Kort overzicht
- Oorzaken: Denkstoornis, meestal als gevolg van een mentale of neurologische ziekte, bijv. depressie, obsessief-compulsieve stoornis, dementie en andere
- Wanneer moet u een arts raadplegen? Als de denkstoornis wordt opgemerkt door de getroffen persoon zelf of door buitenstaanders
- Diagnose: medische geschiedenis (anamnese), psychologische tests en vragenlijsten
- Behandeling: Behandeling van de oorzaak, medicatie geschikt voor de ziekte of aandoening en psychotherapiemethoden
- Preventie: Vroegtijdige diagnose en therapie om het risico op progressie van de psychische aandoening te verminderen
Wat is volharding?
Bij volharding blijft de getroffen persoon vasthouden aan gedachten, zinsneden, vragen en woorden die eerder werden gebruikt maar in een nieuwe context betekenisloos zijn.
Hun gedachten cirkelen op een monotone, eentonige manier rond een en dezelfde gedachte-inhoud. De patiënt herhaalt het stereotiep omdat hij het mentaal niet kan voltooien. De overgang van de ene gedachte naar de volgende wordt verstoord.
Volharding is een van de formele denkstoornissen. Dit zijn stoornissen van het denk- en spraakproces. Andere voorbeelden van formele denkstoornissen zijn vertraagd denken, neologismen en uitgebreidheid.
Volharding: oorzaken
Depressief syndroom is de term die wordt gebruikt om een toestand van depressie en verminderde motivatie te beschrijven. Het ontstaat bijvoorbeeld bij depressie, stress en aanpassingsstoornissen of in de context van andere ziekten zoals hartfalen of hoge bloeddruk.
Een affectieve (bipolaire) stoornis wordt gekenmerkt door het herhaaldelijk optreden van depressieve en manische fasen.
Perseveratie wordt bijvoorbeeld ook vaak waargenomen in de context van dementie. De term dementie verwijst naar de voortdurende achteruitgang van het mentale vermogen.
Perseveratie wordt soms ook gezien bij patiënten met een obsessief-compulsieve stoornis (OCS). Deze psychische stoornis manifesteert zich in de vorm van obsessieve gedachten en dwangmatige handelingen.
Volharding: wanneer moet u een arts raadplegen?
Het is raadzaam om naar een arts te gaan als u merkt dat u of iemand uit uw omgeving vastzit aan monotone gedachten en woorden en deze gedachten zich voortdurend herhalen, ook al hebben ze in de huidige context geen zin.
Volharding: onderzoeken en diagnose
Om de volharding tot op de bodem uit te zoeken, neemt de arts eerst een medische anamnese af: hij verzamelt alle belangrijke informatie over het optreden van volharding, vraagt naar andere symptomen en klachten en informeert naar eventuele eerdere of onderliggende ziekten.
De volgende stap in het onderzoek naar volharding is dat de arts een psychopathologisch onderzoek (ook wel psychiatrisch of psychologisch onderzoek genoemd) maakt. De arts probeert de psychische stoornis die aan de volharding ten grondslag ligt nader te identificeren.
Hiertoe onderzoekt hij het uiterlijk van de patiënt (bijvoorbeeld netjes, onverzorgd, verwaarloosd enz.), zijn gedrag en zijn algemene mentale toestand. Hij stelt specifieke vragen over bepaalde symptomen zoals dwangmatig gedrag, hallucinaties, depressieve stemmingen of oriëntatieproblemen.
Afhankelijk van de vermoedelijke diagnose kunnen verdere stappen worden ondernomen, bijvoorbeeld bepaalde psychologische tests.
Volharding: behandeling
Bij patiënten met perseveraties is de therapie gericht op het behandelen van de onderliggende oorzaak, zoals het depressieve syndroom of de obsessief-compulsieve stoornis. Voor de betreffende ziekte worden onder meer passende medicatie en psychotherapeutische procedures gebruikt.
Volharding: preventie
Er zijn geen specifieke maatregelen die kunnen worden genomen om volharding te voorkomen. In de regel is het een uiting van een ernstige psychische of neurologische aandoening. Als ze niet worden behandeld, bestaat het gevaar dat psychische aandoeningen verergeren en bepaalde risico's met zich meebrengen voor de getroffenen.
