's moet echter altijd een operatie worden overwogen.
• Oorzaken en risicofactoren: een hernia diafragmatica is aangeboren of ontstaat tijdens het leven. Risicofactoren voor een verworven hernia diafragmatica zijn onder meer obesitas en leeftijd.
• Verloop van de ziekte en prognose: De prognose hangt af van het specifieke type hernia diafragmatica en de mogelijke complicaties. In de meeste gevallen gaat het om een ​​glijdende hernia en is de prognose goed.
• Preventie: Om het risico op een hernia middenrif te verminderen, is het onder meer raadzaam om overgewicht te verminderen en lichamelijke inactiviteit te vermijden.

Wat is een hernia diafragmatica?

Het koepelvormige middenrif bestaat uit spier- en peesweefsel. Het scheidt de borstholte van de buikholte. Het wordt ook beschouwd als de belangrijkste ademhalingsspier.

Het diafragma heeft drie grote openingen:

Voor de wervelkolom bevindt zich de zogenaamde aorta-spleet, waardoor de hoofdslagader (aorta) en een groot lymfevatenvat passeren.

De slokdarm passeert de slokdarmhiaat, het derde grote gat, en mondt uit in de maag, net onder het middenrif. De slokdarmopening vormt een directe verbinding tussen de borst en de buik. Omdat het spierweefsel op dit punt relatief los is, komt hier vooral een hiatale hernia voor.

Hiatale hernia's worden onderverdeeld volgens de oorsprong en locatie van de delen die in de borstholte terechtkomen.

Herniatype I	Axiale hiatale hernia
Herniatype II	Para-oesofageale hiatale hernia Een deel van de maag van verschillende grootte passeert naast de slokdarm de borstholte. De ingang van de maag blijft echter onder het middenrif – in tegenstelling tot de hernia type I.
Type III-hernia
Hernia type IV	Dit is een zeer grote hernia van het middenrif waarbij ook andere buikorganen, zoals de milt of de dikke darm, in de borstholte terechtkomen.

Extrahiatale hernia diafragmatica

De algemene term hernia diafragmatica verwijst meestal naar de verplaatsing van organen door de slokdarmspleet (hiatus oesophageus), daarom ook wel hiatale hernia genoemd.

Er is bijvoorbeeld een gat (Morgagni) op ​​de kruising met het borstbeen waardoor darmlussen bij voorkeur worden verplaatst (Morgagni-hernia, parasternale hernia). En een driehoekige opening in het achterste deel van het spiermembraan (Bochdalek-opening) kan ook een hernia veroorzaken.

Frequentie

Als de hernia ontstaat door een onontwikkeld middenrif, is er sprake van een aangeboren vorm. Artsen constateren bij ongeveer 2.8 op de 10,000 geboorten een middenrifafwijking. Dit ontwikkelt zich in de achtste tot tiende week van de zwangerschap. Hoe deze ontwikkelingsstoornis precies ontstaat, is nog niet definitief opgehelderd.

Hoe herken je een hernia diafragmatica?

Of u klachten heeft van een hernia middenrif hangt meestal af van het type en de omvang van de hernia in kwestie.

Bij type I hernia diafragmatica zijn er meestal geen symptomen. Patiënten melden vaak brandend maagzuur en pijn achter het borstbeen of in de bovenbuik. Mensen met een hernia diafragmatica kunnen ook last krijgen van een chronische hoest.

Dit zijn echter niet zozeer symptomen van een middenrifhernia; de symptomen zijn eerder te wijten aan gelijktijdige refluxziekte.

Bovendien opent de slokdarm zich zeer steil in de maag. Deze omstandigheid maakt reflux nog moeilijker.

Het gezonde middenrif ondersteunt dit proces, waardoor een hernia van het middenrif de kans op reflux vergroot. Uiteindelijk wordt het bovenste uiteinde van de hernia diafragmatica smaller en ontstaat er een zogenaamde Schatzki-ring.

Als gevolg hiervan krijgen patiënten last van dysfagie of het steakhouse-syndroom: een stuk vlees blijft steken en blokkeert de slokdarm.

Symptomen van para-oesofageale hiatale hernia

Aan het begin van een hiatale hernia type II zijn er meestal geen symptomen. Naarmate de aandoening vordert, vinden patiënten het moeilijk om te slikken.

Bij sommige patiënten stroomt de maaginhoud terug in de slokdarm. Vooral na het eten ervaren patiënten vaak een verhoogd drukgevoel in het hartgebied en problemen met de bloedsomloop.

