Wat is trombo-endarteriëctomie?
Tromboendarteriëctomie (TEA) is een chirurgische procedure om bloedvaten te openen die geblokkeerd zijn door een bloedstolsel (trombus). Bij deze procedure verwijdert de chirurg niet alleen de trombus, maar ook de binnenwandlaag van de slagader. Na een trombo-endarteriëctomie stroomt het bloed weer naar delen van het lichaam die door de verstopping een slechtere of helemaal geen bloedtoevoer hadden.
Tromboendarteriëctomie is onderverdeeld in drie typen:
- Directe (open) trombendarteriëctomie
- Indirecte gesloten trombo-endarteriëctomie
- Indirecte semi-gesloten trombo-endarteriëctomie
Wanneer voert u een trombo-endarteriëctomie uit?
Halsslagader
Als een langer deel van de halsslagader vernauwd is, kunnen vaatchirurgen trombo-endarteriëctomie overwegen. Andere behandelmogelijkheden zijn het plaatsen van zogenaamde stents – vasculaire steunen van metaal of synthetische vezels – die het bloedvat openhouden of het vervangen van het zieke gedeelte van de halsslagader door een kunstvat.
Been slagaders
Bij de zogenaamde perifere arteriële occlusieve ziekte (pAVK) worden de dijbeenslagaders vaak aangetast door een plotselinge vaatocclusie veroorzaakt door een bloedstolsel. Door het gebrek aan bloedstroom kan het been onder de vernauwing afsterven, omdat het niet langer voldoende bloedtoevoer krijgt. Ook de slagaders in de achterkant van de knie of in de onderbenen worden vaak aangetast. Afhankelijk van de omvang van de vernauwing kan een bypass-operatie geschikt zijn voor behandeling naast trombo-endarteriëctomie.
Intestinale slagaders
De slagaders van de darm zijn meestal afgesloten door migrerende trombi (embolie). In dit geval lijden patiënten onder andere aan hevige buikpijn. Een trombo-endarteriëctomie van de aangetaste slagaders helpt de darm te behouden.
Wat wordt er gedaan tijdens een trombo-endarteriëctomie?
Vóór de eigenlijke operatie onderzoekt de behandelend chirurg het betreffende bloedvat grondig. Naast echografie staan hem hiervoor ook röntgenonderzoeken of magnetische resonantiebeelden ter beschikking.
De operatie zelf wordt meestal uitgevoerd onder algemene verdoving, maar lokale verdoving is vaak voldoende. Nadat de chirurg het operatiegebied heeft gewassen, gedesinfecteerd en steriel afgedekt, insnijdt hij de huid met een scalpel. Afhankelijk van welke vorm van trombo-endarteriëctomie wordt gekozen, verschillen de incisies.
Directe trombo-endarteriëctomie
Hier opent de chirurg het aangetaste deel van het bloedvat en de bovenliggende huid volledig. Met behulp van een chirurgisch instrument (spatel) verwijdert hij het bloedstolsel samen met de binnenste arteriële laag. Om nieuwe vernauwing te voorkomen, naait de chirurg vaak een stuk van een ander vat in het eerder vernauwde gebied. Deze zogenaamde pleister vergroot de diameter van de slagader aanzienlijk.
Indirecte trombo-endarteriëctomie
Nadat de slagader weer doorlaatbaar is, wordt het overeenkomstige deel van het lichaam geröntgend om te controleren of de vernauwing is opgeheven.
Wat zijn de risico's van een trombo-endarteriëctomie?
Een trombo-endarteriëctomie is een complexe chirurgische ingreep met alle risico's van een operatie. Ondanks steriele procedures en preventieve toediening van antibiotica kan het weefsel besmet raken met ziektekiemen. Bloedingen kunnen ook optreden tijdens of na trombo-endarteriëctomie. Afhankelijk van de ernst van de complicaties kan verdere operatie noodzakelijk zijn.
Over het algemeen zijn alleen slagaders met een diameter groter dan vijf millimeter groot genoeg voor trombo-endarteriëctomie. Kleinere bloedvaten lopen een veel groter risico om na de operatie opnieuw te vernauwen.
Zenuwschade
Zenuwen lopen vaak langs de slagaders en kunnen tijdens de operatie gewond raken. Typische symptomen zijn dan warmtesensatiestoornissen, gevoelloosheid of verlamming. Deze zijn niet altijd permanent, maar vereisen meestal een uitgebreide behandeling.
Bloedingen in andere delen van het lichaam
Contrast gemiddelde allergie
Voordat er een röntgenfoto van het operatiegebied wordt gemaakt, injecteert de arts een röntgencontrastmiddel dat de bloedvaten zichtbaar maakt en allergische reacties kan veroorzaken. Afhankelijk van de ernst van de allergische reactie worden ondersteuning van de bloedsomloop en anti-allergische medicijnen gegeven.
Aanvullende maatregelen
Als trombo-endarteriëctomie niet voldoende is om de bloedstroom te herstellen, worden andere procedures gebruikt. Deze omvatten bijvoorbeeld het inbrengen van een stent om de slagader open te houden of een bypass-operatie.
Wat moet ik weten na een trombo-endarteriëctomie?
Vertel het uw arts als u plotseling pijn rond de wond krijgt of als het verband bloedig is na een trombo-endarteriëctomie. Ook gevoelloosheid of verlamming moet u met spoed melden, omdat deze wijzen op herocclusie of zenuwbeschadiging.
Om de spieren te versterken, zult u kort na de trombendarteriëctomie uw eerste pogingen doen om te lopen, en later zult u met fysiotherapeutische hulp verdere afstanden mogen lopen.
