Weens psychiater Jakob Levy Moreno is de grondlegger van psychodrama: een therapeutische methode waarin levenssituaties of fantasieën worden geënsceneerd om ze opnieuw te ervaren en zich te bevrijden van diepgewortelde rolstructuren.
Het psychodrama
De groepsleiders van kanker zelfhulpgroepen wonen een seminar voor gevorderden bij. Hun zorg: ze willen op een gepaste manier omgaan met de ernstig en terminaal zieken. Hoewel ze de ziekte uit eigen ervaring kennen, voelen ze zich soms hulpeloos, soms overweldigd als ze met patiënten te maken hebben.
De seminarieleider vraagt hen scènes met de zieken na te spelen. Meteen wordt een bepaald rolpatroon herkenbaar, namelijk een onvermoeibare manier om pas zieke patiënten herhaaldelijk aan te moedigen.
Nu vraagt de seminarieleider om een rolomkering. De (zieke) deelnemers ervaren nu het effect van het goedbedoelde gedrag: een lawine van aanmoediging en bevestiging van het leven, die nauwelijks ruimte laat voor praten vooral over angsten. Het is ook belangrijk voor hen om luisteraars te hebben en begrip te ervaren - iets dat de groepsleiders aanvankelijk zelf hadden gevonden.
Na deze rolomkering waren bijna alle groepsleiders in staat hun gedrag fundamenteel te veranderen en empathischer te reageren. (geciteerd uit: The Psychodrama door Martina Rosenbaum en Ulrike Kroneck, Stuttgart, 2007).
"Handelen is meer genezing dan praten."
Kortom, psychodrama betekent gedrag vertonen. Binnen een met de deelnemers afgesproken kader gaat het erom acties uit te proberen, te observeren, te vergelijken en te ervaren in hun effecten vanuit zowel de eigen als de tegenovergestelde rol. In psychodrama ensceneert de psyche zichzelf en zijn problemen op een podium.
De termen zijn vergelijkbaar met die in het theater - er zijn protagonisten, antagonisten, toeschouwers en een toneelmeester - de therapeut, maar er is geen script of scenario. Dit komt omdat het doel van psychodrama is om spontaniteit en creativiteit te activeren en te integreren. "Constructieve spontane actie is tot stand gekomen wanneer de hoofdrolspeler een nieuwe en passende reactie vindt voor een nieuwe of reeds bekende situatie." (van: JL Moreno, Group Psychotherapie en Psychodrama, 1959).
Gedragsverandering door praten en luisteren
Veel procedures van psychotherapie zijn gebaseerd op praten. Jakob Levy Moreno (1890-1974) ontwikkelde zijn ideeën en concepten echter terwijl hij de spelende kinderen observeerde. “Mijn praktische begin dateert uit 1910. In de tuinen van Wenen, in de jaren tussen 1910 en 1914, begon ik groepen kinderen te vormen, voor de eerste keer met ze te spelen en zo het zaadje te zaaien voor groepsverband. psychotherapie en psychodrama. " Hieruit organiseerde hij rollenspel en geïmproviseerd spel voor volwassenen en bestudeerde hij het effect van spontaan spel.
Het motto van Moreno is “Actie is meer helend dan praten, 'Of zelfs' Door actie tot de waarheid van de ziel te komen '. Rollenspellen of andere enactments zijn dus zeer geschikt om conflictsituaties zichtbaar te maken, eraan te werken en zelfs om nieuwe strategieën te vinden voor conflictoplossing in speelse actie. Door de landschappelijke en speelse presentatie kan het beschikbare rollenrepertoire worden uitgebreid en kunnen gedragspatronen worden getest.
En hier is één factor behoorlijk doorslaggevend: door actief iets te doen, worden de medespelers, de protagonisten en antagonisten zich bewust van hun daden. De ervaring is een ervaring van actie die, hoewel uitgevoerd, niettemin een echte, zelfs fysieke ervaring is. Idealiter vindt er onmiddellijk een gedragsverandering plaats - zoals in het voorbeeld van de groepsleiders die beter leerden luisteren en meer empathisch werden.