Net als bij een axiale hernia diafragmatica kan het weefsel van de maagwand beschadigd raken. Onder bepaalde omstandigheden bloeden de resulterende defecten onopgemerkt.

Ongeveer een derde van alle type II hernia’s wordt daarom voor het eerst opgemerkt als gevolg van chronische bloedarmoede. De resterende tweederde wordt bij toeval door artsen gevonden of wordt duidelijk door slikproblemen. Als een hiatale hernia ernstige symptomen veroorzaakt, is de herniazak meestal erg groot. In extreme gevallen wordt de hele maag in de borstholte verplaatst.

Symptomen bij andere diafragmatische hernia's

De symptomen bij extrahiatale hernia diafragmatica zijn vergelijkbaar. Sommige patiënten hebben helemaal geen symptomen, bij anderen zijn deze diafragmatische hernia’s ingewikkelder.

Dit komt omdat, net als bij een hiatale hernia, de inhoud van de herniazak (darmlussen of andere buikorganen) hier kan afsterven en er gifstoffen vrijkomen die levensbedreigend zijn voor het lichaam.

Hoe kan een hernia diafragmatica worden behandeld?

Het doel van elke behandeling van een hernia diafragmatica is het verlichten van de symptomen en het voorkomen van complicaties. Een hernia diafragmatica die geen symptomen veroorzaakt, hoeft dus niet noodzakelijkerwijs te worden behandeld.

Als de behandeling van de axiale hiatale hernia met medicijnen niet tot het gewenste succes leidt of als de refluxziekte al chronisch is, is soms een operatie noodzakelijk. Hetzelfde geldt voor alle andere diafragmatische hernia's: deze worden meestal operatief behandeld om complicaties of late effecten te voorkomen.

Diafragmatische hernia-operatie

Het doel van de operatie is om de organen terug te brengen naar hun oorspronkelijke positie in de buikholte en ze daar te fixeren.

Daarbij wordt de hernia diafragmatica die in de borstholte is terechtgekomen, op de juiste manier in de buikholte geherpositioneerd. Vervolgens wordt de herniaopening verkleind en gestabiliseerd (hiatoplastiek). Bovendien wordt de maagfundus, dwz de koepelvormige bovenste uitstulping van de maag, aan de linkeronderzijde van het middenrif gehecht.

Als het doel van de hiatale herniaoperatie alleen het corrigeren van de refluxziekte is, wordt volgens Nissen de zogenaamde fundoplicatio uitgevoerd. De chirurg wikkelt de maagfundus rond de slokdarm en hecht de resulterende huls. Hierdoor neemt de druk op de onderste slokdarmsfincter bij de monding van de maag toe en stroomt het maagsap nauwelijks naar boven.

Kunststof mazen

Hoe ontstaat een hernia diafragmatica?

Een hernia diafragmatica is onderverdeeld in aangeboren en verworven vormen. Dit laatste heeft verschillende oorzaken en dimensies. Een congenitale hernia diafragmatica ontstaat daarentegen meestal als gevolg van een slechte ontwikkeling van het middenrif.

Ontwikkelingsstoornissen tijdens de embryonale periode

In de tweede fase groeien de spiervezels in. Als er in deze periode (vierde tot twaalfde week van de zwangerschap) een verstoring optreedt, ontstaat er een defect in het middenrif.

Deze gaten kunnen ervoor zorgen dat de buikdelen naar de thorax verschuiven. Omdat orgaanomhulsels, zoals het peritoneum, in het begin nog niet zijn gevormd, liggen de organen bloot in de borstholte.

Risicofactor lichaamspositie

Axiale hernia diafragmatica wordt ook wel een glijdende hernia genoemd. De hernia-buikinhoud glijdt terug en komt opnieuw in de borstholte terecht. Het glijdt dus heen en weer tussen de borstholte en de buikholte.

De maagsecties verschuiven vooral wanneer de patiënt ligt of wanneer het bovenlichaam lager is dan de onderbuik. Als de getroffen persoon rechtop staat, keren de verplaatste delen onder invloed van de zwaartekracht terug naar de buikholte.

Risicofactor dringt zich op

Het risico neemt dus ook toe bij geforceerde snelle uitademing, het op elkaar klemmen van de buik en tijdens de stoelgang.

Risicofactoren ernstige obesitas en zwangerschap

Net als bij persen verhogen obesitas en zwangerschap het risico op een hernia diafragmatica. Een overmatige hoeveelheid vetweefsel in de buik (peritoneaal vet) verhoogt de druk op de organen, vooral tijdens het liggen.

