Wat is cholecalciferol?
Cholecalciferol (colecalciferol) is een van de belangrijkste verbindingen in de vitamine D-groep. Het is ook bekend als vitamine D3 of calciol.
Het lichaam kan een klein deel van zijn behoefte aan cholecalciferol voorzien via de voeding, meer bepaald via dierlijke voedingsmiddelen zoals vette vis en visleverolie (levertraan). Het kan echter het grootste deel van de benodigde hoeveelheid zelf uit cholesterol aanmaken, namelijk in de huid bij voldoende blootstelling aan de zon.
Strikt genomen is cholecalciferol dus geen vitamine (= een stof die belangrijk is voor het leven en met de voeding moet worden ingenomen omdat het lichaam deze niet zelf kan aanmaken). Het is eerder een hormoonvoorloper (prohormoon):
Zowel de cholecalciferol die via de voeding wordt aangeleverd als de cholecalciferol die in de huid zelf wordt geproduceerd, wordt eerst in de lever omgezet in calcifediol (calcidiol), de opslagvorm van cholecalciferol. Hieruit kan indien nodig het hormoon calcitriol (1,25-dihydroxy-cholecalciferol) – de biologisch actieve vorm van vitamine D – in de nieren en andere weefsels worden gevormd.
Cholecalciferolpreparaten
Voor de preventie en behandeling van vitamine D-tekortziekten (zoals rachitis en osteoporose) gebruiken artsen vitamine D-preparaten die, afhankelijk van de dosering, worden geclassificeerd als medicijnen of voedingssupplementen. Vaak zijn dit preparaten die cholecalciferol bevatten. Soms worden ook combinatiepreparaten met cholecalciferol en calcium gebruikt.
Voor de industriële productie van cholecalciferol worden doorgaans dierlijke grondstoffen gebruikt, bijvoorbeeld lanoline – de wolwas van schapen (cholecalciferol wordt verkregen uit de cholesterol die hieruit wordt gewonnen door UV-straling).
Dergelijke cholectaciferolpreparaten uit dierlijke bronnen vormen vaak een probleem voor veganisten. Er zijn nu echter ook preparaten waarbij de vitamine D3 uit korstmos wordt gewonnen.
Welke bijwerkingen kunnen optreden?
De ‘natuurlijke’ aanvoer via zelfgeproduceerd cholecalciferol of cholecalciferol via de voeding vormt geen risico voor het lichaam. De situatie is anders als de hormoonprecursor als medicijn of voedingssupplement wordt ingenomen:
Het teveel aan calcium kan bijvoorbeeld misselijkheid, braken, psychische klachten, bewustzijnsverlies en hartritmestoornissen veroorzaken. De nieren worden ook aangetast – vooral als er sprake is van een langdurig teveel aan calcium:
De organen kunnen de urine dan niet meer voldoende concentreren, wat resulteert in vaker plassen (polyurie) en een zeer sterk dorstgevoel (polydipsie). Dit kan leiden tot de vorming van nierstenen en nierschade, waaronder nierfalen (levensbedreigend!).
Neem vitamine D-supplementen alleen op advies van een arts en houd u aan de aanbevolen dosering en gebruiksduur!
Welk effect heeft cholecalciferol?
Cholecalciferol zelf heeft geen effect in het lichaam, maar is inactief. Zoals hierboven vermeld dient het echter als uitgangsstof voor het hormoon calcitriol – de actieve vorm van vitamine D. Het lichaam heeft dit vooral nodig voor de regulatie van de calcium- en fosfaatbalans en daarmee voor de mineralisatie van de botten. Meer gedetailleerde informatie over de werking van calcitriol vindt u hier.
