Kort overzicht
- Symptomen: aanvalachtige, droge, blaffende hoest; mogelijk kortademigheid; koorts, heesheid, fluitende ademgeluiden, zwakte, algemeen gevoel van ziek zijn.
- Oorzaken en risicofactoren: meestal veroorzaakt door verschillende verkoudheidsvirussen, zeer zelden door bacteriën; bevorderende factoren: koude winterlucht, luchtvervuiling, sigarettenrook, bestaande allergieën
- Behandeling: cortisonzetpillen, antipyretica; bij ernstige ademnood, behandeling in het ziekenhuis (met cortisone, adrenaline, eventueel zuurstoftoevoer).
- Prognose: Geneest meestal vanzelf binnen een paar dagen; zeer zelden complicaties zoals longontsteking, otitis media.
- Preventie: Voorkom verkoudheid in het algemeen; als u verkouden bent, zorg dan voor voldoende luchtvochtigheid, vermijd tabaksrook; vaccinatie tegen enkele van de oorzaken zoals mazelen, waterpokken en griep is mogelijk.
Pseudocroep (kroephoest) is een acute infectie van het strottenhoofd boven de glottis en de luchtpijp. Het wordt meestal veroorzaakt door verschillende verkoudheidsvirussen. De ziektekiemen infecteren de bovenste luchtwegen, waardoor de slijmvliezen in de keel, neus en keelholte aanzienlijk opzwellen en de luchtwegen vernauwen. Daarnaast zijn er spierkrampen (spasmen) in het onderste strottenhoofd en de bovenste luchtpijp.
De meeste gevallen van pseudokroep komen voor in de herfst- en wintermaanden. Meestal worden kinderen tussen de één en vijf jaar getroffen; jongens iets vaker dan meisjes. De meeste kinderen krijgen een of twee keer in hun leven last van kroephoest. Af en toe komt kroep bij kinderen vaker voor of zelfs na de typische leeftijdsperiode. Vaak zijn dit kinderen die vatbaar zijn voor astma.
Pseudocroep bij volwassenen is zeer zeldzaam.
Pseudocroep is niet hetzelfde als kroep
Pseudocroep en kruis zijn niet hetzelfde. De “echte” kroep is een potentieel levensbedreigende keelontsteking in de context van een difterie-infectie. Dankzij de wijdverbreide vaccinatie is deze infectie echter zo zeldzaam geworden dat de term ‘kroep’ in de volksmond wordt gebruikt als synoniem voor pseudokroep. Het kroepsyndroom is ook een synoniem geworden voor pseudokroep.
Wat is het verloop van een pseudokroepaanval?
Is pseudokroep besmettelijk?
De oorzaak van pseudokroep zijn meestal verschillende verkoudheidsvirussen. Wanneer patiënten hoesten, spreken en niezen, verspreiden ze kleine speekseldruppeltjes in de omgeving die besmet zijn met de virussen die de ziekte veroorzaken. Andere mensen kunnen deze besmettelijke speekseldruppeltjes inademen en vervolgens zelf ziek worden (druppelinfectie).
In dit opzicht is de infectie meestal besmettelijk – maar meestal alleen als een “normale” verkoudheid. Wie besmet is, hoeft niet noodzakelijkerwijs de symptomen van pseudokroep te ontwikkelen, zoals kroephoest, maar kan alleen last krijgen van een verkoudheid met de bijbehorende verschillende symptomen.
Let bij pseudokroep extra op de hygiëne en houd uw zieke kind indien mogelijk uit de buurt van andere kinderen. Stuur het bijvoorbeeld niet naar de kleuterschool totdat het hersteld is.
Het klassieke symptoom van pseudokroep is een droge, blaffende hoest (kroephoest) die meestal 's nachts optreedt. Deze nachtelijke accumulatie is waarschijnlijk te wijten aan het feit dat de cortisolspiegels in het lichaam tussen middernacht en vier uur naar het laagste niveau dalen. In deze fase is de werking van het ontstekingsremmende hormoon dus het laagst.
Het is ook mogelijk dat er kleine putjes (retracties) ontstaan in de ruimtes tussen de ribben. Bij toenemend zuurstoftekort worden vingertoppen en lippen blauw (cyanose). Patiënten ervaren angst en rusteloosheid, wat de acute symptomen verergert.
Andere symptomen van pseudokroep zijn onder meer:
- Fever
- Heesheid
- Moeilijkheden met ademhalen met fluitende of ‘piepende’ ademgeluiden (inspiratoire stridor)
- Algemeen gevoel van ziekte
- Zwakte
Omdat pseudokroep meestal ontstaat als gevolg van een verkoudheid, behoren verkoudheid en normale hoest ook tot de symptomen van pseudokroep in de vroege stadia van de infectie.
Pseudocroep bij volwassenen
Pseudocroep stadia
Op basis van de symptomen kan pseudokroep worden onderverdeeld in vier graden van ernst (stadia):
- 1e stadium: typische blaffende pseudokroephoest, schorre stem
- 2e fase: Ademhalingsgeluiden bij het inademen, intrekken van de borstkas tijdens het inademen
- 3e stadium: kortademigheid, verhoogde hartslag, angst, bleke huidskleur
- 4e stadium: ernstige kortademigheid, oppervlakkige en snelle pols, ademhalingsgeluiden bij in- en uitademen, blauwe verkleuring van de huid, verminderd bewustzijn
Oorzaken en risicofactoren
- Parainfluenza-virussen
- Influenzavirussen (type A of B)
- RS-, neushoorn-, adeno- en metapneumovirussen
Minder vaak zijn mazelen, waterpokken, herpes simplex en Epstein-Barr-virussen verantwoordelijk voor de ziekte.