Risicofactor leeftijd

Leeftijd speelt blijkbaar een rol bij het ontstaan ​​van een hernia diafragmatica. Gleithernia's kunnen bijvoorbeeld worden gedetecteerd bij 50 procent van de mensen ouder dan 50 jaar.

Deskundigen zijn van mening dat het bindweefsel van het middenrif verzwakt en de slokdarmspleet groter wordt (uitstulpingen). Bovendien worden de ligamenten tussen de maag en het middenrif losser op de plaats waar de slokdarm met de maag samenkomt.

Diagnose en onderzoek

Veel hiatale hernia's worden bij toeval ontdekt wanneer de arts een röntgenfoto of een controlegastroscopie uitvoert. Meestal gebeurt dit door een specialist in de gastro-enterologie op het gebied van de interne geneeskunde, en soms door een longarts (longarts).

Sommige patiënten hebben last van brandend maagzuur met een hernia diafragmatica en raadplegen met dergelijke klachten hun huisarts.

Medische geschiedenis (anamnese) en lichamelijk onderzoek

In deze reeds bekende context zijn eerdere hernia's van het middenrif van de patiënt bijzonder belangrijk. Omdat traumatische gebeurtenissen zoals een operatie of een ongeval ook het middenrif kunnen beschadigen, speelt dergelijke informatie een doorslaggevende rol bij de diagnose.

De arts zal daarom ook ingaan op de voorgeschiedenis. Als darmlussen tijdens de hernia diafragmatica worden verplaatst, kan de arts met een stethoscoop darmgeluiden boven de borst horen.

Verdere onderzoeken

Voor de exacte classificatie en planning van een middenrifbreukbehandeling voert de arts nader onderzoek uit.

Methode	Uitleg
Röntgenstraal
Borstzwaluw, contrastmiddel	Bij dit onderzoek slikt de patiënt een contrastmiddelpap door. Vervolgens maakt de arts een röntgenfoto. De brij, die grotendeels ondoordringbaar is voor röntgenfoto's, is duidelijk zichtbaar en vertoont mogelijke vernauwingen waar hij niet doorheen gaat. Als alternatief kan het verschijnen boven het middenrif in de borstholte in het gebied van de hernia diafragmatica.
gastroscopie (slokdarm-gastro-duodenoscopie, ÖGD)
Meting van de druk van de voedingssonde	De zogenaamde slokdarmmanometrie bepaalt de druk in de slokdarm en geeft zo informatie over mogelijke bewegingsstoornissen veroorzaakt door een hernia diafragmatica.
Magnetische resonantie beeldvorming (MRI) en computertomografie (CT).
Echografie (van de foetus)	Bij een aangeboren hernia diafragmatica zal een fijne echografie van het ongeboren kind relatief vroeg uitwijzen of een operatie noodzakelijk is. De arts meet de verhouding tussen het longoppervlak en de hoofdomtrek om de omvang van de hernia diafragmatica te schatten.

Verloop van de ziekte en prognose

Ongeveer 80 tot 90 procent van de gleithernieën blijft symptoomvrij en vereist geen therapie. Als toch een operatie nodig is, is ongeveer 90 procent van de patiënten met een hernia diafragmatica daarna klachtenvrij.

Complicaties

Het beloop van een hernia diafragmatica is minder gunstig als er complicaties optreden. Als de maag of de inhoud van de herniazak bijvoorbeeld verdraait, wordt de bloedtoevoer afgesloten. Als gevolg hiervan raakt het weefsel ontstoken en sterft het af. De gifstoffen die daarbij vrijkomen, worden door het hele lichaam verspreid en veroorzaken ernstige schade (sepsis).

In deze gevallen wordt de operatie snel uitgevoerd en wordt de getroffen persoon verzorgd op een intensive care-afdeling. Bovendien veroorzaakt bloeding door weefselschade chronische bloedarmoede.

Omdat de meeste hernia's echter onschuldige en symptoomvrije hernia's zijn, verloopt een hernia diafragmatica meestal zonder complicaties met een goede prognose.

het voorkomen

Het is ook raadzaam om vlak voor het slapengaan niets te eten. Vooral bij een bekende schuifhernia voorkomt een iets verhoogd bovenlichaam 's nachts dat de buikorganen weer in de borstholte omhoog glijden. Patiënten ervaren daardoor ook minder brandend maagzuur, waardoor het risico op refluxziekte en de gevolgen ervan wordt verminderd.