Wat zijn pancreasenzymen?
De alvleesklier bestaat uit verschillende cellen, zoals de zogenaamde eilandcellen: ze produceren verschillende hormonen zoals insuline, glucagon en somatostatine en geven deze naar behoefte af aan het bloed. Artsen noemen dit de endocriene functie van de alvleesklier.
De eilandcellen vormen echter slechts ongeveer één tot twee procent van het totale gewicht van de pancreas. De overige cellen produceren één tot twee liter spijsverteringssap per dag. Dit sap bevat verschillende enzymen. Ze komen vrij in de darm en helpen het ingenomen voedsel te verteren. Artsen noemen deze exocriene pancreasfunctie. Het sap bevat onder meer de volgende pancreasenzymen:
- Enzymen die koolhydraten afbreken (alfa-amylase, glucosidasen)
- Enzymen die vet afbreken (lipase, fosfolipase A en B, cholesterolesterase)
- Enzymen die nucleïnezuren afbreken (deoxyribo- en ribonucleasen)
- Enzymen die eiwitten afbreken (trypsine, chymotrypsine, elastase, collagenase, kallikreïne, carboxypeptidase)
Wanneer zijn de enzymniveaus verhoogd?
De pancreasenzymen kunnen worden gedetecteerd in het bloed of in de ontlasting, en sommige ook in de urine.
Als de enzymen in het bloed, de ontlasting en/of urine verhoogd zijn, kan dit duiden op schade aan de pancreascellen. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij acute of chronische ontsteking van de alvleesklier (pancreatitis). Pancreatitis kan worden veroorzaakt door ziekten van de galwegen, overmatig alcoholgebruik en, minder vaak, door infecties, operaties of medicijnen. De belangrijkste pancreasenzymen die de arts zal hebben bepaald als pancreatitis wordt vermoed, zijn amylase en lipase.
Wanneer zijn de enzymniveaus te laag?
In het geval van chronische pancreatitis of pancreaskanker kan het zijn dat de klier niet langer voldoende spijsverteringsenzymen produceert (exocriene pancreasinsufficiëntie). Als dit wordt vermoed, wordt meestal de hoeveelheid elastase in de ontlasting gemeten en wordt er een speciale test uitgevoerd (secretine-pancreozymin-test).
