Schimmels: schimmelinfecties (mycosen)

Schimmels passen zich goed aan hun omgevingsomstandigheden aan. Toch geven ze meestal de voorkeur aan een bepaalde omgeving. Ze houden vooral van vochtig, warm en donker. Vooral in Europa veroorzaken ze meestal pas een infectie als er eerdere schade, ziekte of immuundeficiëntie bij de gastheer is. Dit wordt technisch aangeduid als "facultatief pathogeen".

Op andere breedtegraden, zoals Afrika of Zuid-Amerika, worden echter ook agressieve schimmelsoorten zoals histoplasma's aangetroffen die zelfs bij gezonde individuen ziekten veroorzaken ("obligaat pathogeen").

Lokale mycosen en systemische mycosen

Grofweg kunnen twee vormen van schimmelinfecties worden onderscheiden: ten eerste de meer oppervlakkige lokale mycose van huid en slijmvliezen, en ten tweede, systemische mycose, dwz aantasting van inwendige organen:

  1. Lokale mycosen: de meest voorkomende vertegenwoordiger is voetschimmel en nagel schimmel (voornamelijk veroorzaakt door dermatofyten). Het wordt van persoon tot persoon overgedragen, meestal door sporen in de kleine huid vlokken die iedereen werpt. Daarom raak je vooral vaak besmet waar je blootsvoets loopt en waar een klimaat heerst dat aangenaam is voor schimmels, bijv. zwemmen zwembaden, sauna's en (hotel) douches. Vooral mensen met voorbeschadigingen lopen gevaar huid of immuundeficiëntie.
  2. Systemische mycosen: Systemische mycosen worden veroorzaakt door gist of schimmels en tasten vaak het maagdarmkanaal, de longen of zelfs de hersenen.

De meest voorkomende soorten systemische mycosen

De meest voorkomende in Europa zijn:

  • Candida albicans: Bij ongeveer de helft van de bevolking kunnen deze gisten worden gedetecteerd in het maagdarmkanaal. Als de afweer verzwakt is, kunnen ze zich verspreiden en ongemak veroorzaken. Het klinische beeld wordt ook wel spruw genoemd. Risicopersonen zijn bijvoorbeeld diabetici, patiënten met darmaandoeningen of mensen die bepaalde medicijnen (sommige antibiotica, cortisone​ In de aangetaste gebieden witte coatings vertonen - bijvoorbeeld in de mond en keel, in de slokdarm, in de vagina of - bij zuigelingen - in het luiergebied.
  • Aspergillus ("straalschimmel") vormt gifstoffen in beschimmeld voedsel (aflatoxinen), triggers, bijvoorbeeld in 에이즈 patiënten ernstige klinische beelden. De ziekte komt daarna ook vaker voor beenmerg en orgaantransplantaties of in leukemie​ Er is een risico op schimmel bloedvergiftiging, dus een overstroming van het hele organisme met de ziekteverwekkers die aanwezig zijn in de bloed.
  • Cryptococcus neoformans is wijdverspreid, vooral in vogelpoep en potgrond, wordt met het stof ingeademd en kan zich door het lichaam verspreiden, vooral in de hersenen, bij ernstig zieken.