Wat is een scintigrafie?
Scintigrafie is een onderzoeksmethode uit de nucleaire geneeskunde: voor diagnostische doeleinden wordt de patiënt als medicijn ingespoten met laagradioactieve stoffen. Er zijn twee soorten van deze zogenaamde radiofarmaceutica:
- Sommige radioactieve stoffen worden rechtstreeks toegediend. Een voorbeeld van dergelijke radionucliden is radioactief jodium, dat voornamelijk naar de schildklier migreert.
In het doelweefsel hoopt het radiofarmaceuticum zich vooral op op plaatsen met een hoge metabolische activiteit en een goede bloedcirculatie. Het vergaat door het uitzenden van zogenaamde gammastraling, die wordt gemeten door een speciale camera (gammacamera). Vervolgens berekent een computer een beeld van het onderzochte lichaamsgebied (scintigram).
Met behulp van scintigrafie kunnen allerlei verschillende weefsels worden onderzocht, zoals botten, de schildklier of de hartspier.
Nadere informatie: Botscintigrafie
De procedure is bijzonder geschikt voor het onderzoeken van botten. Lees er meer over in het artikel Botscintigrafie.
Nadere informatie: Schildklierscintigrafie
Nadere informatie: Myocardiale scintigrafie
Met myocardiale scintigrafie kan een arts de toestand van de hartspier (myocardium) controleren. Lees er meer over in het artikel Myocardiale scintigrafie.
Somatostatinereceptorscintigrafie (octreotide-scintigrafie).
SPECT en SPECT/CT
SPECT (Single Photon Emission Computed Tomography) is een verdere ontwikkeling van de procedure waarbij meerdere gammacamera's rond de patiënt bewegen. Zo kunnen, in tegenstelling tot normale “vlakke” scintigrafie, driedimensionale dwarsdoorsnedebeelden worden gegenereerd.
Wanneer voer je een scintigrafie uit?
In tegenstelling tot andere beeldvormingsmethoden zoals computertomografie (CT) of magnetische resonantie beeldvorming (MRI), geeft scintigrafie informatie over de activiteit van weefsel. Omdat tumoren vaak een verhoogde metabolische activiteit vertonen, wordt scintigrafie bijzonder vaak gebruikt in de kankergeneeskunde. Daarnaast zijn er nog andere mogelijke toepassingen voor de nucleair geneeskundige procedure, zoals:
- Onderzoek van de nierfunctie (bijvoorbeeld als nierarteriestenose wordt vermoed)
- Onderzoek van de bloedstroom en ventilatie van de longen bij vermoeden van longembolie (perfusie-ventilatie scintigrafie van de longen)
- Verduidelijking van ziekten of verwondingen van botten (zoals infecties, osteonecrose, osteoporose, tumoren, fracturen)
- Functioneel testen van de hartspier (zoals na een hartaanval of bij coronaire hartziekten)
Wat wordt er gedaan tijdens een scintigrafie?
De scintigrafie wordt uitgevoerd door een gespecialiseerde arts, een specialist in nucleaire geneeskunde. Voorafgaand aan het onderzoek zal hij of zij een uitgebreid gesprek met u hebben. Hij informeert u over de voordelen en risico’s van het onderzoek en vraagt naar eerdere ziekten en reguliere medicatie.
Het onderzoek zelf is geheel pijnloos. In tegenstelling tot een CT- of MRI-onderzoek hoeft u voor een normale scintigrafie niet in een “buis” te gaan, omdat de gammacamera vrij kan bewegen.
Wat zijn de risico’s van scintigrafie?
Bijwerkingen geassocieerd met scintigrafie zijn zeer zeldzaam. Het toegediende radiofarmaceutische middel kan een tijdelijk warmtegevoel, huidreacties (jeuk, roodheid enz.), een metaalachtige smaak in de mond of milde misselijkheid veroorzaken.
Op de lange termijn bestaat er een zeker gezondheidsrisico als gevolg van blootstelling aan straling. De blootstelling aan straling is echter laag (vergelijkbaar met die van een röntgenfoto). Bovendien scheidt het lichaam de radioactieve stof snel uit. Hoe hoog het gezondheidsrisico door straling precies is, hangt vooral af van het type en de hoeveelheid gebruikte radiofarmaceutica en het onderzochte lichaamsgebied.
Waar moet ik op letten na een scintigrafie?
Direct na de scintigrafie zendt u een lichte radioactieve straling uit. Daarom moet u gedurende een paar uur nauw contact met zwangere vrouwen, moeders die borstvoeding geven en kleine kinderen vermijden.
