Kort overzicht
- Symptomen: De vervorming van de wervelkolom leidt tot een bult of gebochelde rug, beperkte mobiliteit en pijn.
- Verloop van de ziekte: Met een vroege diagnose en consistente therapie kan de ziekte vaak goed onder controle worden gehouden; ernstige kuren zijn zeldzaam.
- Oorzaken: De oorzaken zijn niet precies bekend, waarschijnlijk spelen erfelijke factoren en bepaalde risicofactoren zoals zwakke rugspieren een rol.
- Diagnose: De diagnose wordt gesteld met behulp van lichamelijk onderzoek en beeldvormingstechnieken, vooral röntgenfoto's.
- Behandeling: De behandeling is meestal conservatief door middel van fysiotherapie en het dragen van een korset; Een operatie is meestal niet nodig.
- Preventie: Om de groeistoornis te voorkomen zijn regelmatige lichaamsbeweging en een rechtopstaande houding geschikt. Het is raadzaam om langdurig zitten te vermijden.
Wat is de ziekte van Scheuermann?
De ziekte van Scheuermann, ook bekend als het syndroom van Scheuermann of de ziekte van Scheuermann, is een relatief veel voorkomende groeistoornis van de wervelkolom. Vanaf de adolescentie leidt dit tot een typische kromming van de wervelkolom (bochelrug), die meestal optreedt op borsthoogte (thoracaal), zeldzamer in de lumbale regio (lumbale regio).
Structuur van de wervelkolom
Om te begrijpen wat er gebeurt bij de ziekte van Scheuermann, is het belangrijk om de structuur van de wervelkolom te kennen. Grofweg vereenvoudigd kan het worden omschreven als gestapelde kubussen (wervellichamen) met daartussen elastische buffers (tussenwervelschijven).
De stapel is zeker niet recht. Vanaf de zijkant gezien heeft het een dubbele “S”-vorm. Zoals elke structuur van het menselijk lichaam moet de wervelkolom tijdens de kindertijd en adolescentie gelijkmatig groeien. Bij de ziekte van Scheuermann is dit echter niet het geval, waardoor de wervellichamen een verkeerde vorm aannemen.
Wat gebeurt er bij de ziekte van Scheuermann?
Bij het kubusmodel betekent dit dat de voorkant van de kubus die naar de borst/buik wijst langzamer groeit dan de rand die naar achteren wijst. Als gevolg hiervan neemt het wervellichaam de vorm aan van een wig, waarbij de punt naar de buikzijde wijst. Daarom wordt de ziekte van Scheuermann ook wel wigwervels genoemd.
Als meerdere van dergelijke wigwervels op elkaar liggen, resulteert dit in een pathologische, achterwaartse kromming van de wervelkolom. Bij de borstwervels is een lichte, achterwaartse kromming van de wervelkolom (kyfose) heel normaal, maar bij de ziekte van Scheuermann is deze zeer uitgesproken. In dit geval spreken artsen ook van hyperkyfose.
Wat zijn de symptomen van de ziekte van Scheuermann?
De ziekte van Scheuermann varieert sterk van individu tot individu. Soms veroorzaakt het in de beginfase geen merkbare symptomen en is het slechts een incidentele bevinding. Als de ziekte voortschrijdt, lijden de getroffen personen aan de volgende symptomen:
- Een uitgesproken bult of gebochelde rug, waarbij de schouders meestal naar voren vallen en de borst naar binnen zakt.
- Beperkingen in beweging en functie
- @ Rugpijn
- @ Sterke psychologische stress vanwege het esthetische aspect
Als misvormingen van de wervelkolom leiden tot een sterk gebogen rug, kan de ziekte van Scheuermann ademhalingsproblemen veroorzaken. Naast pijn en houdingsschade omvatten de mogelijke late effecten van de ziekte ook neurologische symptomen zoals ongevoeligheid in bepaalde delen van het lichaam. Deze worden veroorzaakt door druk op de zenuwbanen die verantwoordelijk zijn voor sensorische boodschappen. Late gevolgen op volwassen leeftijd zijn onder meer hernia's in de lumbale wervelkolom.
Hoe verloopt de ziekte van Scheuermann?
Met behulp van bepaalde progressieparameters, zoals de Cobb-hoek, controleert de arts hoeveel de ziekte van Scheuermann vordert tijdens de groeifase.
Belangrijke factoren die de prognose beïnvloeden zijn
- de ernst van de misvorming van de wervelkolom
- de omvang van eventuele begeleidende scoliose, dwz de laterale kromming van de wervelkolom
- het lichaamsgewicht
Bij vroege en consistente therapie is de prognose meestal gunstig. Ernstige vormen van de ziekte van Scheuermann zijn zeldzaam.
