Hormonen van de bijnier
De bijnieren zijn twee kleine, hormoonproducerende organen (zogenaamde endocriene organen), die hun naam te danken hebben aan hun ligging rechts of links nier. Daar worden verschillende boodschappersubstanties met verschillende functies voor het lichaam geproduceerd en afgegeven aan de bloed. Een belangrijk type hormoon is het zogenaamde minerale corticoïden.
De belangrijkste vertegenwoordiger is aldosteron. Het is voornamelijk actief in de nier en speelt een belangrijke rol bij het reguleren van het zout evenwicht Daar. Het leidt tot een verminderde afgifte van natrium via de urine en in ruil voor een verhoogde uitscheiding van kalium.
Omdat water volgt natrium, het aldosteron-effect bespaart navenant meer water in het lichaam. Een gebrek aan minerale corticoïdenbijvoorbeeld in bijnier ziekte zoals de ziekte van Addison, leidt tot high kalium en lage natrium niveaus en laag bloed druk. De gevolgen kunnen zijn: instorting van de bloedsomloop en hartritmestoornissen.
Hormoonvervangende therapie moet dan worden toegediend, bijvoorbeeld met tabletten. In de bijnieren, de zogenaamde glucocorticoïden worden onder andere gevormd (andere namen: corticosteroïden, cortisone derivaten). Deze hormonen hebben effect op bijna alle cellen en organen van het lichaam en vergroten de bereidheid en het vermogen om te presteren.
Ze verhogen bijvoorbeeld de bloed suikerniveau door het stimuleren van de suikerproductie in de lever. Ze hebben ook een ontstekingsremmend effect, dat wordt gebruikt bij de therapie van veel ziekten. Bijvoorbeeld kunstmatig geproduceerd glucocorticoïden worden gebruikt bij de behandeling van astma, huidaandoeningen of chronische inflammatoire darmaandoeningen.
Deze zijn meestal cortisone of chemische modificaties van dit hormoon (bijvoorbeeld prednisolon of budesonide). Als het lichaam wordt blootgesteld aan een te grote hoeveelheid glucocorticoïdenkunnen er negatieve effecten optreden, zoals osteoporose (verlies van botstof), hoge bloeddruk en vetophoping op de hoofd Te hoge hormoonspiegels kunnen optreden wanneer het lichaam te veel glucocorticoïden aanmaakt, zoals in De ziekte van Cushing. Vaker wordt echter een overaanbod veroorzaakt door behandeling met cortisone of soortgelijke stoffen gedurende een langere periode. Indien nodig worden de bijwerkingen echter geaccepteerd als de voordelen van de behandeling opwegen tegen de bijwerkingen. Bij kortdurende corstison-therapie zijn in de regel geen bijwerkingen te vrezen.
Alle artikelen in deze serie:
