Spermidine: beschrijving
Spermidine is een van nature voorkomende stof in alle levende organismen. Het wordt bijvoorbeeld aangetroffen in menselijke en dierlijke lichaamscellen, maar ook in planten. De chemische naam voor spermidine is 1,5,10-triazadecaan of monoaminopropylputrescine.
Spermidine behoort tot de groep van biogene aminen. Het is de voorloper van spermine (diaminopropylputrescine), een bestanddeel van menselijk sperma. De namen spermine/spermidine komen voort uit het feit dat deze verbindingen voor het eerst werden gedetecteerd in zaadvloeistof.
Inmiddels is bekend dat spermidine in vrijwel alle lichaamscellen voorkomt. Bovendien kunnen bepaalde darmbacteriën spermidine produceren. Het grootste deel van de spermidine die het lichaam nodig heeft, moet echter uit voedsel worden gehaald.
Spermidine activeert autofagie
Dit proces is van vitaal belang en begint op de eerste levensdag. Autofagie houdt de lichaamscellen functioneel en beschermt het lichaam tegen de ontwikkeling van ziekten zoals infecties of tumoren.
Wat beïnvloedt het spermidinegehalte?
Met het ouder worden neemt de spermidineconcentratie in de cellen – en daarmee het vermogen tot autofagie – echter gestaag af als onderdeel van het natuurlijke verouderingsproces. De reinigingsprocessen in de cel functioneren niet meer zoals ze zouden moeten. Het resultaat:
Overtollige of beschadigde celcomponenten of ziekteverwekkers blijven in de cellen achter en verhogen het risico op ouderdomsziekten zoals dementie en andere neurologische aandoeningen, diabetes, aderverkalking of hartfalen. Bovendien neemt de metabolische activiteit af met de leeftijd.
Spermidine: Effect
Omdat spermidine een belangrijke rol speelt bij het behoud van de gezondheid van lichaamscellen, zou het in de toekomst kunnen worden gebruikt om het natuurlijke verouderingsproces te vertragen. Tot nu toe zijn er alleen onderzoeken gedaan met celculturen en muizen die een positief effect van de stof op de gezondheid hebben aangetoond. Of spermidine ook bij mensen een positief effect heeft, wordt nog onderzocht
Spermidine-effect in laboratoriumtests
Spermidine heeft in celculturen en dierproeven een levensverlengend effect aangetoond. Uit een onderzoek bij muizen is gebleken dat dieren die zes maanden spermidine in hun drinkwater kregen, gezonder waren dan dieren die geen extra spermidine kregen. Er werd vastgesteld dat de “spermidinegroep” over het geheel genomen minder nier- en leverschade had.
Spermidine had ook een positief effect op het haar van de muizen: leeftijdsgebonden haarverlies was lager dan bij de muizen die geen spermidine kregen. De dieren uit de spermidinegroep verloren aanzienlijk minder haar. Op de rug waren nauwelijks kale plekken te zien – zoals die bij muizen voorkomen door veroudering.
De auteurs van het onderzoek konden ook een hartbeschermend effect van spermidine aantonen. De verhoogde inname van spermidine activeerde het zelfreinigingsproces in de hartcellen en voorkwam zo geprogrammeerde celdood.
Spermidine-effect bij mensen
Of spermidine ook een positief effect heeft op de menselijke gezondheid is nog niet voldoende onderzocht. Een internationaal, meerjarig observationeel onderzoek met zo'n 800 deelnemers heeft hiervoor in ieder geval de eerste aanwijzingen opgeleverd. Volgens de studie leefden mensen die minstens 80 micromol spermidine per dag in hun dieet consumeerden gemiddeld vijf jaar langer dan mensen die minder dan 60 micromol spermidine per dag consumeerden.
De onderzoekers verklaren dit effect met de werking van spermidine bij het stimuleren van autofagie. Net als bij urenlang vasten activeert spermidine het zelfreinigende proces van de cellen. Dit beschermt tegen vroegtijdige veroudering en heeft daardoor een levensverlengend effect.
Voor een betrouwbaar oordeel over de werking van spermidine zou eerder een zogenaamd interventieonderzoek nodig zijn. In dit onderzoek krijgt een deel van de deelnemers een bepaalde hoeveelheid spermidine. Vervolgens worden de effecten van de inname vergeleken met een vergelijkingsgroep die geen spermidine kreeg.
