Bursitis olecrani, informeel: studenten elleboog Bursitis olecrani is een pijnlijke ontsteking van de slijmbeurs die zich net onder de huid in het gebied van de elleboog bevindt, die septisch (met bacteriële kolonisatie) of aseptisch kan zijn. De diagnose wordt meestal gesteld aan de hand van de klinische symptomen, de kans op herstel is bij adequate therapie zeer groot.
Veroorzaken
In vaker voorkomende gevallen bursitis olecrani, dwz een ontsteking van de slijmbeurs die het olecranon beschermt, treedt op als gevolg van mechanische irritatie van buitenaf. Deze vorm van bursitis is daarom atraumatisch, dwz zonder open letsel van buitenaf. De informele term 'studentenelleboog' suggereert een veelvoorkomende oorzaak van irritatie: herhaaldelijk langdurig rusten op de elleboog tijdens bureauwerk kan een ontsteking van de slijmbeurs veroorzaken.
Maar ook een open blessure kan de oorzaak zijn. Bursitis veroorzaakt door een steek, snijwond of ander open letsel is meestal septisch (etterig), omdat het letsel een toegangspunt vormt voor bacteriën. Bij patiënten met verminderde weerstand, bijvoorbeeld degenen bij wie immuunsysteem wordt verzwakt (onderdrukt) door chemotherapie of bepaalde ziekten, septische bursitis kan ook optreden zonder een open wond of door een zeer kleine wond.
Bursitis na een val
Nadat hij op de elleboog is gevallen, kan de slijmbeurs daar geïrriteerd raken doordat hij wordt samengeknepen maar gesloten blijft. Deze stimulus veroorzaakt een sereuze, dwz serumachtige, effusie in de slijmbeurs, die, afhankelijk van de grootte, op de elleboog kan worden gevoeld of zelfs gezien. De effusie drukt op de slijmbeurswand, waardoor pijn en gevoeligheid voor aanraking.
Als gevolg van de irritatie van de slijmbeurs kan in het verdere verloop van de val aseptische bursitis optreden. Therapeutisch gezien moet de elleboog worden geïmmobiliseerd en pijn-verlichtende of ontstekingsremmende medicatie moet worden gegeven om de symptomen te verlichten. Na een val wordt de effusie normaal geabsorbeerd door de oppervlaktecellen in de slijmbeurs.
Naarmate de effusie afneemt, worden de symptomen en de bursitis ook verminderd. Als de val een eenmalige gebeurtenis is die de slijmbeurs irriteert en als deze niet anderszins wordt belast, bijvoorbeeld doordat de elleboog op de slijmbeurs rust, kan geen chronificatie van de symptomen en blijvende veranderingen in het slijmbeursweefsel worden verwacht. In zowel septische als aseptische vormen is het belangrijkste symptoom een pijnlijke, brandend zwelling boven het olecranon, dat meestal erg gevoelig is voor aanraking.
De zwelling wordt veroorzaakt door een effusie, dwz een ophoping van vocht, in de bursa als onderdeel van de ontstekingsreactie; het kan de grootte van het kippenei bereiken. De septische vorm gaat meestal gepaard met roodheid en oververhitting, en is vaak nog gevoeliger voor aanraking. Bij deze vorm van ontsteking komen de ontstekingswaarden in de bloed zijn ook opvallend (toename van het aantal witte bloedcellen = leukocytose en toename van een ontstekingsparameter, het C-reactieve proteïne = CRP).
Bovendien duiden wonden in het gebied van de elleboog op bacteriële genese. De slijmbeurs bij de elleboog is een gesloten eenheid die is gevuld met een zogenaamde synoviale vloeistof die de slijmbeurs zelf produceert en weer afbreekt. Normaal gesproken is deze vloeistof helder en vrij van kiemen.
Echter, als kiemen penetreren de slijmbeurs van buitenaf, bijvoorbeeld in het geval van een open verwonding, kunnen ze dan bacteriële bursitis veroorzaken. Dit gaat gepaard met een uitpuilende, pijn-gevoelige en rode elleboog. Het resultaat is dat het lichaam wit wordt bloed cellen die beschikbaar zijn voor verdediging tegen deze ontsteking.
Een vorm van wit bloed cellen, de "neutrofiele granulocyten", kunnen zich dan vormen pus, die bestaat uit verzonken cellen. Als de slijmbeurs is doorboord, de pus komt tevoorschijn als een troebele, gelige vloeistof met verschillende consistentie. In het geval van bursitis met pus, het moet altijd worden verwijderd om de druk te verlichten en om verdere verspreiding van de infectie te voorkomen. De therapie is daarom ofwel prik de slijmbeurs eerst en verwijder deze indien nodig tijdens de operatie volledig.
Dit moet zo snel mogelijk worden gedaan om de kiemen van verspreiding in de bloedbaan en het risico van bloed vergiftiging. Een gerichte antibioticatherapie kan worden gebruikt om de prik als het omliggende weefsel bacterieel besmet is. De diagnose wordt klinisch gesteld, dwz op basis van de hierboven beschreven symptomen.