Oorzaken en risicofactoren
Het is niet precies bekend wat de ziekte van Scheuermann veroorzaakt. Er lijkt echter sprake te zijn van een erfelijke component, aangezien de ziekte in families voorkomt. Sommige getroffen personen hebben bijvoorbeeld een algemeen verminderd draagvermogen van de wervellichamen of aangeboren afwijkingen aan hun marginale ruggen. Vitaminetekortsyndromen spelen soms ook een rol bij de ziekte van Scheuermann.
Bovendien zijn er bepaalde risicofactoren waarvan wordt vermoed dat ze de ziekte van Scheuermann bevorderen:
- Langdurig zitten in een gebogen houding met verhoogde buigbelasting op de wervelkolom
- Zwakke buik- en rugspieren
- Competitieve sporten
- Snelle groei
Onderzoeken en diagnose
Bij pijn is onder andere van belang wanneer en op welk gebied deze is begonnen. Ook de aard van de pijn (doof, stekend, aanhoudend of bewegingsafhankelijk) speelt een rol. Tegelijkertijd zoekt de arts naar functionele beperkingen en neurologische klachten.
Daarna volgt een lichamelijk onderzoek, waarbij de arts de vorm van de wervelkolom, de mobiliteit en de pijnintensiteit beoordeelt. Dit helpt ook om de ernst van de ziekte van Scheuermann te bepalen. Om de vermoedelijke diagnose te bevestigen, zijn meestal beeldvormingsprocedures nodig, vooral een röntgenonderzoek van de wervelkolom.
Op de röntgenfoto herkent de arts typische kenmerken van de ziekte van Scheuermann, vooral de wigwervels, maar ook andere veranderingen in de basis- en bovenplaten van de wervellichamen. De zogenaamde Cobb-hoek, die kan worden bepaald uit de röntgenbeelden op basis van de posities van het wervellichaam, beschrijft de omvang van de kromming. Deze waarde is erg belangrijk voor het volgen van de voortgang van de ziekte.
In individuele gevallen zal de arts ook een magnetische resonantiebeeldvorming (MRI) regelen.
Behandeling
Fysiotherapie
Met behulp van fysiotherapie kunnen speciale oefeningen worden gebruikt om de spiergroepen te versterken die de kromming van de wervelkolom tegengaan. Bovendien blijven de aangetaste wervelkolomsegmenten op deze manier mobiel. Met de oefeningen kunnen de getroffenen ook de spieren strekken die als gevolg van de slechte houding verkeerd belast en verkort zijn.
Korset therapie
Vanaf een bepaalde mate van kromming is het dragen van een steunkorset aan te raden. Het belangrijkste doel is om te voorkomen dat de ziekte van Scheuermann verder vordert. Aanvankelijk moeten getroffen personen het korset vrijwel continu dragen, later alleen 's nachts of per uur.
Het korset wordt altijd individueel op maat gemaakt. Vanwege de groei is het erg belangrijk om de pasvorm van het korset regelmatig te controleren en indien nodig aan te passen. Omdat getroffen kinderen en adolescenten vaak worden geplaagd vanwege hun korset, is de weerstand tegen deze therapie vaak groot. Bij consistent gebruik kunnen echter goede resultaten worden bereikt.
Drugs therapie
Chirurgische therapie
Een operatie voor de ziekte van Scheuermann wordt meestal pas uitgevoerd als de groeifase van de getroffen persoon volledig is afgelopen en een bepaalde krommingshoek is overschreden. Ook andere criteria zoals chronische pijn, een beperking van de longfunctie of cosmetische aspecten spelen hierbij een rol.
Tijdens de operatie verwijdert de chirurg beschadigde tussenwervelschijven en vervangt deze door eigen botmateriaal van de patiënt. Tegelijkertijd strekt en stabiliseert hij de wervelkolom met behulp van metalen platen en schroeven. Patiënten moeten na de operatie vaak enkele maanden een brace dragen.
het voorkomen
Omdat wordt aangenomen dat de ziekte van Scheuermann een erfelijke component heeft, kan deze slechts in beperkte mate worden voorkomen. Ouders en jongeren hebben echter de mogelijkheid om iets te doen om het risico op kromming van de wervelkolom te verminderen.
Hierbij hoort vooral het zorgen voor goede rugspieren en een rechte houding op jonge leeftijd. Hiervoor zijn zeer eenvoudige maatregelen geschikt, vooral regelmatige lichaamsbeweging. Zwemmen is bijzonder goed, maar dat geldt ook voor vele andere activiteiten, zoals balsporten, dans en gymnastiek. Het belangrijkste is dat het kind er plezier in heeft.