Spermidinepreparaten worden ook vaak geadverteerd als hulpmiddel bij het afvallen. Als enige middel hiervoor zijn ze echter niet geschikt. Deskundigen blijven een gezond en uitgebalanceerd dieet aanbevelen in combinatie met lichaamsbeweging.
Spermidine: bijwerkingen
Omdat spermidine een natuurlijk bestanddeel van lichaamscellen is, wordt de inname ervan over het algemeen goed verdragen. Er zijn geen bijwerkingen van spermidine bekend – zolang de aanbevolen maximale hoeveelheid van zes milligram per dag niet wordt overschreden. Te veel spermidine kan chronische ontstekingen veroorzaken.
Als u vermoedt of weet dat u een histamine-intolerantie heeft, raadpleeg dan uw arts voordat u spermidine inneemt!
Er is momenteel geen bewijs dat spermidine kankerverwekkend is. Het gebruik van spermidine verhoogt dus niet het risico op kanker.
Wie mag geen spermidine gebruiken?
Voedingssupplementen met spermidine zijn in veel gevallen gebaseerd op tarwekiemextracten. Omdat tarwe gluten bevat, zijn deze producten niet geschikt voor mensen met glutenintolerantie (coeliakie).
Het spermidinegehalte in de lichaamscellen neemt op natuurlijke wijze toe tijdens de zwangerschap en de groei. Om deze reden adviseren deskundigen zwangere vrouwen, moeders die borstvoeding geven en kinderen om geen voedingssupplementen te nemen die spermidine bevatten.
Mensen die de werkzame stof ethambutol (tegen tuberculose) krijgen, moeten afzien van het gebruik van spermidine. Net als magnesium kan spermidine het effect van het medicijn verzwakken.
Spermidine: Voedseltabel
Volgens onderzoeken consumeert iedereen in Europa tussen de 7 en 25 milligram spermidine per dag via de voeding. De individuele hoeveelheid hangt af van welk voedsel wordt geconsumeerd.
Spermidine wordt in bijna alle voedingsmiddelen aangetroffen, maar in variërende hoeveelheden. Tarwekiemen, havervlokken, verse groene paprika, belegen kaas (zoals Parmezaanse kaas en cheddar) en sojaproducten zijn bijzonder rijk aan spermidine. Ook volkorenbrood, peulvruchten, pompoenpitten, champignons, appels, noten en sla zijn rijk aan spermidine.
|
Stof tot nadenken |
Gemiddeld spermidinegehalte in mg/kg |
|
Bloemkool |
25 |
|
Broccoli |
33 |
|
Knolselderij |
26 |
|
Champignons |
88 |
|
Volkoren producten |
24 |
|
Maïs |
43 |
|
Erwten |
65 |
|
128 |
|
|
tarwekiemen |
354 |
|
Cheddar kaas |
200 |
Het koken van voedsel kan het spermidinegehalte verminderen. Methoden voor het conserveren van voedsel (drogen, dehydrateren, conserveren, weken in olie) kunnen ook het spermidinegehalte veranderen.
Spermidine: doseringsvormen
Veel drogisterijen en apotheken bieden spermidine aan als voedingssupplement in de vorm van capsules, poeder, tabletten of druppels. De preparaten bevatten meestal tarwekiem- of soja-extracten die verrijkt zijn met natuurlijke spermidine.
Het spermidinegehalte en de kwaliteit van de aangeboden producten variëren sterk.
Bovendien zijn veel spermidinepreparaten verrijkt met vitamines en sporenelementen zoals vitamine C, vitamine E of zink.
Spermidine: inname en toepassing
Alle voedingssupplementen met spermidine die op de markt verkrijgbaar zijn, worden via de mond (oraal) ingenomen. Naast tabletten en capsules om te slikken is spermidine ook verkrijgbaar als poeder of druppels om door bijvoorbeeld muesli of smoothies te roeren.
De voedingssupplementen met spermidine zijn verkrijgbaar in verschillende doseringen. De doseringsinformatie van de fabrikant varieert ook.
In de EU en Zwitserland geldt voor de inname van spermidine via voedingssupplementen een bovengrens van 6 mg per dag. Het maakt niet uit of de volledige dagelijkse dosis in één keer wordt ingenomen of over de dag wordt verspreid.
