Hippocampus: functie en anatomie

Wat is de hippocampus?

De hippocampus is een hersengebied dat behoort tot de limbische cortex (limbisch systeem). De naam betekent ‘zeepaardje’ omdat dit hersengebied een vergelijkbare vorm heeft als het kleine zeedier. Het behoort tot de allocortex, een ontwikkelingstechnisch zeer oud deel van de hersenschors.

De hippocampus maakt deel uit van een grotere structuur van de hersenen, de parahippocampale gyrus (een draaiing van de hersenschors), aan de basis van de temporale kwab. Het bestaat uit verschillende structuren die samen de hippocampusformatie vormen.

  • Ammonshoorn (cornu ammonis): Hippocampus in strikte zin; bestaat uit vier zones.
  • dentate gyrus (getande wending van de hersenschors)
  • Subiculum (overgangsgebied tussen parahippocampale gyrus en ammonische hoorn)

De fornix – een boogvormige bundel vezels – verbindt de hippocampus met de corpora mammilaria. Dit zijn twee ronde verhogingen aan de basis van het diencephalon. Er zijn ook verbindingen met andere hersengebieden, waaronder de reukhersenen.

Wat is de functie van de hippocampus?

De hippocampus is het schakelpunt tussen kortetermijn- en langetermijngeheugen. Via dit schakelpunt wordt de inhoud van het kortetermijngeheugen – afhankelijk van de betekenis ervan – overgebracht naar het langetermijngeheugen, waar deze kan worden opgeslagen en indien nodig kan worden opgehaald.

Omdat de reukhersenen en de hippocampus zich dicht bij elkaar bevinden, worden geuren en geuren die aan herinneringen zijn gekoppeld en opgeslagen ook positief of negatief beoordeeld.

Waar ligt de hippocampus?

De hippocampus is een halvemaanvormige gebogen uitstulping aan de basis van de onderste hoorn van de laterale ventrikels. Het loopt als een longitudinale uitstulping op de mediale wand van de onderste hoorn.

Welke problemen kan de hippocampus veroorzaken?

Als bemiddelaar tussen korte- en langetermijngeheugen is de hippocampus een centraal schakelpunt in de hersenen. Als dit gebied wordt verstoord, kan er geen nieuwe informatie in de hersenen worden opgeslagen.

In het geval van een ongeval met een hersenschudding of een epileptische aanval wordt de geheugeninhoud van gebeurtenissen die enkele seconden tot uren vóór de gebeurtenis plaatsvonden en nog niet stabiel zijn overgebracht naar het langetermijngeheugen gewist – een retrograde amnesie (geheugentekort gerelateerd aan de tijd vóór het ongeval) zich ontwikkelt. Voor de tijd na het ongeval – bij een bewusteloosheid van enkele uren – is er sprake van een anterograde amnesie (geheugengat gerelateerd aan de tijd na het ongeval), die twee opeenvolgende dagen kan aanhouden.