Chronische wonden: definitie
Een wond die gedurende een periode van meer dan vier weken niet geneest, wordt als chronisch omschreven. Slechte wondgenezing is vaak het gevolg van een stoornis in de bloedsomloop, een immunodeficiëntie of diabetes mellitus. Een veel voorkomende chronische wond is een doorligwond (decubitusulcus) of een beenulcus (ulcus cruris).
Een acute wond die niet goed wordt verzorgd, kan ook chronisch worden. Wondgenezing wordt ook verergerd door roken of obesitas. Patiënten worden in hun dagelijks leven vaak aanzienlijk beperkt door hun chronische wonden, en de talrijke doktersbezoeken kunnen ook hun psyche onder druk zetten. Als de oorzaak niet wordt verholpen, is de kans op genezing gering. Daarom moet naast een optimale verzorging van de wond ook de onderliggende ziekte zo goed mogelijk worden behandeld!
Chronische wonden: infecties reinigen en bestrijden
Een vernietigde huidbarrière bevordert het binnendringen van ziekteverwekkers. Chronische wonden lopen daarom een bijzonder risico op besmetting en infectie. Daarom omvat hun behandeling een zorgvuldige reiniging, bijvoorbeeld met medische irrigatieoplossingen.
Als de wond is geïnfecteerd met bacteriën, is naast de wondreiniging ook antibioticatherapie noodzakelijk. Dit wordt meestal toegediend via een veneuze toegang, maar kan ook in tabletvorm worden ingenomen.
Chronische wonden: Wondverbanden
Omdat chronische wonden niet kunnen worden gesloten zolang ze geïnfecteerd zijn, moeten ze veilig worden afgedekt. Zo kan de arts voorkomen dat nieuwe infecties ontstaan en dat de wondranden uitdrogen. Het juiste wondverband speelt een grote rol bij de wondverzorging.
Er wordt onderscheid gemaakt tussen inactieve wondverbanden, die alleen wondsecreties opnemen, interactieve wondverbanden, die het genezingsproces actief ondersteunen, en bioactieve wondverbanden, bijvoorbeeld huidtransplantaten.
Inactieve wondverbanden zijn zeer absorberend, waardoor de wond ook kan uitdrogen. Daarnaast hebben ze als groot nadeel dat ze vaak aan het wondbed blijven plakken, waardoor ze lastig en pijnlijk te verwijderen zijn. Gaasverbanden moeten daarom worden gedrenkt in een zoutoplossing en worden bedekt met een waterdichte film. Bij het verwisselen van het verband is de kans groot dat nieuw gevormd weefsel wordt afgescheurd.
Chronische wonden: begeleidende maatregelen om wondgenezing te ondersteunen
Naast de behandeling van de onderliggende ziekte en wondverzorging worden verschillende fysieke ingrepen gebruikt. Ze zijn bedoeld om het genezingsproces te versnellen. Een voorbeeld is het veelgebruikte vacuümkit: er wordt een spons met een onderdruksysteem in de open wond geplaatst, wat de volgende effecten heeft:
- Verkleining van het wondgebied
- Verbeterde weefselperfusie
- Bescherming tegen ziekteverwekkers
- Verwijdering van wondafscheidingen en bloed
Drukkamertherapie voor het hele lichaam (hyperbare zuurstoftherapie) heeft ook een positief effect op chronische wonden, vooral diabetesvoeten. Bij deze procedure ademt de patiënt zuivere zuurstof in een drukkamer.
Chronische wonden: behandeling van pijn
Chronische wonden gaan meestal gepaard met hevige pijn, waardoor patiënten veel fysiek en emotioneel lijden ervaren. Adequate pijntherapie is daarom een belangrijk onderdeel van de wondzorg. Milde pijn kan bijvoorbeeld worden behandeld met plaatselijke verdovende zalven, terwijl ernstigere pijn kan worden behandeld met systemisch effectieve therapie (pijnstillers, injecties of infusies). Soms is naast de behandelend arts ook een opgeleide pijntherapeut betrokken.
