Wat is het oor?
Het menselijk oor is een orgaan dat twee functies combineert: het gehoor en het evenwichtsgevoel.
De anatomie van het oor
Het oor is verdeeld in drie anatomische gebieden:
Het buitenoor.
Dit omvat de oorschelp (oorschelp auris), de uitwendige gehoorgang (meatus acusticus externus) en het trommelvlies (membrana tympani).
De oorschelp
Je kunt er meer over leren in het artikel Auricle.
De uitwendige gehoorgang (meatus acusticus externus) bestaat in het begin uit een kraakbeenachtig gedeelte, dat vervolgens overgaat in een benig gedeelte. Het is in totaal ongeveer drie tot drie en een halve centimeter lang, een halve centimeter breed en licht gebogen. De huid van de gehoorgang bevat haarzakjes, talgklieren en zweetklieren. Deze laatste scheiden oorsmeer (cerumen) af. Deze plakkerige, gelige afscheiding reinigt de gehoorgang en voorkomt het binnendringen van water, stof en vuil.
Het trommelvlies (membrana tympani) is een membraan dat de gehoorgang van het middenoor scheidt. Het is ongeveer 0.1 millimeter dik en negen tot elf millimeter in diameter. Het trommelvlies is grijswit, meestal transparant en staat onder spanning. Het is niet helemaal plat omdat het eerste gehoorbeentje, de malleus aan de zijkant van het middenoor, is versmolten met het midden van het trommelvlies en het zijn vorm geeft.
Het middenoor
De gehoorbeentjes
Alles wat je moet weten over de drie kleine, beweegbare botjes die belangrijk zijn voor de geluidsoverdracht (hamer, aambeeld en stijgbeugel) lees je in het artikel Gehoorbeentjes.
buis van Eustachius
Vanuit het middenoor is er een verbinding met de keelholte, de zogenaamde buis van Eustachius (Tuba auditiva). Je kunt er meer over lezen in het artikel Buis van Eustachius.
Het binnenoor (labyrint)
Hier bevinden zich het eigenlijke gehoororgaan (orgaan van Corti) en het evenwichtsorgaan. Alles wat belangrijk is over het gehoororgaan lees je in het artikel Binnenoor.
Orgaan van evenwicht
Alles wat belangrijk is over hoe het evenwichtsgevoel werkt en hoe duizeligheid kan ontstaan, leest u in het artikel Evenwichtsorgaan.
Wat is de functie van het oor?
De functies van het oor zijn het gehoor, dat wil zeggen auditieve waarneming, en het evenwichtsgevoel. Zonder deze functies zouden mensen geen tonen, geluiden en geluiden kunnen waarnemen en zich voortdurend duizelig voelen.
auditieve waarneming
Hoe geluid wordt opgepikt, door de gehoorbeentjes wordt doorgegeven en in de vorm van een lopende golf naar de sensorische cellen wordt geleid, leest u in het artikel Auditieve waarneming.
Waar bevindt het oor zich?
Welke problemen kunnen het oor veroorzaken?
Ontsteking van de uitwendige gehoorgang (bijvoorbeeld een abces of kook) wordt otitis externa genoemd. Het veroorzaakt pijn en jeuk in de uitwendige gehoorgang. De oorzaak van de ontsteking van de gehoorgang zijn vaak bacteriën, die vooral tijdens het zwemmen kunnen worden ‘gevangen’. Artsen spreken daarom ook van badotitis.
Een ontsteking van het middenoor (otitis media) ontstaat meestal als gevolg van een verkoudheid of een zere keel, wanneer de ziekteverwekkers via de buis van Eustachius opstijgen. Kinderen zijn bijzonder vatbaar voor de ziekte omdat hun buisjes van Eustachius korter zijn dan die van volwassenen. De ontsteking komt het vaakst voor tussen de leeftijd van 6 en 18 maanden. De belangrijkste symptomen zijn pulserende pijn en een gevoel van druk in het oor. Andere symptomen zoals verminderd gehoor, koorts en hoofdpijn komen ook vaak voor.
Een plotseling en aanhoudend sissen, fluiten, rinkelen, zoemen of neuriën in het oor – zonder externe oorzaak van geluid – wordt tinnitus genoemd. Het kan bijvoorbeeld worden veroorzaakt door een plotseling gehoorverlies, verschillende ziekten, stress of bepaalde medicijnen. Als er geen oorzaak kan worden vastgesteld, spreken artsen van idiopathische tinnitus.
Om een grote verscheidenheid aan aangeboren of verworven redenen kan de gehoorfunctie aan één of beide kanten verminderd zijn. Artsen maken onderscheid tussen verschillende vormen van gehoorverlies, conductief gehoorverlies en perceptief gehoorverlies. Op oudere leeftijd ontwikkelt bijna iedereen ook presbyacusis. Gehoorverlies kan in ernst variëren. Bij sommige mensen is het gehoor slechts licht aangetast, terwijl anderen volledig doof zijn. Kinderen geboren met gehoorverlies of doofheid hebben vaak problemen met het leren spreken.
Bij otosclerose verstijven de anders mobiele gehoorbeentjes. De oorzaak hiervan is nog niet duidelijk. Het gevolg van otosclerose is gehoorverlies.
Het trommelvlies kan scheuren door directe of indirecte kracht, bijvoorbeeld door oneigenlijk gebruik van wattenstaafjes bij het reinigen van de gehoorgang of door snelle veranderingen in de luchtdruk (explosie, enz.). Een dergelijk trommelvliesletsel (trommelvliesruptuur) uit zich in stekende pijn en plotseling gehoorverlies. Soms lekt er ook bloed uit de gehoorgang en klaagt de getroffen persoon over duizeligheid. In de meeste gevallen geneest een gescheurd trommelvlies vanzelf en zonder gevolgen.
