Kort overzicht
- Symptomen: Spataderen, spataderen, waterretentie, bruine en blauwe vlekken, huidveranderingen.
- Behandeling: Steunkousen, verwijderen van spataderen
- Oorzaken en risicofactoren: erfelijke aanleg, langdurig staan en zitten, vrouwelijk geslacht, hogere leeftijd, overgewicht
- Diagnostiek: Lichamelijk en echografisch onderzoek
- Beloop en prognose: Bij vroegtijdige behandeling kan de progressie van veneuze insufficiëntie worden vertraagd. Mogelijke complicaties zijn spataderen en trombose.
- Preventie: Regelmatige lichaamsbeweging, gezonde voeding, adergymnastiek
Wat is veneuze zwakte?
Bij aderzwakte, medisch veneuze insufficiëntie genoemd, is de functie van de aderen gedeeltelijk verstoord. Aderen zijn de bloedvaten die zuurstofarm bloed uit de periferie van het lichaam verzamelen en terug naar het hart transporteren. Het hart pompt het in de longcirculatie. Hier wordt het opnieuw van zuurstof voorzien, stroomt het terug naar het hart en vervolgens via de slagaders naar de weefsels en organen.
Omdat de aderen, die onder het hart liggen, het bloed tegen de zwaartekracht in naar het hart transporteren, hebben ze een speciale structuur. Binnenin bevinden zich zogenaamde veneuze kleppen die, net als een klep, voorkomen dat het bloed terugstroomt.
Dergelijke verwijde aderen verschijnen uiteindelijk op het huidoppervlak als fijne spinnenwebachtige spataderen of – in het geval van grotere aderen – als blauwachtige, kronkelige, duidelijk uitstekende spataderen. Als de veneuze zwakte blijft voortschrijden, ontwikkelt deze zich in sommige gevallen tot een ziektebeeld: chronische veneuze insufficiëntie (CVI).
Zwakke aderen: symptomen
Mensen met veneuze zwakte klagen vaak over gezwollen, vermoeide of pijnlijke benen, vooral aan het eind van de dag. De symptomen nemen vaak toe, vooral in de warme zomermaanden, omdat de bloedvaten door de hitte extra verwijden.
De symptomen van zwakke aderen variëren afhankelijk van de ernst ervan. Mogelijke indicaties voor aderzwakte zijn:
- Kleine, roodachtige tot blauwachtige spinnewebachtige fijne aderaftekeningen, zogenaamde spataderen, die voornamelijk op de zijkant of achterkant van de dijen voorkomen
- Duidelijk uitstekende aderen, vooral op het onderbeen, de kuit of de achterkant van de knie
- Spataderen: ze bevinden zich meestal op het onderbeen en de kuit en zijn gemakkelijk te herkennen aan de uitpuilende, verdikte, kronkelige blauwachtige aderen.
- Waterretentie (oedeem) in het gebied van de enkel of het onderbeen
Zwakte van de aderen: behandeling
De behandeling van veneuze insufficiëntie hangt voornamelijk af van de ernst ervan. Een belangrijke stap in de behandeling is het ondersteunen van de bloedstroom in de aderen. Hierbij zijn bijvoorbeeld compressiekousen of bandages behulpzaam. Ze drukken de aderen samen, waardoor het bloed zich niet meer kan ophopen.
In gevallen van uitgesproken symptomen van veneuze insufficiëntie, zoals ernstig oedeem, schrijven artsen vaak dehydraterende medicijnen voor. Ze behandelen huideczeem met vochtinbrengende, soms ook ontstekingsremmende crèmes en zalven.
Spataderen hebben meestal meer last van de getroffenen om cosmetische redenen. Vanuit medisch oogpunt hebben ze niet noodzakelijkerwijs behandeling nodig. Het is echter mogelijk om ze door een arts te laten scleroseren. Om dit te doen, injecteert hij een chemische stof in het aangetaste vat (sclerotherapie). De methode is ook geschikt voor kleine spataderen of oppervlakkige aderen.
Bij grotere spataderen is het om gezondheidsredenen vaak nodig om de aangetaste aderdelen te verwijderen. Dit gebeurt bijvoorbeeld als onderdeel van een operatie (aderstrippen) of doordat de arts de aangetaste vaatsecties sluit met behulp van radiogolven of met lasers.
Hier kunt u meer lezen over spataderen en hoe deze worden behandeld.
Huismiddeltjes hebben hun grenzen. Als de klachten langere tijd aanhouden, niet verbeteren of zelfs verergeren, dient u altijd een arts te raadplegen.
Zwakke aderen: oorzaken en risicofactoren
De oorzaak van aderzwakte is vaak een erfelijke aanleg. Een aderziekte treft dus meestal meerdere leden van een gezin. Het risico op aderzwakte neemt ook toe met de leeftijd. De meeste getroffenen merken de eerste tekenen rond de leeftijd van 30 jaar, iets later.
Vrouwen hebben aanzienlijk meer kans op aderproblemen, zoals zwakke aderen, spataderen of spataderen. Eén reden hiervoor is waarschijnlijk de bijzondere structuur van hun bindweefsel. De vrouwelijke geslachtshormonen, vooral oestrogeen, veroorzaken ook los bindweefsel. Om deze reden wordt zwangerschap, waarbij de oestrogeenspiegels bijzonder hoog zijn, ook beschouwd als een risicofactor voor zwakke aderen.
Bovendien verhogen obesitas en eerdere bloedstolsels in de aderen (trombose) het risico op veneuze ziekten. Activiteiten waarbij u langdurig moet zitten of staan, bevorderen ook aderproblemen, zoals veneuze zwakte.
Zwakke aderen: onderzoeken en diagnose
Tijdens het daaropvolgende lichamelijk onderzoek kijkt de arts naar de aderen in de benen van de patiënt. Hij let vooral op of spataderen of spataderen zichtbaar zijn. Zwelling van de benen of veranderingen in de huid geven hem belangrijke aanwijzingen voor veneuze zwakte: ze wijzen op chronische veneuze insufficiëntie.
De toestand van de aderen kan eenvoudig worden beoordeeld met behulp van een echografisch onderzoek. De arts kan bijvoorbeeld zien of de kleppen in de aderen defect zijn. Een speciale procedure genaamd Doppler-echografie maakt de bloedstroom in de ader zichtbaar. Op deze manier ontdekt de arts een verstoorde bloedstroom of, indien nodig, een bloedstolsel.
Zwakte van de aderen: beloop en prognose
Het beloop van veneuze insufficiëntie hangt vooral af van de ernst ervan. Als milde, beginnende veneuze insufficiëntie vroegtijdig wordt behandeld, is het meestal mogelijk de progressie ervan te stoppen of op zijn minst te vertragen. Als er al spataderen bestaan als gevolg van de veneuze zwakte, neemt het risico op verdere ziekten zoals veneuze trombose toe.
Zwakke aderen: preventie
Omdat veneuze zwakte vaak erfelijk is, is het in principe vaak onmogelijk om dit te voorkomen. Er zijn echter enkele maatregelen die kunnen worden genomen om te voorkomen dat aderproblemen erger worden:
