Kort overzicht
- Behandeling: Medisch niet absoluut noodzakelijk. Verwijdering van cosmetisch storende fibromen door kleine chirurgische ingrepen.
- Symptomen: Afhankelijk van het fibroomtype, kleine, platte verheven of gesteelde huidgroei op gezicht, armen, benen, romp, soms ook genitale zone en mondslijmvlies
- Oorzaken en risicofactoren: Niet met zekerheid bekend, defect in weefseldifferentiatie in embryonale fase, clustering in combinatie met bepaalde ziekten
- Ziekteprogressie en prognose: goed; geen ziektewaarde tenzij fibroom zich in een lastig gebied bevindt
Wat is een fibroom?
Artsen noemen een fibroom een neoplasma van het bindweefsel. Het is een hele groep verschillende gezwellen waarbij bepaalde bindweefselcellen betrokken zijn, fibrocyten genaamd. Fibromen zijn kleine goedaardige tumoren. Kwaadaardige tumoren van het bindweefsel worden fibrosarcomen genoemd.
Zachte fibroom
Artsen noemen zachte fibroom ook fibroma molle of fibroma pendulans. De huidkleurige, kleine tumoren komen veelvuldig voor bij zowel mannen als vrouwen. Ze worden vooral vaak aangetroffen bij mensen met overgewicht. Zachte fibromen ontstaan vaak voor het eerst tijdens de puberteit.
Ze verschijnen vaak in de nek, oksels en liezen. Eén enkel zacht fibroom is net zo goed mogelijk als meerdere fibromen op één plek op het lichaam. Deze vormen dan een huidtumor die een grootte van enkele centimeters bereikt.
Hard fibroom
Ze zitten als iets donkerdere, vaak lichtbruine vlekken in de huid. Ze ontwikkelen zich vooral vaak op de benen van jonge vrouwen.
Irritatie fibroom
Een irriterend fibroom of irritatiefibroom is een fibroom van het mondslijmvlies. De kleine knobbeltjes zijn glad en beperkt. Ze ontwikkelen zich wanneer bepaalde delen van de mond herhaaldelijk geïrriteerd zijn.
Andere fibromen
Er zijn enkele zeldzame tumoren die zich ontwikkelen uit bindweefselcellen, vooral rond de botten. Ze bevatten:
- Niet-osseus fibroom: een pathologische verandering in het bindweefsel van het bot (corticaal defect) die soms bij kinderen wordt waargenomen
- Chondromyxoïde fibroom: een tumor die meestal voorkomt in lange buisvormige botten en die vooral adolescenten treft
- Desmoplastisch fibroom: een agressief groeiende bottumor die vooral bij jonge mensen voorkomt
De volgende paragrafen gaan voornamelijk over fibromen van de huid.
Hoe kan een fibroom worden behandeld?
Vanuit medisch oogpunt vereist een fibroom geen therapie. Zowel zachte als harde fibromen zijn onschadelijk. Er is geen risico dat ze degenereren en zich ontwikkelen tot huidkanker. Meestal stoppen ze met groeien als ze een bepaalde grootte hebben bereikt en blijven dat dan zo.
Verwijder fibromen
Let op: Het is niet raadzaam om een fibroom zelf te verwijderen, bijvoorbeeld door het afbinden, afknippen of glazuren. Als u dit wel doet, riskeert u een infectie of letsel. Het is niet bekend dat fibromen kunnen worden verwijderd door huismiddeltjes, zoals appelciderazijn. Iedereen die een fibroom wil laten verwijderen, is bij een dermatoloog in goede handen.
Welke symptomen veroorzaakt een fibroom?
Een fibroom in het huidgebied is van buitenaf zichtbaar. Zachte fibromen komen vooral veel voor in de nek, in de okselstreek, in de lies en bij vrouwen onder de borsten. Ze zijn vaak gesteeld en bij iets grotere gezwellen zijn kleine rimpels zichtbaar aan het oppervlak.
De meeste zachte fibromen zijn huidkleurig. Als ze worden gedraaid, kunnen ze rood of zwart worden als gevolg van letsel aan de bloedvaten.
Dit is hoe het kan worden onderscheiden van een melanocytische naevus ("mol").
Irriterend fibroom bevindt zich op het mondslijmvlies, in de wang, aan de zijkant van de tong of op het tandvlees. Het is een kleine, beperkte, gladde ‘bult’. De kleur komt overeen met het omringende weefsel of is iets lichter.
Tenzij ze gewond zijn, veroorzaken fibromen geen pijn.
Wat zijn de oorzaken en risicofactoren?
Als er tijdens het differentiëren op afzonderlijke punten een fout optreedt, wordt dit hamartia genoemd. Dit leidt tot de vorming van overtollig weefsel – in dit geval bindweefsel. In tegenstelling tot andere tumoren groeien hamartomen echter niet altijd vanzelf.
Zacht fibroom is een veel voorkomende manifestatie van een hamartoom.
Mensen met systemische lupus erythematosus, de immunodeficiëntie AIDS of een door medicijnen onderdrukt immuunsysteem (bijvoorbeeld na transplantatie) vormen vaak in grotere aantallen dermatofibromen (harde fibromen).
Bij hard fibroom vermoeden deskundigen dat het ontstaat door een kleine ontsteking van het bindweefsel. Hiervoor zijn verschillende redenen mogelijk:
- Insectenbeten
- doornen van planten die de huid binnendringen
- Ontsteking van een haarzakje (folliculitis)
- Andere kleine verwondingen
Een irriterend fibroom ontstaat op plekken in de mond die vaak geïrriteerd raken, bijvoorbeeld door een kunstgebit of een scherpe tandrand.
Hoe kan een fibroom worden herkend?
Voor de diagnose van een fibroom is de dermatoloog (dermatoloog) de deskundige. Eerst zal hij of zij vragen wanneer het veranderde deel van de huid voor het eerst werd opgemerkt, of het veranderd of gewond is. Bij een typisch fibroom kan een deskundige meestal op het eerste gezicht vertellen wat het is.
Als er een vermoeden bestaat dat het om een kwaadaardig gezwel gaat – bijvoorbeeld een kwaadaardig melanoom – neemt de arts een weefselmonster af (biopsie). Een klein fibroom wordt meestal volledig verwijderd (excisie). Het verwijderde monster kan histologisch worden onderzocht met behulp van speciale procedures.
Is een fibroom te genezen?
Fibromen zijn meer een esthetisch probleem. Medisch gezien zijn de gezwellen van bindweefsel onschadelijk en behoeven daarom niet noodzakelijkerwijs behandeling. Sommige mensen vinden fibromen visueel storend, vooral die op het gezicht (bijvoorbeeld op het ooglid), in de nek of in het genitale gebied.