An Röntgenstraal wordt meestal gebruikt om benige aandoeningen uit te sluiten, anders is het gebruik van verdere beeldvormingsprocedures niet de regel. In de aseptische vorm is de behandeling meestal conservatief, dwz niet-chirurgisch. Afkoeling, lokale of systemische toediening van ontstekingsremmende middelen (antiflogistiek) en, indien nodig, tijdelijke immobilisatie zijn hierbij het middel bij uitstek.
Als er geen significante verbetering is, wordt de slijmbeurs operatief verwijderd (bursectomie). In het geval van septische bursitis wordt altijd chirurgische verwijdering uitgevoerd. Daarnaast, antibiotica worden meestal toegediend of ingebracht in het ontstekingsgebied en enkele dagen na de operatie verwijderd.
- Meer over bursitis-elleboogbehandeling
Als terugkerende bursitis van de elleboog vaak voorkomt, of als er een ernstige bacteriële ontsteking is, kan een operatie worden overwogen om de symptomen te behandelen. Oorzaken van terugkerende bursitis kunnen bijvoorbeeld een verhoogde belasting van de elleboog zijn door beweging of kunnen worden veroorzaakt door immunologische processen in het lichaam. De bursa bevindt zich precies tussen het elleboogbeen en de huid.
Het heeft een dempende en wrijvingsverminderende functie, wat handig maar niet essentieel is. Daarom kan het worden verwijderd als het meer kwaad dan goed doet aan de persoon die door ontsteking en pijn is getroffen. Als er een acute ontsteking van de slijmbeurs is met een bacteriële component, is het aan te raden om eerst prik de slijmbeurs in een kleine operatie om de infectieuze vloeistof af te voeren en de druk te verminderen met de bijbehorende pijn van de slijmbeurs.
Deze iets kleinere procedure wordt meestal gevolgd door een open operatie, waarbij de slijmbeurs volledig wordt verwijderd. Nadere inlichtingen vindt u onder ons onderwerp: Operatie van een slijmbeurs aan de elleboog Zelfs als de slijmbeurs door een ongeval is geopend, moet een operatie met verwijdering van het overeenkomstige weefsel worden uitgevoerd, net als in het geval van chronische slijmbeursontsteking aan de elleboog. Om infecties door de operatie te voorkomen, kan tijdens de operatie uit voorzorg een lokale antibioticatherapie worden toegepast in de vorm van een zogenaamde antibioticaketen.
Verder is steriel werk tijdens de operatie voor bursitis, zoals altijd, van groot belang om postoperatieve problemen te voorkomen. De benadering van de operatie is een rechte incisie direct boven de elleboog, die indien nodig ongeveer 6 cm lang is, en wordt gemaakt in een gebogen armpositie. Vervolgens wordt de slijmbeurs vrij voorbereid, losgemaakt van het omringende weefsel en verwijderd.
Het wordt vervolgens opnieuw door de chirurg onderzocht op eventuele afwijkingen. De wond wordt dan gesloten en a gips spalk wordt aangebracht om het gewricht te immobiliseren en te beschermen en een probleemloze genezing te bevorderen. Na de operatie moet de patiënt de arm blijven beschermen.
Deze operatie voor bursitis kan poliklinisch worden uitgevoerd. Omdat de procedure relatief klein is en zonder complicaties, kan deze onder plexusanesthesie worden uitgevoerd. Dit betekent dat de pijnsensatie van de arm specifiek voor de operatie wordt uitgeschakeld en de patiënt wakker blijft.
Niettemin is de procedure van de operatie speciaal aangepast aan de behoeften van de patiënt en de ernst van de bursitis. Pijn therapie in de vorm van medicatie kan naar behoefte achteraf worden toegediend. Naast het risico op infectie is er ook de mogelijkheid om de ellepijpzenuw (nervus ulnaris), die anatomisch gelegen is nabij de bursa.
Voor de behandeling van een eenvoudige, dwz niet-bacteriële bursitis van de elleboog, kan het afplakken van het overeenkomstige gewricht helpen. Doordat het speciale plakband het onderliggende weefsel optilt, wordt een bijzondere prikkel en soms ook een massage-effect geactiveerd. Dit activeert het weefsel rond de slijmbeurs en de slijmbeurs zelf, en bevordert de zelfgenezing van het lichaam ter plaatse, onder andere veroorzaakt door een verhoogde bloed- en weefselvocht doorstroming en dus een verhoogd metabolisme, wat in totaal de ontsteking zou moeten verminderen.
De tape wordt rechtstreeks op de elleboog aangebracht met de arm gebogen en vervolgens in een gestrekte positie met een zekere spanning gefixeerd. Het is belangrijk dat het gewricht niet wordt beperkt in zijn bewegingsvrijheid, want beweging is onderdeel van het therapieconcept. Het voordeel van tapen is dat het gemakkelijk kan worden aangebracht en gecorrigeerd als de tape niet goed past. Bovendien maakt het platte ontwerp het zeer comfortabel om te dragen, het kan ook worden gedragen zonder te glijden zwemmen en douchen, en tegelijkertijd stimuleert het effectief de slijmbeurszak. Na het tapen kan de tape ongeveer zeven dagen op zijn plaats blijven, waarna deze moet worden vernieuwd om zijn effect te behouden totdat er geen symptomen meer optreden.