Als gevolg van de virale infectie van de slijmvliezen in de mond, neus en keel zwellen de stembanden onder het strottenhoofd op. Het is ook mogelijk dat er zich meer slijm ophoopt in de bronchiën. Dit veroorzaakt klachten als heesheid en kortademigheid.
Pseudocroep-symptomen worden vaak verergerd door verschillende factoren. Deze omvatten luchtvervuiling en sigarettenrook. Ook allergieën hebben een gunstig effect.
Soms wordt pseudokroep veroorzaakt door bacteriën. In sommige gevallen veroorzaakt bijvoorbeeld een infectie met de bacterie Staphylococcus aureus of met pneumokokken pseudokroep. Allergieën kunnen ook de typische blaffende kroephoest veroorzaken. Dit staat bekend als spastische kroep.
Een arts herkent pseudokroep meestal aan de typische hoest en de fluitende geluiden bij het inademen. Daarnaast zal hij meer gedetailleerde vragen stellen over de symptomen om een medische geschiedenis te verkrijgen. Mogelijke vragen zijn:
- Hoe lang is de hoest al aanwezig?
- Hoe vaak komen de hoestbuien voor?
- Zijn er andere symptomen?
- Is er ook sprake van kortademigheid?
Ten slotte is het belangrijk om mogelijke pseudokroep te onderscheiden van epiglottitis. Deze ziekte vertoont vergelijkbare symptomen als pseudokroep, maar is vaak levensbedreigend. Ter verduidelijking onderzoekt de arts de keel van de patiënt: de tong wordt met een kleine spatel naar beneden gedrukt zodat de arts vrij zicht heeft. Het onderzoek duurt niet lang en is pijnloos.
Een röntgenfoto van de borstkas (thoraxfoto) is meestal niet nodig, maar het helpt wel als de diagnose onduidelijk is.
Behandeling
Als de arts een matige of ernstige kroep heeft vastgesteld, worden vooral kinderen altijd in het ziekenhuis behandeld. Dit betekent dat bij calamiteiten (ernstige acute ademnood) snel professionele hulp beschikbaar is. Volwassenen lijden meestal slechts aan milde pseudokroep, daarom worden ze zeer zelden intramuraal behandeld.
Eerste hulp bij een aanval van pseudokroep
Koude zorgt ervoor dat de luchtwegen opzwellen en de aanval afneemt. Daarom moet u of uw kind tijdens een acute kroepaanval het volgende doen:
- Adem koele lucht in, bij een open raam of buiten op het balkon of in de tuin.
- Breng het bovenlichaam van de getroffen persoon omhoog
- Neem koele drankjes (in kleine slokjes, water of thee, geen melk)
- Kalmeer uzelf of uw kind, aangezien angst de symptomen verergert.
Bij een ernstige aanval van pseudokroep gaat de typische hoestaanval gepaard met tekenen van zuurstofgebrek (bleke huid, blauwachtige lippen, kortademigheid, snelle hartslag, angst, enz.). Bel in dit geval onmiddellijk de spoedarts!
Lange tijd werd aanbevolen om vochtige lucht in te ademen tijdens een acute aanval van pseudokroep (bevochtigen van de lucht, bijvoorbeeld met behulp van vernevelaars, luchtbevochtigers of vochtige handdoeken). Het is echter niet wetenschappelijk bewezen dat dit helpt.
Home remedie
Inhalaties zijn niet geschikt voor baby's en kinderen vanwege het risico op verbranding! Zelfs als tiener of volwassene moet je oppassen dat je jezelf niet verbrandt of de kom omgooit!
Borstkompressen met lavendelolie of thee gemaakt van kaasjeskruid, lavendel en valeriaan worden beschouwd als andere bewezen huismiddeltjes bij de ondersteunende behandeling van pseudokroep.
Homeopathie
Sommige ouderschapsgidsen raden aan om pseudokroep te behandelen met homeopathische middelen. Als voorkeursmiddel wordt in de beginfase Aconitum napellus beschouwd, voor de nacht Spongia tosta en ter voorkoming van een nieuwe aanval in de ochtend Hepar Sulpuris, evenals Aconitum of Belladonna.
De effectiviteit van homeopathische middelen is echter niet wetenschappelijk bewezen.
Verloop van de ziekte en prognose
De meeste gevallen van pseudokroep behoren tot de eerste fase en genezen zonder problemen vanzelf. Slechts zeer zelden ontwikkelen zich complicaties, zoals otitis media of longontsteking.
Duur
Pseudocroep duurt doorgaans tussen twee dagen en twee weken, afhankelijk van de algemene gezondheidstoestand van de getroffen persoon. In zeldzame gevallen komen pseudokroepaanvallen herhaaldelijk voor gedurende een lange periode.
het voorkomen
Als uw kind verkouden is (griepachtige infectie), vermijd dan mogelijke factoren die kroep bevorderen. Zorg voor voldoende luchtvochtigheid (vooral in het stookseizoen), stel het kind indien mogelijk niet bloot aan tabaksrook. Kinderartsen adviseren over het algemeen om thuis niet te roken als kinderen daar regelmatig tijd doorbrengen. Passief roken verhoogt over het algemeen het risico op pseudokroep bij kinderen.